Το "ποδαρικό" δεν είναι αποκλειστικά ελληνική συνήθεια, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι και πολλοί οι λαοί που το ακολουθούν έτσι όπως γίνεται στην Ελλάδα. Βέβαια λίγο ως πολύ όλοι οι λαοί ανά τον κόσμο, προσπαθούν και επιζητούν τρόπους να φέρουν "γούρι" στο σπιτικό τους την Πρωτοχρονιά, ακόμα και στις μέρες μας, αφού ο σκοπός είναι πάντα ο ίδιος, να φέρει τον νέο χρόνο καλή τύχη στο σπίτι και στην οικογένεια...

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ποδαρικό στην Αγγλία όπως αναφέρει η αγγλίδα λαογράφος Christina Hole. Το ποδαρικό λοιπόν γίνεται τις πρώτες ώρες της Πρωτοχρονιάς, αν όχι τα πρώτα λεπτά.

Αυτός που θα το κάνει φέρνει μαζί του συμβολικά δώρα όπως τρόφιμα, καύσιμα, χρήματα τα οποία θεωρούνται τεκμήρια ευημερίας. Πολλές φορές φέρνει μαζί του ένα κλαδί από αειθαλές δέντρο, το οποίο συμβολίζει την καλή υγεία.

Ο πρωτοχρονιάτικος επισκέπτης, που θα κάνει ποδαρικό χαιρετά όλους τους παρευρισκόμενους και στη συνέχεια τον καλωσορίζουν κι εκείνοι και αφήνει ένα κάρβουνο για το άναμμα της φωτιάς. Κανείς δεν φεύγει από το σπίτι πριν καταφθάσει ο επισκέπτης του ποδαρικού, όπως καταλαβαίνετε. Κανείς δεν μιλά μέχρι να μιλήσει εκείνος και να ευχηθεί στην οικογένεια και τους καλεσμένους "Happy new year". Τότε μόνο σπάει η σιωπή και αντεύχονται όλοι!!!

Σύμφωνα με τη Hole, το ποδαρικό δεν επιτρέπεται να γίνει από γυναίκα. Αν αυτό συμβεί, τότε πιστεύεται ότι θα προκληθεί καταστροφή στην οικογένεια που το επέτρεψε. Κατά την αντίληψη των Άγγλων το ποδαρικό πρέπει να γίνεται από άνδρα δυνατό, υγιή και όμορφο!

Δύο ακόμα χώρες έχουν το "ποδαρικό" σαν πρωτοχρονιάτικο έθιμο.

Η πρώτη είναι η γειτονική της Αγγλίας, η Σκωτία όπου συνηθίζουν με την έλευση του καινούργιου χρόνου να πηγαίνουν ο ένας στο σπίτι του άλλου για να κάνουν το ποδαρικό, που γίνεται όπως και στην Ελλάδα με το δεξί πόδι, για να πάει καλά η χρονιά. Ο επισκέπτης που θα είναι ο πρώτος που θα περάσει το κατώφλι του σπιτιού, θα πρέπει να φέρνει μαζί του και δώρα, κυρίως ουίσκι και άλλα φαγώσιμα.

Στην Αργεντινή, κάνουν ένα ιδιότυπο "ποδαρικό". Φροντίζουν ακριβώς στις 12 να κάνουν ένα βήμα με το δεξί πόδι, έτσι ώστε να ξεκινήσει η χρονιά με καλοτυχία.


πηγή: 24grammata.com,

Κείμενο: to e-periodiko mas

Η ιστορία των μελομακάρονων και των κουραμπιέδων

Δύο χριστουγεννιάτικα γλυκά που είναι δεμένα με τις αναμνήσεις και την οικογενειακή παράδοση όλων μας. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί γιορτές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς χωρίς μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν την ιστορία αυτών των γλυκών που ήρθαν στην Ελλάδα για να γίνουν αγαπημένο έδεσμα μικρών και μεγάλων.

Τα μελομακάρονα ήρθαν μαζί με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα. Τα ονόμαζαν φοινίκια και η συνταγή τους πήγαινε από τη μια γενιά στην άλλη με ευλάβεια, που θα ζήλευε επτασφράγιστο μυστικό. Παρά το γεγονός πως ετυμολογικά η προέλευσή τους είναι αρχαιοελληνική, το μυαλό όλων πάει στο ιταλικό μακαρόνι. Ας δούμε λοιπόν τη διαδρομή...

Αν ανατρέξουμε σε λεξικό, θα μάθουμε πως η λέξη μακαρόνι παράγεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη μακαρωνία. Ένα φαγητό με βάση τα ζυμαρικά, για το δείπνο στο οποίο μακάριζαν το νεκρό. Η λέξη μακαρωνία, προέρχεται με τη σειρά της από την αρχαία ελληνική λέξη μακαρία η οποία ήταν μια πίτα για την ψυχή του νεκρού, ένα αρτοσκεύασμα με σχήμα όμοιο με εκείνο του μελομακάρονου, που προσφερόταν μετά την κηδεία.

