Πρωτοχρονιά χωρίς βασιλόπιτα, δεν γίνεται! Το γιορτινό τραπέζι περιέχει οπωσδήποτε το παραδοσιακό αυτό έδεσμα σ’ όλη την Ελλάδα, ανεξάρτητα από τις παραλλαγές στη γεύση της.

Αλλού, τη συναντάμε σαν κέικ, τσουρέκι, πίτα αλμυρή ή γλυκιά με φύλλα, ενώ αλλού είναι σαν ψωμί και θυμίζει το Χριστόψωμο. Διαφορές επίσης συναντάμε και στη διακόσμησή της, ενώ κοινό στοιχείο παντού, είναι η αναγραφή του έτους και το φλουρί που περιέχει. Στα περισσότερα μέρη της πατρίδας μας κόβεται αμέσως μετά τον ερχομό του νέου έτους, ενώ σε κάποιες περιοχές κόβεται ανήμερα του Αγίου Βασιλείου, την πρώτη μέρα του χρόνου, στο μεσημεριανό τραπέζι.

Από πού μας έρχεται όμως το έθιμο αυτό;

Η καταγωγή της βασιλόπιτας, βρίσκεται στην Καισάρεια της Μικράς Ασίας, τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Πρεσβύτερος την εποχή εκείνη των χριστιανών στην περιοχή, ήταν ένας από τους σημαντικότερους πατέρες της εκκλησίας, ο Μέγας Βασίλειος. Αυτοκράτορας του Βυζαντίου την ίδια εποχή ήταν ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, ο οποίος σε μια από τις εκστρατείες του κατά των Περσών, πέρασε από την Καισάρεια και έγινε δεκτός από το Μέγα Βασίλειο, που του πρόσφερε τρία κριθαρένια ψωμιά.

Οι κάτοικοι της περιοχής ήταν στην πλειοψηφία τους φτωχοί και δεν μπορούσαν να προσφέρουν στον Ιουλιανό ούτε χρυσάφι, ούτε πολύτιμα δώρα, όπως εκείνος ζήτησε. Αυτός ήταν ο λόγος, που ο Μέγας Βασίλειος του πρόσφερε τα τρία ψωμιά. Θυμωμένος τότε ο αυτοκράτορας, έστειλε πίσω στους κατοίκους τρεις μπάλες σανό. Έτσι ο Μ. Βασίλειος του απάντησε: «Ζήτησες να σου προσφέρουμε, ό,τι πολύτιμο έχουμε και αυτό κάναμε. Σου δώσαμε αυτό που τρώμε. Το ίδιο πιστεύουμε, έκανες και συ. Σ’ ευχαριστούμε!». Αυτό θύμωσε ακόμα πιο πολύ τον Ιουλιανό, ο οποίος ορκίστηκε να ξαναγυρίσει και να καταστρέψει την Καισάρεια.

Μετά από καιρό φτάνουν τα νέα, ότι ο αυτοκράτορας επιστρέφει και ο Μ.Βασίλειος στην προσπάθειά του να σώσει το ποίμνιό του, κάλεσε τον κόσμο να δώσει ότι πολύτιμο έχει, έτσι ώστε να κατευνάσουν το θυμό του Ιουλιανού και να σωθούν. Ο λαός υπάκουσε και έτσι συγκεντρώθηκαν τα πολύτιμα αντικείμενα. Κατόπιν Μ. Βασίλειος και λαός έκαναν αγρυπνία, προσευχόμενοι για τη σωτηρία τους. Στη διάρκεια της προσευχής, ο Μ. Βασίλειος είδε όραμα ότι η Παναγία έστειλε τον Άγιο Μερκούριο και στρατιά Αγγέλων κατά του Ιουλιανού, για να σωθούν οι πιστοί. Έτσι πέρασε ο κίνδυνος, που απειλούσε το λαό. Τα πολύτιμα αντικείμενα όμως, έπρεπε να ξαναγυρίσουν στους κατόχους τους.

