Photo by Bruno Martins on Unsplash

Ο πρώτος μήνας του χρόνου και ο δεύτερος του χειμώνα σηματοδοτεί κάθε νέα αρχή με την Πρωτοχρονιά να γιορτάζεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο με κάθε λαμπρότητα. Πέμπτος μήνας του χριστιανικού έτους, ονομαζόμενο και ενιαυτό ήταν ενδέκατος στη σειρά στο ρωμαϊκό ημερολόγιο.

Στο αρχαίο αττικό ημερολόγιο ο Ιανουάριος στο πρώτο του δεκαπενθήμερο αντιστοιχούσε με τον Ποσειδώνα και στο δεύτερο δεκαπενθήμερο με τον Γαμηλιώνα ενώ ήταν ο Σαββάθ των Εβραίων και ο Τωβί των Αιγυπτίων.

Πήρε το όνομά του από το θεό κάθε αρχής κατά τη ρωμαϊκή μυθολογία, τον Ιανό. Ο Ιανός ήταν ένας θεός με δύο μορφές που παριστάνεται άλλοτε με κλειδιά και άλλοτε με τριακόσιες ψήφους στο δεξί του χέρι και εξήντα πέντε στο αριστερό, που συμβόλιζαν τις μέρες του ενιαυτού σύμφωνα με τον κ. Ηλία Αναγνωστάκη Διευθυντή Ερευνών του Τομέα Βυζαντινών Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Αξίζει να μάθουμε πως θεωρούσαν τον Ιανό, πατέρα του αιώνος και για το λόγο αυτό τον ονόμαζαν και «Αιωνάριο» ενώ είχαν οριστεί δώδεκα πρυτάνεις να τον υμνούν και στο ναό του υπήρχαν δώδεκα βωμοί όσοι και οι μήνες του χρόνου.

Για τους Ρωμαίους ο Ιανουάριος, στα πρώτα χρόνια της ιστορίας τους, δεν ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου. Πρώτος ήταν ο Μάρτιος και η 1η Μαρτίου ήταν η Πρωτοχρονιά τους. Όταν ο μυθικός βασιλιάς των Ρωμαίων Νούμας Πομπίλιος οργάνωσε το ημερολόγιο με βάση τον ήλιο, ο Ιανουάριος έγινε ο πρώτος μήνας του χρόνου. Πολλοί ήταν οι Ρωμαίοι που εξακολουθούσαν να γιορτάζουν την 1η του Μαρτίου θυμούμενοι την αρχική τους πρωτοχρονιά την οποία ονόμαζαν πλέον πάτριον.

Πολλά ονόματα έχει δώσει ο λαός μας στον Ιανουάριο με γνωστότερο το «Γενάρης» επειδή τότε γεννούν τα γιδοπρόβατα. Αλλού τον ονομάζουν και «Μεσοχειμώνα» επειδή είναι ο μεσαίος από τους τρεις μήνες του χειμώνα, ενώ ονομάζεται και «Γατόμηνας» επειδή τότε ζευγαρώνουν οι γάτες. Δεν λείπουν βέβαια και ονομασίες όπως «Μεγάλος μήνας» ή «Τρανός» ή «Μεγαλομηνάς», αφού εκτός από τη θέση του στο ημερολόγιο έχει διάρκεια μεγάλη, 31 ημέρες, σε αντίθεση με τον Φεβρουάριο που τον ακολουθεί.

Λέγεται πως ο Ιανουάριος έχει το πιο λαμπερό φεγγάρι αν θυμηθούμε και τη ρήση: «Του Γενάρη το φεγγάρι, παρά ώρα μέρα μοιάζει» ενώ πολλοί είναι εκείνοι που τον ονομάζουν «Γελαστό» λόγω των αλκυονίδων ημερών που είναι γλυκός ο καιρός και θυμίζει άνοιξη. Άλλοι, τον ονομάζουν «Κλαδευτή» επειδή είναι ο μήνας του κλαδέματος και «Κρυαρίτη» επειδή είναι ο κατ’ εξοχήν μήνας που κάνει κρύο.

Μια άλλη πολύ γνωστή ονομασία του Ιανουαρίου είναι «Καλαντάρης» γιατί λέγονται τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς και όπως αναφέρει ο κ. Σπύρος Τραϊανός είναι ο μήνας των δώρων των Καλενδών, που κατά τη Βυζαντινή εποχή ήταν δώρα αντί για το 13ο μισθό που γνωρίζουμε στη σύγχρονη εποχή. Στην αρχή του χρόνου άρχιζε στο Βυζάντιο η θητεία των Υπάτων οι οποίοι σχημάτιζαν μια πομπή στους δρόμους και σκορπούσαν νομίσματα, τα οποία μάλιστα στην αρχή ήταν χρυσά και αργότερα (επί Ιουστινιανού) ασημένια. Αυτά, τα μάζευαν τα παιδιά κυρίως που πήγαιναν στα σπίτια συγγενών ή και φίλων να ευχηθούν. Από εκεί προέρχεται και το έθιμο των καλάντων που φθάνει ως τις μέρες μας και επεκτάθηκε σε όλες τις μέρες του Δωδεκαήμερου με αρχή την παραμονή των Χριστουγέννων.

Ο Ιανουάριος και η Πρωτοχρονιά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το «ποδαρικό» και τη βασιλόπιτα με ποικίλα έθιμα ανά περιοχή της Ελλάδας που αφορούν την καλοτυχία, την καλή σοδειά και την ευημερία του κάθε σπιτικού. Σε πολλά μέρη μάλιστα το τελετουργικό του ποδαρικού της Πρωτοχρονιάς έπαιρνε τη μορφή μαγικοδεισιδαιμονικής τελετουργίας σύμφωνα και με τον κ. Γ. Αικατερινίδη (δρ Λαογραφίας), που ευτυχώς σιγά – σιγά εξαλείφτηκαν.