Χιλιάδες χρόνια αργότερα αυτό το αρτοσκεύασμα η μακαρία, βουτήχτηκε στο μέλι, για να γίνει το μελομακάρονο ή αλλιώς φοινίκι. Σ' αυτό το σημείο, σίγουρα θα αναρωτηθείτε πώς γίνεται ένα έδεσμα που ήταν συνδεδεμένο με το θάνατο, μετατράπηκε σε γιορτινό και μάλιστα των Χριστουγέννων. Αιτία είναι το μέλι, που από τους αρχαίους χρόνους συμβόλιζε την ευζωία και τη δημιουργία και κλείνει μέσα του την επιθυμία όλων μας για καλή ζωή και τύχη. Δεν είναι γνωστό από ποιους έγινε αυτή η μετατροπή. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως η Ελλάδα πριν την έλευση των Μικρασιατών δεν έφτιαχνε τέτοιο χριστουγεννιάτικο γλυκό.

Τα χριστουγεννιάτικα κεράσματα μέχρι τότε ήταν οι δίπλες, τα ξηροτήγανα, τα σπάργανα, οι σφακιανόπιτες, οι λαλαγγίτες και οι σαρικόπιτες που όλα έχουν ως βάση τους το μέλι και τους ξηρούς καρπούς αφού πάντα το μέλι συμβόλιζε την καλή ζωή και οι ξηροί καρποί την αφθονία.

Οι κουραμπιέδες έχοντας ταξιδέψει από τη μακρινή Περσία σε όλη την ανατολή, έφτασαν και στην Ελλάδα. Πολλές χώρες διεκδικούν την πατρότητά τους και ιδιαίτερα ο Λίβανος. Παρόμοια γλυκά συναντάμε και στην Τουρκία, την Αλβανία και σε ισπανόφωνες χώρες.

Η λέξη kurabiye στα τουρκικά σημαίνει μπισκότο, όμως τα γλυκίσματα στα οποία αναφέρεται δεν είναι πασπαλισμένα με ζάχαρη άχνη, όπως ο ελληνικός κουραμπιές. Αν θελήσουμε να ψάξουμε βαθύτερα, θα πρέπει να αναζητήσουμε τις ρίζες της λέξης, στη λέξη kuru που σημαίνει στεγνός και στη λέξη biye που είναι δανική από τα λατινικά για τη λέξη biscuit (μπισκότο), την τεχνική δηλαδή του διπλοφουρνίσματος (οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν δίπυρον) κατά την οποία αφαιρούνταν με το ψήσιμο η υγρασία από τα σκευάσματα, για να αντέχουν μέχρι να καταναλωθούν χωρίς να χαλάνε.

Λέγεται πως και ο κουραμπιές ήρθε στην Ελλάδα με τους πρόσφυγες από τη Σμύρνη χωρίς να είναι απολύτως βέβαιο. Στη χώρα μας πάντως είναι ιδιαίτερα αγαπητός όχι μόνο κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, αλλά όλο το χρόνο. Είναι ένα γλυκό, που συμβολίζει τη χαρά, την ευδαιμονία και συνοδεύει, σε πολλές περιοχές της, κάθε χαρούμενο γεγονός όπως γάμοι, βαφτίσεις, γιορτές.



Πηγές πληροφοριών: olivemagazine.gr, nea.allnewz.gr, news247.gr
Κείμενο: to e-periodiko mas

Ένα …γνωστό παραμύθι



Στο άκουσμα της λέξης (καλικάντζαρος) έρχεται στο μυαλό, η εικόνα της γιαγιάς κοντά στο τζάκι, που διηγείται στα εγγονάκια της, ιστορίες από τα «χρόνια τα παλιά». Τότε που ο κόσμος ήταν πιο απλός στη σκέψη και τη συμπεριφορά και θυμόταν και τηρούσε έθιμα και δοξασίες που τώρα μοιάζουν τόσο νοσταλγικά μακρινές.

Τι ήταν όμως αυτοί οι καλικάντζαροι;

Οι γιαγιάδες απαντούν με περισσή σιγουριά, λες και τους είχαν δει με τα μάτια τους: Αερικά, ξωτικά, που κάθε νύχτα το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων κυκλοφορούν στους δρόμους και τα χαλάσματα του χωριού. Έτσι άκουγαν με ευλαβική προσοχή τα εγγονάκια τις ιστορίες αυτές και λίγο ο φόβος, λίγο ότι η γιαγιά ήταν πολύ πειστική στη διήγησή της, τα μικρά κάθονταν ήσυχα, χωρίς να ταλαιπωρούν τις μαμάδες, που είχαν αμέτρητες δουλειές τις μέρες εκείνες.

Μα πώς ξεκίνησε όλο αυτό το «παραμύθι»; Είναι εύκολο να απαντήσει κανείς αν σκεφτεί πόσο μεγάλη και ανεξάντλητη είναι η φαντασία του λαού μας.