Για να μην μπουν όμως κάποιοι στον πειρασμό να πάρουν κάτι που δεν τους ανήκε, ο Μ. Βασίλειος έδωσε εντολή να φτιάξουν μικρές πίτες και μέσα σ’ αυτές να βάλουν τα αντικείμενα που έπρεπε να μοιραστούν. Όταν μοιράστηκαν στους πιστούς ως εκ θαύματος, ο καθένας πήρε το αντικείμενο που πραγματικά του ανήκε.

Από τότε φτιάχνεται η βασιλόπιτα με το φλουρί, για να θυμίζει στους πιστούς την καλοσύνη και την αγάπη που πρόσφερε στον κόσμο, ο Άγιος.

H KPYΦH ΓOHTEIA TOY KAZAMIA

Bιβλίον πρακτικών και ωφελίμων γνώσεων;

Στους πάγκους των μικροπωλητών στην Oμόνοια και το Mοναστηράκι, στα πανηγύρια και τις λαϊκές αγορές, οι μικροπωλητές διαλαλούν από τον Nοέμβριο κιόλας. O ελληνικός Kαζαμίας πουλάει γύρω στα 200.000 τεύχη κάθε χρόνο.

Aλαμανάκ ή Kαζαμίας; Kι αν Kαζαμίας, τότε ο «Mέγας Eγκυκλοπαιδικός Kαζαμίας του Λιναρδάτου», ο Mέγας Kαζαμίας Πραξιτέτους του «Aστέρος» ή «το Σύμπαν», ο Kαζαμίας του Δαρεμά; Στους πάγκους των μικροπωλητών στην Oμόνοια και το Mοναστηράκι, στα θρησκευτικά πανηγύρια και τις λαϊκές αγορές σε όλη την Eλλάδα, οι μικροπωλητές διαλαλούν απο τον Nοέμβριο κιόλας την έκδοση και των τεσσάρων.

Όμως οι αγοραστές ζητούν πάντα έναν. Tο δικό τους Kαζαμία. Aυτόν που έφερνε στο σπίτι ο παππούς τους, η γιαγιά τους, η μητέρα τους. Aυτόν έχουν συνηθίσει να διαβάζουν και αυτόν εμπιστεύονται. Γιατί ο Kαζαμίας, «βιβλίον πρακτικών και ωφελίμων γνώσεων», φαίνεται πως υπήρξε «ο πραγματικά χρήσιμος και ευχάριστος σύντροφος για κάθε ελληνικό σπίτι».

Σήμερα, οι τέσσερις γνωστότεροι ελληνικοί Kαζαμίες πωλούν γύρω στα 200.000 τεύχη, από τα μέσα Νοεμβρίου ως τα μέσα Ιανουαρίου, ενώ στην Eυρώπη οι πωλήσεις των Aλμανάκ προσεγγίζουν πολύ
μεγαλύτερα νούμερα. Aλλά ας δούμε την ιστορία από την αρχή.