Πολλές οι εορτές οι Ιανουαρίου με πρώτη τη γιορτή του Αγ. Βασιλείου και της Περιτομής του Χριστού, τα Άγια Θεοφάνια στις 6, του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή στις 7, του Αγ. Αντωνίου στις 17, του Αγ. Αθανασίου στις 18, του Αγ. Γρηγορίου στις 25 και των Τριών Ιεραρχών στο τέλος του.

Photo by DiEtte Henderson on Unsplash

Photo by Mira Kemppainen on Unsplash

Ήταν τα πέμπτα Χριστούγεννα που θα περνούσαν χωριστά… από τότε που γεννήθηκε η μικρή οι συνθήκες άλλαξαν. Δεν μπορούσε πλέον να είναι μαζί στη δουλειά του, να περνάνε τις χρονιάρες μέρες ο ένας πλάι στον άλλο. Το καράβι δεν ήταν χώρος για ένα μωρό, ούτε για ένα μικρό παιδάκι. Έτσι, έμεναν μαμά και κόρη μόνες, με το μπαμπά να οργώνει τις θάλασσες και να τους λείπει.

Στόλιζαν το δέντρο χαρούμενες, έχοντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια να τους κάνουν συντροφιά και να γλυκαίνουν την ατμόσφαιρα της προσμονής. Πρώτα τα φωτάκια, μετά μία - μία οι μπάλες και τα στολίδια. Το κοριτσάκι τιτίβιζε ευχαριστημένο με την όλη διαδικασία. «Εγώ θα τα κρεμάσω όλα, μαμά! Μεγάλωσα τώρα!»

Τι παράξενο! Από τη μέρα που γεννήθηκε η Ιόλη, ανυπομονούσε να μεγαλώσει για να μπορεί να κουβεντιάζει μαζί της. Να της εκφράζει πώς νιώθει, τι θέλει, τι την ενοχλεί… και τώρα τρέμει τη στιγμή που θα ρωτήσει για το μπαμπά της. Κάτι τέτοιες ώρες ήθελε να είναι ακόμα μωρό, να μην καταλαβαίνει όσα τώρα, να μην της λείπει η παρουσία του, να μη συνηθίσει την απουσία του.

Προσπαθούσε να προετοιμαστεί για την ερώτηση που θα ερχόταν και έπρεπε να έχει απάντηση που δεν θα φέρει δάκρυα στα μάτια τους. Τι να πει όμως; Η μόνη απάντηση που θα έφερνε χαρά, δεν μπορούσε να ειπωθεί… ο μπαμπάς δεν θα ήταν τις γιορτές μαζί τους, ξανά! Πέντε χρόνια τώρα, δεν ήταν μαζί τους τα Χριστούγεννα και όσο η Ιόλη μεγάλωνε, τόσο πιο δύσκολο γινόταν. Έπρεπε να τη βάλει στην πραγματικότητα χωρίς να την πληγώσει. Έπρεπε να τη βοηθήσει να καταλάβει χωρίς δράματα… να χτίσει αναμνήσεις όμορφες τρυφερές, που θα τη συντρόφευαν με γλυκά συναισθήματα στο διάβα της ζωής της, χωρίς σημάδια που θα πονούσαν.

Τέλειωνε πια ο στολισμός. Μόνο τα φωτάκια για το μπαλκόνι είχαν μείνει, αλλά η μικρή αποκαμωμένη από την κούραση είχε γείρει στον καναπέ και κοιμόταν βαθιά…

Με ανακούφιση την πήρε στην αγκαλιά της και την έβαλε τρυφερά στο κρεβάτι. Τη χάιδεψε, τη φίλησε κι έκλεισε το φως και την πόρτα πίσω της. Για σήμερα, η ερώτηση δεν έγινε… αύριο είναι μια άλλη μέρα, σκέφτηκε καθώς γύριζε στο σαλόνι για να μαζέψει τις άδειες κούτες.

Ο ήχος του τηλεφώνου την έβγαλε από το φόρτο του μυαλού. «Πάνω στην ώρα Γιώργο μου!» απάντησε με λαχτάρα. Ήθελε να μοιραστεί τους προβληματισμούς της με τον άνθρωπό της, όμως από την άλλη δεν ήθελε να τον φορτώνει και με αυτή την έγνοια. Δεν ήταν ευχάριστο και σε κείνον να είναι μακριά από την οικογένειά του και την μονάκριβή του κόρη, τις γιορτές. Όλο κι όλο που την είδε, που την έζησε ήταν δύο καλοκαίρια όταν ήταν δύο χρονών και πέρσι που ήταν τεσσάρων. Κι έκανε υπομονή, να περάσει ο καιρός να αλλάξει καράβι, να κάνει δρομολόγια εδώ στην Ελλάδα, να βλέπονται σαν οικογένεια…

«Τι συμβαίνει;» ακούστηκε ανήσυχος. «Τίποτα καλέ μου! Μόλις τελειώσαμε το στόλισμα του δέντρου. Η Ιόλη κοιμάται κατάκοπη, δεν την πρόλαβες…» ένας λυγμός που πήρε να ανεβαίνει πνίγηκε με επιτυχία από ένα μικρό βηχαλάκι και τα παράσιτα της γραμμής. «Πώς είσαι; Εμείς εδώ είμαστε καλά και ετοιμαζόμαστε για τα Χριστούγεννα» ακούστηκε πιο συγκροτημένη και αποφασισμένη να μην του φορτώσει βάρος. Δεν μπορούσε άλλωστε να κάνει τίποτα. Δεν ήταν στο χέρι του, αυτή ήταν η δουλειά του και την είχε αποδεχτεί με όλες της τις δυσκολίες. Ήξερε πολύ καλά πως ο δικός της ρόλος ήταν να στρογγυλεύει κάθε γωνία αιχμηρή της ψυχής, που άφηνε η απόσταση και να μαλακώνει όλα τα δύσκολα συναισθήματα που γεννούσε. Ήθελε να είναι ήρεμος για να μπορεί να κυβερνά το καράβι με ασφάλεια στις άγριες θάλασσες που αρμένιζε.