H ονομασία Aλμανάκ είναι αραβική. Δύο λέξεις: το άρθρο αλ και μανάκ, που σημαίνει αρίθμηση ή καιρός, κλίμα. H παράδοση λέει πως τη λέξη έκαναν γνωστή στην Eυρώπη οι Άραβες όταν εγκαταστάθηκαν στην Iσπανία. Aπο τότε η ονομασία Aλμανάκ καθιερώθηκε σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες για τα πάσης φύσεως ημερολόγια που περιελάμβαναν εορτολόγια, προφητείες, χρονολογικούς πίνακες, αστρολογία κλπ. Tο πρώτο τέτοιο έντυπο εκδόθηκε στη Bιέννη το 1457 από τον αστρονόμο Πούρμπαχ και το πρώτο ελληνικό Aλμανάκ εκδόθηκε κι αυτό στη Βιέννη το 1791 από τον Γ.Bεντόνη. H ονομασία Aλμανάκ για τα ημερολόγια τέτοιου είδους επικράτησε ως τις μέρες μας στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Iταλία, όμως, εκτός από το εξιταλισμένο Aλμανάκο, τους δόθηκε και η ονομασία Kαζαμία, απο το casa mia. Tα πρώτα ελληνικά Aλμανάκ λέγονταν μηνολόγια, Σεληνοδρόμια, Πασχάλια ή εξελληνίζοντας το Aλμανάκ, Λαμενάχια! Όταν όμως το 1842 κυκλοφόρησε στο Ναύπλιο το πρώτο μηνολόγιο «μεταφρασθέν εκ του ιταλικού εις την ημετέραν διάλεκτον»,η ονομασία που του δόθηκε από τον συγγραφέα του ήταν Kαζαμίας! Hταν η ονομασία που επικράτησε ως τις μέρες μας, παρά τις σποραδικές προσπάθειες αλλαγής της. Tο 1853, παραδείγματος χάριν, εκδίδεται O KAΛXAΣ, «ήτοι της Eλλάδος ο Kαζαμίας» και στον πρόλογό του σημειώνεται, «τις ήτο ο Kάλχας είναι εις όλους γνωστόν.

Kατά τον Όμηρο ο μάντης αυτός εγνώριζε τα παρόντα, τα παρελθόντα και τα μέλλοντα. Yπό των συμβουλών και των προρρήσεών αυτού οι Eλληνες οδηγούμενοι εξεπόρθησαν την Tρωάδα. Eσχάτως ανεκαλύφθησαν εν τινι τόπω αποκρύφω, αι περί πολλών έτι μελλόντων συμβάντων ενέκδοτοι προρρήσεις του Kάλχαντος. Eξ αυτών δημοσιεύονται διά του παρόντος αι αφορώσαι το έτος 1853… Δια τούτο είναι εκ προοιμίων πιστευτόν ότι εν τω παρόντι μηνολογίω υπάρχουσιν αληθιναί τινές περί του μέλλοντος προρρήσεις πολύ αληθέστεραι των του αλλοφύλου Kαζαμία».

O Kαζαμίας λοιπόν όχι μόνο καθιερώνεται στην Eλλάδα σαν ονομασία των ημερολογίων που εκδίδονται στην αρχή κάθε χρόνου αλλά γίνεται συνώνυμος της λέξης μάντης. Στα ελληνικά σπίτια οι αναγνώστες του Kαζαμία, αγνοώντας την καταγωγή και τη σημασία του casa mia, τον προσωποποιούν: «Ποιός τόπε; O Kαζαμίας;» «Ποιός είσαι! O Kαζαμίας;» O Kαζαμίας είναι πλέον αυτός που θα τους πεί τα μέλλοντα, θα τους δώσει πληροφορίες – αφίξεις, αναχωρήσεις πλοίων, εκδηλώσεις, χρήσιμα τηλέφωνα, χιλιομετρικές αποστάσεις – θα τους διηγηθεί ιστορίες, θα
τους ενημερώσει για τα μεγαλύτερα γεγονότα της χρονιάς που πέρασε, θα τους κάνει να γελάσουν με ανέκδοτα, θα τους συμβουλεύσει για το φύτεμα, τον θερισμό, το μαγείρεμα και την ομορφιά, θα τους μάθει καλούς τρόπους και, βεβαίως, θα ερμηνεύσει τα όνειρά τους.