Και η δική της ηρεμία; Αυτή εξαρτιόταν από τη δική του και της κόρης τους. Σα συγκοινωνούντα δοχεία που η απόσταση εκμηδενιζόταν από το δέσιμο και την αφοσίωσή τους, σ’ αυτό που μοιράζονταν…

«Ξέρεις, σκέφτηκα φέτος να μιλήσω διαφορετικά στη μικρή. Να μη την παρηγορήσω για την απουσία σου, αλλά να την κάνω να αποδεχθεί την πραγματικότητα. Δεν είναι σωστό κάθε χρόνο να ζει με την ίδια αγωνία, ούτε όμως και να συνηθίσει την απουσία σου… »

«Πώς θα το καταφέρεις αυτό, καρδιά μου; Είναι μικρή, δεν είναι εύκολο! Μήπως να της μιλήσω εγώ;» η ανησυχία ξαναγύρισε στη φωνή του. Ήταν από τις στιγμές που κανένα μέσο δεν μπορούσε να νικήσει την απόσταση και την επιθυμία να βρίσκεται κοντά τους.

«Θα βρω τρόπο, μη σε απασχολεί! Εσύ απλά να ξέρεις πως η Ιόλη μας, θα περάσει όμορφα. Αυτό να έχεις στο μυαλό σου. Τα άλλα, είναι δική μου δουλειά!» είχε ήδη βρει τα λόγια, είχε ήδη γεμίσει δύναμη και σιγουριά. «Σου έχω εμπιστοσύνη, απλά δεν μου είναι ευχάριστο να το περνάς όλο αυτό μόνη σου» απάντησε προσπαθώντας, εκείνος τώρα, να κρατήσει τη συγκίνησή του έξω από τη φωνή του…

Ξημέρωνε Κυριακή. Μια ηλιόλουστη ψυχρή χιονισμένη Κυριακή, ίδια με τα ανάμεικτα συναισθήματα που πλημμύριζαν την ψυχή τους…

Η Ιόλη ξύπνησε με χαμόγελο και έτρεξε στο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Δεν χόρταινε να το κοιτά… Η Κάτια την υποδέχτηκε με μια ζεστή αγκαλιά και την ώρα του πρωινού άρχισε να κάνει πράξη την απόφασή της.

«Ξέρεις αγάπη μου, τι σκεφτόμουν αυτές τις μέρες;» είπε τρυφερά. Η μικρή την κοίταξε όλο απορία… «Νομίζω ξέρεις τι είναι τα έθιμα, έτσι δεν είναι;» ρώτησε.

«Ναι, μας είπε η κυρία πως είναι συνήθειες που περνάνε από τον ένα στον άλλο» απάντησε η μικρή.

«Ακριβώς! Έθιμο είναι και ο στολισμός του δέντρου, τα χριστουγεννιάτικα γλυκά και πολλά άλλα. Έθιμα όμως μπορούμε να φτιάξουμε και δικά μας. Που να είναι μόνο για μας» είπε η Κάτια περιμένοντας την αντίδραση της Ιόλης που δεν άργησε να έρθει.

«Τι δηλαδή;» ρώτησε με τα μάτια ορθάνοιχτα από την αναμονή.

«Να, εμείς μπορούμε να αποφασίσουμε κάθε Παραμονή Χριστουγέννων να καθόμαστε κάτω από το στολισμένο δέντρο, να διαβάζουμε χριστουγεννιάτικες ιστορίες και να πίνουμε ζεστή σοκολάτα οι δυο μας»…

«Κι ο μπαμπάς;» ρώτησε βουρκωμένη η μικρή.

«Ο μπαμπάς μπορεί να ταξιδεύει ή μπορεί να είναι μαζί μας. Δεν είναι το ίδιο κάθε χρόνο. Όμως, αυτή είναι η δουλειά του και πρέπει να το δεχτούμε χωρίς στεναχώρια. Αρκεί που είναι καλά κι ας είναι μακριά μας» απάντησε η Κάτια και περίμενε με αγωνία την Ιόλη να επεξεργαστεί όσα της είπε.

«Δε μου αρέσει καθόλου! Οι μπαμπάδες τα Χριστούγεννα πρέπει να είναι με τα παιδιά τους κι εγώ θέλω το δικό μου» απάντησε με πείσμα.

«Συμφωνώ, αλλά ξέρεις, δεν κάνουν όλοι οι μπαμπάδες την ίδια δουλειά. Κι εσύ πρέπει να είσαι περήφανη για το δικό σου μπαμπά, γιατί με τη δουλειά του βοηθά άλλους ανθρώπους. Μεταφέρει με το καράβι του εμπορεύματα που χρειάζονται άλλοι άνθρωποι και με αυτό τον τρόπο τους βοηθά να ζούνε καλύτερα. Σκέψου μωρό μου, πόσοι δουλεύουν τα Χριστούγεννα! Ένας ολόκληρος κόσμος. Ένα σωρό επαγγέλματα! Υπάρχουν πολλοί μπαμπάδες που είναι μακριά από τα παιδιά τους αυτές τις μέρες και όλοι θα ήθελαν να είναι μαζί τους. Έτσι γίνεται και πρέπει να το δεχτούμε με γενναιότητα»

«Όμως, θα τον πάρουμε τηλέφωνο και θα βάλεις και την κάμερα να τον βλέπω και να με δει που θα φοράω όμορφα ρούχα!» απάντησε η μικρή σκουπίζοντας τα δάκρυα που έτρεχαν στα μάγουλά της.

«Και βέβαια, μωρό μου! Ο μπαμπάς λείπει από το σπίτι, όχι από τη ζωή μας! Θα τον έχουμε πάντα μαζί μας και θα του μιλάμε όποτε θέλουμε. Και τώρα ακόμα αν θες!»

Ένα πλατύ χαμόγελο πήρε τη θέση των δακρύων! Η Ιόλη έκανε εκείνα τα Χριστούγεννα γενναία είσοδο στον κόσμο των μεγάλων. Οι αναμνήσεις που χτίστηκαν από εκείνες τις γιορτές θα τη συνόδευαν για όλη της τη ζωή και δεν θα την άφηναν στιγμή να νιώσει μόνη. Ο μπαμπάς της είχε πάντα παρουσία δίπλα της, χάρη στο διαφορετικό τρόπο σκέψης που χάραξε η μαμά της. Ένας μπαμπάς που δεν έλειψε ποτέ, ουσιαστικά!

Ο μήνας των γιορτών έφτασε και οι χριστουγεννιάτικοι στολισμοί ήδη ξεκίνησαν σε πολλά σπίτια. Τα δέντρα μικρά και μεγάλα στήνονται στην καλύτερη γωνιά του καθιστικού, τα διακοσμητικά απλώνονται σε κάθε σημείο και τα παιδιά τιτιβίζουν χαρούμενα μέσα σ' όλο αυτό το γιορτινό σκηνικό. Οι Creative Bloggers δεν θα μπορούσαν να μείνουν με τα χέρια σταυρωμένα ειδικά, αυτή την περίοδο, που σε προτρέπει για κατασκευές.

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες θυμάμαι τη γιαγιά μου. Ήταν βλέπετε ένα βροχερό βράδυ του Γενάρη λίγο μετά την Πρωτοχρονιά, που καθόμουν μαζί της και βαριόμουν αφόρητα. Μικρό κορίτσι του δημοτικού κι όσο σκεφτόμουν πως το σχολείο άρχιζε ξανά, μια μελαγχολία με κυρίευε. Είχαμε παίξει επιτραπέζια, μου είχε πει για πολλοστή φορά το αγαπημένο μου παραμύθι και δεν είχα τι άλλο να κάνω. Εκείνη συνέχιζε πια το πλεχτό της με περισσή προσήλωση κι εγώ, γυρνούσα γύρω από το τραπέζι και ψευτογκρίνιαζα αναζητώντας την απόλυτη προσοχή της.

Για μια στιγμή σταμάτησε, χαμήλωσε τα γυαλιά της και με κοίταξε στα μάτια. «Βαριέσαι; Έλα να σου μάθω τη ζωή!» μου είπε κι εγώ ξαναπήρα τη θέση μου δίπλα της γεμάτη περιέργεια. Έβγαλε τότε από τη ντουλάπα ένα ζευγάρι βελόνες, πήρε κι ένα κουβάρι νήμα και άρχισε να μου δείχνει πλέξιμο…

«Να κοίτα, έτσι μπαίνουν οι πόντοι και γίνεται η αρχή…» και με γοργές κινήσεις πέρασε το νήμα στη βελόνα για να συνεχίσει το μάθημα. Τα δάχτυλά της χρησιμοποιούσαν με τέτοια μαεστρία το νήμα και τη βελόνα, που για λίγα λεπτά έμεινα να κοιτώ κι ας μην καταλάβαινα. Όσο όμως εκείνη συνέχιζε, τόσο εγώ αναρωτιόμουν τι σχέση μπορεί να έχει όλο αυτό, με αυτό που μου υποσχέθηκε. Τη ζωή!

«Μου είπες θα μου μάθεις τη ζωή αλλά εσύ, μου μαθαίνεις πλέξιμο» τη σταμάτησα ενοχλημένη. «Πόσο μικρή με νομίζεις, δηλαδή;» αναρωτήθηκα φωναχτά κι εκείνη γέλασε καλοσυνάτα.

«Το αντίθετο! Σε νομίζω τόσο μεγάλη, που πρέπει να μάθεις κάποια πράγματα» μου απάντησε σοβαρά. «Λοιπόν, η ζωή καρδιά μου, είναι σαν το πλέξιμο. Διαλέγεις το νήμα, τις βελόνες, το σχέδιο και ξεκινάς. Παίρνεις βαθιά ανάσα και ρίχνεσαι στη δουλειά για να φτιάξεις το δικό σου πουλόβερ. Αυτό, που δεν θα μοιάζει με κανένα άλλο! Πολλά θα έχουν το ίδιο χρώμα με το δικό σου, κάποια άλλα μπορεί να έχουν το ίδιο σχέδιο, αλλά αυτό που θα φτιάξεις εσύ θα είναι μοναδικό, όπως κι εσύ! Έτσι ακριβώς όπως και η ζωή σου. Τα υλικά είναι πάνω κάτω ίδια, όμως ο καθένας από μας, τη φτιάχνει με το τρόπο του και είναι τόσο διαφορετική από των άλλων, όσο διαφορετικοί είναι και οι άνθρωποι! Αν προσέξεις και διαλέξεις ωραίο σχέδιο, τότε η δημιουργία σου θα είναι όμορφη, αν πάλι κάνεις λάθος, το ξηλώνεις και ξεκινάς από την αρχή. Δεν θέλει βιασύνες, δε θέλει απογοήτευση, θέλει υπομονή!» μου είπε χαμογελώντας και μου έδωσε το νήμα και τις βελόνες.

«Έλα πάμε μαζί, μια καλή μια ανάποδη και ξανά. Όταν προχωρήσει κι άλλο θα το μετρήσουμε για να δούμε αν σου κάνει και μετά, θα συνεχίσουμε…»

Έτσι πέρασε εκείνο το βράδυ και πολλά, πολλά ακόμα βράδια. Με «μια καλή, μια ανάποδη», χιλιάδες σκέψεις, που μεσολάβησαν από τότε μέχρι σήμερα και ακόμα περισσότερες στιγμές και πράξεις. Όλες ήταν στο ίδιο μοτίβο, πάντα. Μια καλή, μια ανάποδη ακριβώς όπως το πλέξιμο, ακριβώς όπως τη ζωή!...