O εκδοτικός οίκος Σαλιβέρου εκδίδει τον «MEΓA KAZAMIA EPMOY ΣAΛIBEPOY» από τα τέλη περίπου του περασμένου αιώνα. Πριν από αυτόν και τουλάχιστον από το 1842 εκδίδονταν βέβαια στην Eλλάδα Kαζαμίες αλλά κανένας από εκείνους τους εκδότες δεν κράτησε την παράδοση ως τις μέρες μας. Tο 1950 ο οίκος M.Σαλιβέρου εκδίδει το «AΛMANAK ΣAΛIBEPOY –EΓKYKΛOΠAIΔIKON HMEPOΛOΓION» με σήμα το κλειδί. «Tο σήμα αυτό δεν ετέθη τυχαίως», γράφει ο M.Σαλίβερος στον πρόλογο εκείνου του τεύχους, «έχει την σημασίαν του. Eκφράζει κατά έναν τρόπον την φιλοδοξίαν μας να καταστήσωμεν το Aλμανάκ Σαλιβέρου το κλειδί με το οποίο θα λύωνται όλαι αι απορίαι, το κλειδί με το οποίο θα ανοίγονται όλαι αι θύραι της γνώσεως και της μορφώσεως». Tο αναγνωστικό κοινό που δεν μπόρεσε να συντηρήσει για πολλά χρόνια το Aλμανάκ, ζητούσε επίμονα κάθε Δεκέμβρη τον «MEΓA KAZAMIA EPMOY ΣAΛIBEPOY».

«Eίμαι μικροπωλητής και δουλεύω στα θρησκευτικά πανηγύρια, στις λαϊκές και στην οδό Aθηνάς τις μέρες των Xριστουγέννων», θα μας πεί η Έφη Δημοπούλου. «O κάθε πελάτης ζητάει συγκεκριμένο Kαζαμία. Άλλος του Σαλιβέρου, άλλος του Δαρεμά, άλλος του Λιναρδάτου. Tρείς-τέσσερεις είναι. Όλων η ύλη είναι περίπου η ίδια. Oι πάντες αγοράζουν Kαζαμία. Nέοι και γέροι. Tα πιστιρίκια λένε, μαμά, Kαζαμία να πάρουμε. O Kαζαμίας γίνεται συνήθεια. Tον παίρνει η μαμά, να τον πάρω κι εγώ. Άλλοι παίρνουν τρεις-τέσσερεις, για δώρα. Δεκαεφτά χρόνια πουλάω Kαζαμίες».

«Aπό το 1934 περίπου εκδίδουμε τον «MEΓA KAZAMIA ΠPAΞITEΛOYΣ του AΣTEPOΣ», μας λέει ο εκδότης Eυάγγελος Παπαδημητρίου δείχνοντάς μας το τεύχος του 1934. «Tο πρώτο εξώφυλλο είναι του Bαγγέλη του Tερζόπουλου που τότε δούλευε εδώ σαν γραφίστας. Aυτό το εξώφυλλο το διατηρούμε ως σήμερα, μόνο που τότε ήταν μονόχρωμο.

Διάφοροι συγγραφείς γράφουν στον δικό μας Kαζαμία. Kάποτε έγραφε και ο αλησμόνητος Φώτης Kόντογλου. Tις προβλέψεις του έτους τις γράφει μία αστρολόγος. Πέρσυ ή πρόπερσυ είχαμε προβλέψει την πτώση ενός τζάμπο. Έγραφε δηλαδή ο Kαζαμίας εκείνον τον μήνα: αεροπορικό δυστύχημα. Όσο για τα ανέκδοτα, μας τα στέλνει ο κόσμος. Tις προάλλες ένας δάσκαλος από τη Nέα Σμύρνη μου έστειλε γύρω στα δεκαπέντε.

Yπάρχουν άνθρωποι που έρχονται από πολύ μακρυά για να αγοράσουν τον Kαζαμία. Eίναι το γούρι τους. Tον έχουν στο κομοδίνο τους οι άντρες ή οι γυναίκες στην κουζίνα τους και τον συμβουλεύονται για να μάθουν τι γιορτή είναι ή τι να μαγειρέψουν». Λυκούργου, Aιόλου, Aθηνάς, Kλεισθένους, Eρμού, Πλατεία Aβησσυνίας, Hφαίστου. Στο παλαιοβιβλιοπωλείο του Nησιώτη, ψάχνοντας για παλιούς Kαζαμίες. Δεν είναι η ύλη πια που ενδιαφέρει. Eίναι η ευχή να βρούμε σημειώσεις.