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό MakaZine και θέλησα μ' αυτό να ξεκινήσει η καινούργια χρονιά, αφού αναφέρεται σε ένα πολύ αγαπημένο μου πρόσωπο, που δεν είναι πια στη ζωή, αλλά το κουβαλώ μέσα μου, πολύτιμο φυλαχτό.

Το "ποδαρικό" δεν είναι αποκλειστικά ελληνική συνήθεια, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι και πολλοί οι λαοί που το ακολουθούν έτσι όπως γίνεται στην Ελλάδα. Βέβαια λίγο ως πολύ όλοι οι λαοί ανά τον κόσμο, προσπαθούν και επιζητούν τρόπους να φέρουν "γούρι" στο σπιτικό τους την Πρωτοχρονιά, ακόμα και στις μέρες μας, αφού ο σκοπός είναι πάντα ο ίδιος, να φέρει τον νέο χρόνο καλή τύχη στο σπίτι και στην οικογένεια...

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ποδαρικό στην Αγγλία όπως αναφέρει η αγγλίδα λαογράφος Christina Hole. Το ποδαρικό λοιπόν γίνεται τις πρώτες ώρες της Πρωτοχρονιάς, αν όχι τα πρώτα λεπτά.

Αυτός που θα το κάνει φέρνει μαζί του συμβολικά δώρα όπως τρόφιμα, καύσιμα, χρήματα τα οποία θεωρούνται τεκμήρια ευημερίας. Πολλές φορές φέρνει μαζί του ένα κλαδί από αειθαλές δέντρο, το οποίο συμβολίζει την καλή υγεία.

Ο πρωτοχρονιάτικος επισκέπτης, που θα κάνει ποδαρικό χαιρετά όλους τους παρευρισκόμενους και στη συνέχεια τον καλωσορίζουν κι εκείνοι και αφήνει ένα κάρβουνο για το άναμμα της φωτιάς. Κανείς δεν φεύγει από το σπίτι πριν καταφθάσει ο επισκέπτης του ποδαρικού, όπως καταλαβαίνετε. Κανείς δεν μιλά μέχρι να μιλήσει εκείνος και να ευχηθεί στην οικογένεια και τους καλεσμένους "Happy new year". Τότε μόνο σπάει η σιωπή και αντεύχονται όλοι!!!

Σύμφωνα με τη Hole, το ποδαρικό δεν επιτρέπεται να γίνει από γυναίκα. Αν αυτό συμβεί, τότε πιστεύεται ότι θα προκληθεί καταστροφή στην οικογένεια που το επέτρεψε. Κατά την αντίληψη των Άγγλων το ποδαρικό πρέπει να γίνεται από άνδρα δυνατό, υγιή και όμορφο!

Δύο ακόμα χώρες έχουν το "ποδαρικό" σαν πρωτοχρονιάτικο έθιμο.

Η πρώτη είναι η γειτονική της Αγγλίας, η Σκωτία όπου συνηθίζουν με την έλευση του καινούργιου χρόνου να πηγαίνουν ο ένας στο σπίτι του άλλου για να κάνουν το ποδαρικό, που γίνεται όπως και στην Ελλάδα με το δεξί πόδι, για να πάει καλά η χρονιά. Ο επισκέπτης που θα είναι ο πρώτος που θα περάσει το κατώφλι του σπιτιού, θα πρέπει να φέρνει μαζί του και δώρα, κυρίως ουίσκι και άλλα φαγώσιμα.

Στην Αργεντινή, κάνουν ένα ιδιότυπο "ποδαρικό". Φροντίζουν ακριβώς στις 12 να κάνουν ένα βήμα με το δεξί πόδι, έτσι ώστε να ξεκινήσει η χρονιά με καλοτυχία.


πηγή: 24grammata.com,

Κείμενο: to e-periodiko mas

Ένα ακόμα ημερολόγιο, έχω για σας σήμερα, όπως το είχα υποσχεθεί. Για μένα είναι ξεχωριστό, γιατί σε κάθε μήνα αντιστοιχεί ένα λουλούδι και σε κάθε λουλούδι υπάρχουν συμβολισμοί και πληροφορίες, που μαζί θα ανακαλύψουμε!

Ξεκινάμε...
Ιανουάριος. Ο μήνας της Τουλίπας. 
Ένα λουλούδι που δηλώνει την αγάπη, που παίρνει διαφορετική χροιά ανάλογα με το χρώμα. Η κόκκινη τουλίπα συμβολίζει την αληθινή αγάπη, η κίτρινη την απελπισμένη, η μωβ την πίστη στην αγάπη και η λευκή την αγάπη που φτάνει ως τη συγχώρεση.
Στην Ιαπωνική τέχνη της ανθοδετικής, η τουλίπα συμβολίζει την καλοσύνη, τη συμπόνια και την τύχη, γι' αυτό την επέλεξα για να ξεκινήσει μ' αυτή ο πρώτος μήνας του χρόνου.

Φεβρουάριος, ο μήνας του Τριαντάφυλλου.
Είναι το κατ' εξοχήν σύμβολο της αγάπης, αλλά και του πάθους, γι' αυτό και οι περισσότεροι εκφράζουν τον έρωτά τους μέσα από μια ανθοδέσμη με τριαντάφυλλα. Ο Φρόιντ θεωρούσε πως το τριαντάφυλλο συμβολίζει τη γυναικεία φύση, ενώ η μυθολογία αναφέρει πως η θεά Αφροδίτη καθώς αναδυόταν από τη θάλασσα έλαβε ως δώρο καλωσορίσματος λευκά τριαντάφυλλα. Όμως κατά λάθος πάτησε τα αγκάθια και από το αίμα της τα τριαντάφυλλα βάφτηκαν κόκκινα. Ένας άλλος μύθος αναφέρει πως κάποτε η Χλωρίδα βρήκε μια νύμφη νεκρή στο δάσος και μεταμόρφωσε το σώμα της σε λουλούδι. Κάλεσε τότε, την Αφροδίτη η οποία του έδωσε ομορφιά, το Διόνυσο το θεό του κρασιού και του γλεντιού, ο οποίος του έδωσε ευωδία και τον Απόλλωνα ο οποίος το έκανε με τη λάμψη του ήλιου να ανθίσει. Μάλιστα ο θεός του πολέμου ο Άρης ήταν αυτός που του χάρισε τα αγκάθια να προστατεύει το τριαντάφυλλο την ομορφιά του.
Δεν θα μπορούσε λοιπόν να λείπει από το Φεβρουάριο που είναι και η γιορτή των ερωτευμένων...