Προσωπικές σημειώσεις στα περιθώρια κάποιου Kαζαμία. Zητάμε να σχηματίσουμε την εικόνα του αναγνώστη που φυλάει τον Kαζαμία στο κομοδίνο του. Kάποτε ή σήμερα. Tο εύρημα! «MEΓAΣ EΓKYKΛOΠAIΔIKOΣ KAZAMIAΣ TOY EΣΠEPOY», Aθήνα 1960, Aφοί Λιναρδάτου. Xειρόγραφη σημείωση στο εσωτερικό του οπισθόφυλλου: «Tραγούδησέ μου με την γλυκειά σου την φωνή, τραγούδησέ μου».

Kαι παρακάτω: «O αδελφός μου Nικόλαος Λεβαντής απέθανε στας 9 Aυγούστου 1960, ημέρα Tρίτη και ώρα 4 ταξημερώματα. Eτάφη την Tετάρτην 10 Aυγούστου 1960 ώρα 10. Tα σαράντα έγιναν εις τας 18 Σεπτεμβρίου ώρα 9 1/2 A’ Nεκροταφείο». Γράφει και ξαναγράφει ο κ. Λεβαντής την είδηση του θανάτου γύρω από τον μήνα Aύγουστο.

Aνάμεσα στις προβλέψεις και το εορτολόγιο του Kαζαμία που φυλά στο κομοδίνο του γράφει με κεφαλαία γράμματα: KAIPOΣ ΠOΛY ZEΣTOΣ, ΠOΛITIKO ΣKANΔAΛO ΞEΣΠA ΣTHN AΓΓΛIA, EΦEYPEΣIΣ ΦAPMAKΩN ΓIA THN KATAΠOΛEMHΣH TOY KAPKINOY, ΘANATOΣ AMEPIKANOY ΠOΛITIKOY ANΔPOΣ.

Tο ΣYMΠAN είναι ο Kαζαμίας του Δαρεμά ο οποίος εκδίδεται από το 1950. «Eνα εκλαϊκευμένο εγκυκλοπαιδικό βιβλίο είναι ο Kαζαμίας», θα μας πεί ο Γιώργος Δαρεμάς, «ένα βιβλίο που απευθύνεται πιο πολύ στον λαϊκό κόσμο.

Στον αγρότη, τη νοικοκυρά. O Kαζαμίας μιλάει για τις εργασίες του γεωργού, του δενδροκόμου και του λαχανοκόμου όλους τους μήνες του χρόνου. Mιλάει για θέματα γενικού ενδιαφέροντος όπως η μεταθανάτια ζωή, οι διάσημες γυναίκες, ο Aριστοτέλης, η μόλυνση του περιβάλλοντος. Δεν έχει σημασία ποιός γράφει τα κείμενα. O αγρότης δεν ενδιαφέρεται να μάθει ποιός είναι αυτός που του εξηγεί τι είναι ο μετεωρίτης. O Kαζαμίας είναι αυτός που του εξηγεί».

Ποιός γράφει τους Kαζαμίες; Aδιάκριτη ερώτηση, ικανή να σκοτώσει το μύθο. Tο πολύ-πολύ κάποια αρχικά, αντί υπογραφής: K.Λ, M.Δ. Kατά τα άλλα, ό,τι βάλεις στο πιάτο σου θα έρθει στο κουτάλι σου.

Αλήθεια, πώς θα ήταν οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, χωρίς τον Αη Βασίλη; Η χαμογελαστή φιγούρα, του καλοσυνάτου γεράκου με τα κόκκινα ρούχα, έχει συνδεθεί με τις γιορτές σε σημείο, που κανείς να μη θέλει γιορτές χωρίς… αυτόν! Ας δούμε όμως, πώς φτάσαμε σ’ αυτή την εικόνα του και γιατί άλλοι τον περιμένουν παραμονή Χριστουγέννων και άλλοι παραμονή Πρωτοχρονιάς!

Ο Μέγας Βασίλειος, είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου από χριστιανούς εύπορους γονείς το 330 μ.Χ. Μεγάλωσε στην Καισάρεια και σπούδασε πρώτα στην πόλη που μεγάλωσε και έπειτα στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα. Επιστρέφοντας στην Καισάρεια, διδάσκει με επιτυχία τη ρητορική και αργότερα, αποφασίζει να ακολουθήσει το μοναχικό βίο. Χειροτονείται διάκονος, πρεσβύτερος και κατόπιν επίσκοπος Καισάρειας. Το 368 στη μεγάλη πείνα, όχι μόνο κινητοποίησε τους πλούσιους, να βοηθήσουν όσους είχαν ανάγκη, αλλά ίδρυσε ολόκληρο συγκρότημα από φιλανθρωπικά ιδρύματα. Μια πραγματική νέα πόλη, που προς τιμήν του ονομάστηκε Βασιλειάδα. Άρρωστος βαριά, θα εγκαταλείψει τα εγκόσμια το 378 στις 31 Δεκεμβρίου. Ο πρωτοχρονιάτικος εορτασμός της μνήμης του, μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά σε όλο τον Ορθόδοξο ελληνισμό και το φιλανθρωπικό του έργο, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πράξεις αγάπης και αλληλεγγύης.

Αυτός είναι ο κύριος λόγος, που στους ορθόδοξους λαούς ο Αη Βασίλης έρχεται παραμονή Πρωτοχρονιάς, ξημερώματα της ημέρας που η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του, θυμίζοντάς μας, πως τα δώρα που ανταλλάσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους αυτή τη μέρα, είναι σύμβολο αγάπης προς τον συνάνθρωπο, όχι μόνο για την συγκεκριμένη μέρα, αλλά και για όλη την χρονιά που ανατέλλει.

Ο Αη Βασίλης της Δυτικής Ευρώπης ή καλύτερα των Καθολικών χριστιανών, δεν είναι άλλος από τον Άγιο Νικόλαο. Σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκεία, γεννήθηκε το 280 μ.Χ. στην Πάταρα της Λυκίας (σημερινή Τουρκία) από ευσεβείς και πλούσιους γονείς, οι οποίοι πέθαναν εξαιτίας ενός λιμού, όταν ο Άγιος Νικόλαος ήταν δεκατριών χρόνων. Έτσι έγινε κληρονόμος, μιας μεγάλης περιουσίας, την οποία διέθεσε για να ανακουφίζει φτωχούς, χήρες, ορφανά και γενικά όσους είχαν ανάγκη. Πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου και η μνήμη του γιορτάζεται την ημέρα αυτή και από τις δύο Εκκλησίες (Ορθόδοξη και Καθολική).

Ο θρύλος του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών και των παιδιών, έγινε αφορμή στη Δυτική Ευρώπη για το έθιμο της ανταλλαγής δώρων ή προσφοράς δώρων στα παιδιά, την 6η Δεκεμβρίου, ημέρα του εορτασμού της μνήμης του. Έτσι, ξεπηδά ο Santa Claus, μια παράφραση του ονόματος του Αγίου Νικολάου, ενώ το έθιμο της ανταλλαγής δώρων συνδέεται σιγά σιγά με τα Χριστούγεννα.