Μάρτιος, ο μήνας της Στερλίτσιας ή αλλιώς Πουλί του Παραδείσου. 
Είναι από τα πιο γνωστά λουλούδια στον κόσμο και συμβολίζει την ευτυχία. Μοιάζει σαν εξωτικό πουλί γι' αυτό και μέχρι το 1773 ονομαζόταν Πουλί του Παραδείσου. Το δεύτερο όνομά του το οφείλει στη Σαρλότ Στέρλιτς, σύζυγο του βασιλιά Γεωργίου Γ' της Αγγλίας, όταν ο βοταναλόγος και διευθυντής των βασιλικών κήπων. σερ Τζόσεφ Μπανκς, του έδωσε το όνομά της.

Απρίλιος, ο μήνας της Φρέζιας. 
Η Φρέζια που κατάγεται από την Αφρική, συμβολίζει την αθωότητα, τη φιλία και την εμπιστοσύνη. Τα χρώματά της είναι τόσα πολλά, που δίκαια θεωρείται ένα από τα πιο πολύχρωμα λουλούδια του κόσμου. Το σημερινό της όνομα το οφείλει στο γιατρό Φρίντριχ Φριζ και η λευκή είναι η πιο αρωματική εκδοχή του λουλουδιού αυτού.

Μάιος, ο μήνας της Μανόλιας. 
Το λουλούδι που συμβολίζει την αρχοντιά, την επιμονή και την αξιοπρέπεια. Τα δέντρα της Μανόλιας είναι από τα πιο όμορφα δέντρα της φύσης. Κατάγεται από την Ασία και το όνομά της το πήρε από το γιατρό Πιερ Μανιόλ, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι οι επιστήμονες που υποστηρίζουν πως το άρωμά της ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τα συναισθήματα και τη μνήμη. Στην κοσμετολογία το άρωμά της θεωρείται αλησμόνητο και σύμβολο της λάμψης και της φρεσκάδας.

Ιούνιος, του Ασιατικού Κρίνου ή αλλιώς Λίλιουμ Οριεντάλ.
Το λουλούδι αυτό, αποτελεί σύμβολο της αγνότητας, της αθανασίας, της ανάστασης, της αναγέννησης, της εγκράτειας, της γονιμότητας και της καρποφορίας. Είναι αφιερωμένο σε όλες τις παρθένες. Ίσως γι' αυτό να έγινε και η σύνδεσή του με την Παναγία, αφού το λουλούδι καθώς λένε οι βοτανολόγοι κατάγεται από την Παλαιστίνη. Στην Ευρώπη μεταφέρθηκε από Φοίνικες εμπόρους και ονομάστηκε Μαντόνα Λίλη από τους πρώτους αγιογράφους χριστιανούς που ζωγράφιζαν την Παναγία να κρατά ένα κρίνο.
Στην Ελλάδα, υπάρχουν πέντε είδη κρίνων, τα οποία τα περισσότερα φύονται στη βόρεια Ελλάδα. Το πιο γνωστό απ' όλα είναι το Λείριο το πάλλευκο ή αλλιώς κρινάκι της Παναγίας. Φυσικά, το χρώμα του δεν είναι μόνο λευκό. Πολλά είναι τα χρώματα και οι ποικιλίες για το λουλούδι αυτό, που ανθίζει τον Ιούνιο και αποτελεί ένα από τα απειλούμενα φυτά του Εθνικού Πάρκου της Οροσειράς της Ροδόπης.


Αύγουστος, ο μήνας της λεβάντας.
Αποτελεί κυρίως σύμβολο της αφοσίωσης αλλά και του έρωτα, της προστασίας, της καθαρότητας, της μακροζωίας, της επιμονής και της ειρήνης. Το όνομά της προέρχεται από τη λατινική λέξη lavare που σημαίνει πλένω, καθαρίζω, ενώ έχει ιδιαίτερη σημασία για τους χριστιανούς, αφού - σύμφωνα με μια παράδοση - πίστευαν πως βάζοντας λεβάντα στις κλειδαρότρυπες μπορούσαν να κρατήσουν μακριά από το σπίτι τα φαντάσματα και κάθε κακό. Το μεθυστικό της άρωμα έχει την ιδιότητα να ηρεμεί και να κατευνάζει το νευρικό σύστημα και ίσως αυτός είναι ο κύριος λόγος που της προσδίδουν αυτές τις "μεταφυσικές" ιδιότητες. Εξάλλου είναι πολλοί εκείνοι που παραδέχονται πως στη θέα και μόνο των όμορφων μωβ λουλουδιών τους νιώθουν ευφορία και ηρεμία.

Σεπτέμβριος, ο μήνας της Καμέλιας. 
Η κόκκινη συμβολίζει τα ψυχικά χαρίσματα και η λευκή τη χάρη. Η Καμέλια, που είναι ένα αειθαλές δέντρο της Ιαπωνίας και της Κίνας, πήρε το όνομά της από τον Τζόρτζ Κάμελ, ένα ιησουήτη ιεραπόστολο, ο οποίος ταξίδεψε ως την Ασία για να μελετήσει τη χλωρίδα. Λέγεται αλλιώς και Ρόδο της Ιαπωνίας και περιλαμβάνει 250 διαφορετικά είδη. Δεν χάνει ποτέ τα φύλλα της, ενώ τα άνθη της διατηρούνται πάνω στο δέντρο για πολλούς μήνες. Φτάνει σε ύψος τα 20 μέτρα και κάποια είδη της όπως η Καμέλια η σινική, χρησιμοποιούνται ως ρόφημα.