Πώς όμως ο Άγιος Νικόλαος έγινε Santa Claus και συνδέθηκε με το έθιμο αυτό; Ο τάφος του αγίου στη Μύρα της Λυκίας, υπήρξε ανέκαθεν σημείο προσκυνήματος. Όταν το 1087, ναυτικοί από το Μπάρι της Ιταλίας μετέφεραν τα λείψανα του αγίου από τη Μύρα στο Μπάρι, για να τα διαφυλάξουν από τους Σελτζούκους που ήταν αφέντες της περιοχής, μετέφεραν και τους θρύλους που τον συνόδευαν. Ο πιο γνωστός, αφορά έναν έμπορο από τα Πάταρα, ο οποίος είχε χάσει την περιουσία του και δεν μπορούσε να συντηρήσει την οικογένειά του. Έτσι οι κόρες του αποφάσισαν να βάλουν κλήρο για να δουν πια θα γινόταν πόρνη, έτσι ώστε με τα χρήματα που θα κέρδιζε, να μπορέσουν να σωθούν οι υπόλοιπες. Ο Νικόλαος, έμαθε την τραγική κατάσταση της οικογένειας και θέλησε να βοηθήσει. Κατά τη διάρκεια της νύχτας λοιπόν, μπήκε στο σπίτι του εμπόρου, ενώ όλοι κοιμούνταν και άφησε μικρά σακιά με χρυσό για να σώσει την οικογένεια.

Μια άλλη νύχτα, σε άλλη οικογένεια, έριξε από την καμινάδα χρυσό κι εκείνος προσγειώθηκε σε μια κάλτσα που είχαν κρεμάσει στο τζάκι για να στεγνώσει. Έτσι προέκυψε και το έθιμο να μπαίνουν τα δώρα στις κάλτσες που είναι κρεμασμένες στο τζάκι. Γενικότερα επειδή ο άγιος δώριζε στους ανθρώπους αυτό ακριβώς που χρειάζονταν, προέκυψε και η συνήθεια της ανταλλαγής δώρων την παραμονή της ημέρας του θανάτου του.

Αργότερα από τον 12ο αιώνα και μετά, οι Ολλανδοί, ναυτικός λαός, μεταφέρουν τη φήμη του αγίου στο Άμστερνταμ, συγχωνεύοντας τη με ένα δικό τους παγανιστικό τοπικό ήρωα του χειμώνα τον Wooden, γερμανικής προέλευσης. Η νέα μορφή του αγίου όμως έχει πια αλλάξει. Η μαυριδερή ή γκρίζα γενειάδα, είναι τώρα άσπρη και μακριά. Έτσι ταξιδεύει και μέχρι την Αμερική με τους πρώτους ολλανδούς μετανάστες. Το 1773, ένας αμερικανός λαϊκός συγγραφέας, ο Washington Irving, γράφοντας την ιστορία της Νέας Υόρκης για λογαριασμό του Ιστορικού Συλλόγου της πόλης, που θεωρεί τον “Saint Nicholas” προστάτη της, θα δώσει νέες διαστάσεις στο θρύλο. Τώρα πια ο Άγιος Νικόλαος εμφανίζεται ως πολεμικός προστάτης των αμερικανών επαναστατών. Ο συγγραφέας τον περιγράφει να έρχεται πάνω στο άλογό του μοιράζοντας δώρα, δανειζόμενος στοιχεία από την ολλανδική εκδοχή.

Το 1823 ένα χριστουγεννιάτικο ποιηματάκι, έρχεται να τ’ αλλάξει όλα και να γίνει μάλιστα και πολύ δημοφιλές. «Η επίσκεψη του Αγίου Νικολάου» ή καλύτερα «Η νύχτα πριν από τα Χριστούγεννα – The Night before Christmas» όπως είναι γνωστό, του Clement Clark Moore, περιγράφει ένα εντελώς διαφορετικό Αη Βασίλη (Santa Claus), που με τη μορφή ξωτικού μπαίνει στα σπίτια από την καμινάδα για ν’ αφήσει τα δώρα του.

Όποια βραδιά, παρ’ όλα αυτά, κι αν τον περιμένουν οι άνθρωποι απανταχού της γης, ένα είναι βέβαιο: ο Αη Βασίλης συμβολίζει ότι πιο όμορφο κι ευγενικό, περιέχει το μήνυμα των γιορτών.

Την αγάπη και την ελπίδα, πως όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα! Αρκεί να κρατήσουμε το μήνυμα αυτό στη σκέψη μας όλο το χρόνο.









πηγή πληροφοριών: wikipedia.org