Οκτώβριος, ο μήνας του Κρόκου.
Άλλο ένα λουλούδι με μωβ χρώμα σύμβολο της φιλίας, της ψυχαγωγίας και της μετάνοιας. Ο Κρόκος γνωστός από την αρχαιότητα, αποτέλεσε βασικό συστατικό της ζωής των αρχαίων Ελλήνων με χρήση που δεν περιοριζόταν μόνο στο φαγητό αλλά και στην ένδυση, αφού τον χρησιμοποιούσαν σαν μέσο βαφής υφασμάτων. Η μυθολογία θέλει τον Κρόκο να είναι φίλος του θεού Ερμή, ο οποίος έχασε τη ζωή του από το θεό, όταν τον χτύπησε στη διάρκεια παιχνιδιού, κατά λάθος στο κεφάλι. Στον τόπο που έπεσε νεκρός ο Κρόκος φύτρωσε ένα λουλούδι με μωβ χρώμα και από το αίμα που έσταξε από την πληγή, βάφτηκαν κόκκινοι οι στήμονές του. Για τους χριστιανούς, το άρωμα του κρόκου είναι ένα από τα 58 αρώματα που χρησιμοποιούνται από το Πατριαρχείο για την παρασκευή του Αγίου Μύρου.
Νοέμβριος, ο μήνας της Ανεμώνης. 
Η Ανεμώνη συμβολίζει την προσδοκία, την απλότητα αλλά και το εφήμερο. Το όνομά της ελληνικό, της το έδωσε ο άνεμος που βοηθά τα άνθη της να αναπτυχθούν αλλά σκορπίζει κιόλας τα πέταλά τους με το πρώτο του φύσημα. Γι' αυτό ονομάζεται και ανεμολούλουδο. Σύμφωνα με τη μυθολογία, όταν η Αφροδίτη βρήκε νεκρό τον αγαπημένο της Άδωνι από την οργή του θεού Άρη (που τον παράτησε για χάρη του όμορφου νέου) πήρε στην αγκαλιά της το άψυχο σώμα του και ράντισε την πληγή του με νέκταρ το οποίο αναμείχθηκε με το αίμα του και έδωσε αυτό το όμορφο λουλούδι, που όμως έχει μικρή διάρκεια ζωής. Έτσι προκύπτει και ο συμβολισμός του εφήμερου που προσδίδεται σ' αυτό.

Δεκέμβριος, ο μήνας του χριστουγεννιάτικου δέντρου, του έλατου. 
Ένα δέντρο αειθαλές, που δεν χάνει τα φύλλα του ούτε και το έντονο πράσινο χρώμα, γι' αυτό και συμβολίζει την αιωνιότητα και την αιώνια ζωή του Χριστού. Το τριγωνικό του σχήμα συμβολίζει την Αγία Τριάδα, ενώ τα πρώτα του στολίδια που ήταν καρποί του χειμώνα συμβόλιζαν την αναγέννηση. Αργότερα, όταν πια το έλατο μπήκε στα σπίτια, τα κόκκινα στολίδια συμβολίζουν τη θυσία του Σωτήρα μας, τα κεριά (και μετέπειτα φωτάκια) συμβολίζουν το Φως της Ζωής, που είναι ο Χριστός για κάθε χριστιανό και το άστρο στην κορυφή το αστέρι της Βηθλεέμ. Ο άγγελος που πολλές φορές αντικαθιστά το αστέρι, συμβολίζει τον Άγγελο Κυρίου που έφερε την είδηση της Γέννησης στον Ιωσήφ και την Παρθένο Μαρία.

Όλοι οι μήνες μαζί...



Αν σας άρεσε το ημερολόγιο αυτό και θέλετε να το τυπώσετε, πατήστε εδώ. Τυπώνεται σε μισό Α4. Το έχω ετοιμάσει έτσι ώστε να τυπώνονται δύο σε κάθε σελίδα για να μπορείτε να το κόψετε στη μέση...

Άλλα πέντε εκτυπώσιμα ημερολόγια, σας περιμένουν εδώ.

Ένας απλός τρόπος για να το φτιάξετε είναι αυτός της φωτογραφίας. Αν θέλετε περισσότερες λεπτομέρειες, αφήστε το σχόλιό σας, έτσι ώστε να κάνω ανάρτηση για την κατασκευή του, δίνοντάς σας και περισσότερες ιδέες.



Πηγές πληροφοριών: wikipedia.org
Κείμενο - σχεδιασμός ημερολογίου: to e-periodiko mas

Το blogging έγινε αφορμή να γνωρίσω ένα ακόμα εκπληκτικό κορίτσι, που ακούει στο όνομα Μία,  είναι χρυσοχέρα και στη γωνιά της θα βρείτε πολλά χειροποίητα αντικείμενα, όλα φτιαγμένα με μεράκι και πολύ ταλέντο.


Πριν από κάμποσους μήνες έλαβα ένα πακέτο γεμάτο δώρα (όλα αυτά που βλέπετε στη φωτογραφία) από κείνη και επειδή το πρόγραμμά μου ήταν απίστευτα φορτωμένο, δεν κατάφερα να το αξιοποιήσω. Μπαίνοντας όμως σε διάθεση χριστουγεννιάτικη και καθώς ετοίμαζα το δικό μου δώρο για κείνη, μου ήρθε η ιδέα, να χρησιμοποιήσω την πρώτη ύλη που μου έστειλε για να φτιάξω στολίδια για το δέντρο μου.



Πήρα λοιπόν τα ξύλινα μοτίφ, τα κέντησα με τις κλωστές που μου έστειλε, πέρασα την κόκκινη γιορτινή κορδέλα και ...έτοιμα για το δέντρο! Τόσο απλά και τόσο χαριτωμένα όπως μπορείτε κι εσείς να δείτε. Το μοτίφ με το λουλούδι κεντήθηκε για να γίνει χιονονιφάδα. Την ιδέα πήρα από ανάρτηση της Μίας...


Κράτησα όμως δύο για να τα μετατρέψω σε μπρελόκ μια που ήθελα να τα βλέπω όλο το χρόνο. Το ένα για μένα και το άλλο για ένα άλλο πολύ ξεχωριστό κι αγαπημένο κορίτσι, γιατί ό,τι προσφέρεις με αγάπη, φέρνει γούρι!


Και φυσικά το σετ ραπτικής που μόνης της έφτιαξε πήρε τη θέση του στην τσάντα μου αφού τα "ατυχήματα" ποτέ δε λείπουν.

Η ιστορία των μελομακάρονων και των κουραμπιέδων

Δύο χριστουγεννιάτικα γλυκά που είναι δεμένα με τις αναμνήσεις και την οικογενειακή παράδοση όλων μας. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί γιορτές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς χωρίς μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν την ιστορία αυτών των γλυκών που ήρθαν στην Ελλάδα για να γίνουν αγαπημένο έδεσμα μικρών και μεγάλων.

Τα μελομακάρονα ήρθαν μαζί με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα. Τα ονόμαζαν φοινίκια και η συνταγή τους πήγαινε από τη μια γενιά στην άλλη με ευλάβεια, που θα ζήλευε επτασφράγιστο μυστικό. Παρά το γεγονός πως ετυμολογικά η προέλευσή τους είναι αρχαιοελληνική, το μυαλό όλων πάει στο ιταλικό μακαρόνι. Ας δούμε λοιπόν τη διαδρομή...

Αν ανατρέξουμε σε λεξικό, θα μάθουμε πως η λέξη μακαρόνι παράγεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη μακαρωνία. Ένα φαγητό με βάση τα ζυμαρικά, για το δείπνο στο οποίο μακάριζαν το νεκρό. Η λέξη μακαρωνία, προέρχεται με τη σειρά της από την αρχαία ελληνική λέξη μακαρία η οποία ήταν μια πίτα για την ψυχή του νεκρού, ένα αρτοσκεύασμα με σχήμα όμοιο με εκείνο του μελομακάρονου, που προσφερόταν μετά την κηδεία.

Χιλιάδες χρόνια αργότερα αυτό το αρτοσκεύασμα η μακαρία, βουτήχτηκε στο μέλι, για να γίνει το μελομακάρονο ή αλλιώς φοινίκι. Σ' αυτό το σημείο, σίγουρα θα αναρωτηθείτε πώς γίνεται ένα έδεσμα που ήταν συνδεδεμένο με το θάνατο, μετατράπηκε σε γιορτινό και μάλιστα των Χριστουγέννων. Αιτία είναι το μέλι, που από τους αρχαίους χρόνους συμβόλιζε την ευζωία και τη δημιουργία και κλείνει μέσα του την επιθυμία όλων μας για καλή ζωή και τύχη. Δεν είναι γνωστό από ποιους έγινε αυτή η μετατροπή. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως η Ελλάδα πριν την έλευση των Μικρασιατών δεν έφτιαχνε τέτοιο χριστουγεννιάτικο γλυκό.

Τα χριστουγεννιάτικα κεράσματα μέχρι τότε ήταν οι δίπλες, τα ξηροτήγανα, τα σπάργανα, οι σφακιανόπιτες, οι λαλαγγίτες και οι σαρικόπιτες που όλα έχουν ως βάση τους το μέλι και τους ξηρούς καρπούς αφού πάντα το μέλι συμβόλιζε την καλή ζωή και οι ξηροί καρποί την αφθονία.

Οι κουραμπιέδες έχοντας ταξιδέψει από τη μακρινή Περσία σε όλη την ανατολή, έφτασαν και στην Ελλάδα. Πολλές χώρες διεκδικούν την πατρότητά τους και ιδιαίτερα ο Λίβανος. Παρόμοια γλυκά συναντάμε και στην Τουρκία, την Αλβανία και σε ισπανόφωνες χώρες.

Η λέξη kurabiye στα τουρκικά σημαίνει μπισκότο, όμως τα γλυκίσματα στα οποία αναφέρεται δεν είναι πασπαλισμένα με ζάχαρη άχνη, όπως ο ελληνικός κουραμπιές. Αν θελήσουμε να ψάξουμε βαθύτερα, θα πρέπει να αναζητήσουμε τις ρίζες της λέξης, στη λέξη kuru που σημαίνει στεγνός και στη λέξη biye που είναι δανική από τα λατινικά για τη λέξη biscuit (μπισκότο), την τεχνική δηλαδή του διπλοφουρνίσματος (οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν δίπυρον) κατά την οποία αφαιρούνταν με το ψήσιμο η υγρασία από τα σκευάσματα, για να αντέχουν μέχρι να καταναλωθούν χωρίς να χαλάνε.

Λέγεται πως και ο κουραμπιές ήρθε στην Ελλάδα με τους πρόσφυγες από τη Σμύρνη χωρίς να είναι απολύτως βέβαιο. Στη χώρα μας πάντως είναι ιδιαίτερα αγαπητός όχι μόνο κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, αλλά όλο το χρόνο. Είναι ένα γλυκό, που συμβολίζει τη χαρά, την ευδαιμονία και συνοδεύει, σε πολλές περιοχές της, κάθε χαρούμενο γεγονός όπως γάμοι, βαφτίσεις, γιορτές.



Πηγές πληροφοριών: olivemagazine.gr, nea.allnewz.gr, news247.gr
Κείμενο: to e-periodiko mas