Η αρχή του …μύθου, ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους, όπου πίστευαν ότι οι ψυχές έβρισκαν την πόρτα του Άδη ανοιχτή και μπορούσαν έτσι να ανεβαίνουν στον πάνω κόσμο όποτε ήθελαν, χωρίς κανένα περιορισμό. Αργότερα, οι Βυζαντινοί γιόρταζαν το Δωδεκαήμερο με μουσική, τραγούδια, χορό και μασκαρέματα. Όπως λοιπόν οι άνθρωποι ήταν μασκαρεμένοι, με καλυμμένα τα πρόσωπά τους, μπορούσαν να κάνουν ότι ήθελαν χωρίς ντροπή και χωρίς να υπολογίζουν τίποτα. Έτσι μπορούσαν να μπουν στα σπίτια των άλλων κάνοντας φασαρία ή τραγουδώντας και ζητούσαν γλυκά ή λουκάνικα από τους οικοδεσπότες για να φύγουν. Ακόμα και από τις καμινάδες μπορούσαν να εισβάλλουν σ’ ένα σπίτι. Όλα αυτά συνεχίζονταν για δώδεκα ημέρες, μέχρι την παραμονή των Φώτων. Με το μεγάλο Αγιασμό, όλα σταματούσαν και οι άνθρωποι ησύχαζαν.

Η μεγάλη φαντασία του λαού μας, όλες αυτές τις συνήθειες των βυζαντινών χρόνων τις μετέτρεψε σε πλάσματα περίεργα, αλαφροΐσκιωτα, που ανεβαίνουν στη γη από τον κάτω κόσμο προσπαθώντας να τα κάνουν όλα άνω – κάτω. Κάπως έτσι «γεννήθηκαν» οι καλικάντζαροι, εκείνα τα μικροσκοπικά πλάσματα με τα μεγάλα αυτιά, τις περίεργες μύτες και τα γαμψά νύχια.

Γιατί οι καλικάντζαροι ανεβαίνουν πάνω στη γη, γιαγιά; Πού είναι όλο τον υπόλοιπο χρόνο; Γιατί διαλέγουν αυτές τις μέρες και όχι κάποιες άλλες;

Αυτές ήταν οι μόνιμες ερωτήσεις των εγγονιών, που άκουγαν με δέος αλλά και με κάποια ελαφρά δυσπιστία. Οι απαντήσεις τις γιαγιάς όμως ήταν πάντα κατατοπιστικές και σχεδόν αποστομωτικές.

Όλο το χρόνο, οι καλικάντζαροι, ζουν κάτω από τη γη και άλλος με τσεκούρι, άλλος με πριόνι, άλλος με τα γαμψά του νύχια, προσπαθούν να κόψουν το δέντρο που κρατά τη γη. Κόβουν συνεχώς από το πρωί μέχρι το άλλο πρωί. Εκεί κοντά στα Χριστούγεννα το δέντρο θέλει πολύ λίγο ακόμα, για να κοπεί τελείως. Τότε κι αυτοί, το παρατούν και ανεβαίνουν πάνω στη γη, για να ταλαιπωρήσουν τους δόλιους τους ανθρώπους, με τα καμώματά τους. Βρίσκουν ευκαιρία βλέπετε, γιατί ο μικρός Χριστός είναι Αβάπτιστος ακόμα και τα νερά «αβάπτιστα» κι αυτά κι έτσι τους χωράει κι αυτούς ο τόπος, για να κάνουν τις «ζαβολιές» τους. Τα Θεοφάνια όμως που βαπτίζεται ο Χριστός, αυτοί έντρομοι ξαναγυρίζουν κάτω από τη γη και με έκπληξή τους διαπιστώνουν ότι το δέντρο που τη κρατά, είναι άκοπο, ανέπαφο και ξεκινούν πάλι από την αρχή. Έτσι βάζουν σκοπό τους να κάνουν το ίδιο τον άλλο χρόνο και την παθαίνουν πάλι και τον άλλο χρόνο πάλι και ξανά.

Και τι κάνουν δηλαδή; Τι κάνουν; Και τι δεν κάνουν! Έτσι όπως είναι μαυριδεροί, τριχωτοί και μικροσκοπικοί, ανεβαίνουν σιγά - σιγά από τις τρύπες τους στη γη και περιμένουν την ώρα που θα σμίξει η μέρα με τη νύχτα, για να μπουν στα σπίτια να κάνουν ζημιές, να λερώσουν το σπίτι, να «μαγαρίσουν» το νερό, να φάνε το φαγητό, ειδικά αν είναι χοιρινό. Οι καλικάντζαροι λατρεύουν το χοιρινό! Είναι δε τόσο ευκίνητοι, που μπορούν να σκαρφαλώσουν εύκολα στα δέντρα, να πηδήσουν στις σκεπές, να σπάσουν τα κεραμίδια, να μπουν στις καμινάδες. Αυτός είναι ο λόγος, που τα τζάκια είναι πάντα αναμμένα όλο το δωδεκαήμερο. Οι καλικάντζαροι φοβούνται τη φωτιά! Αν σε πετύχουν στο δρόμο τους πεζό; Αλίμονο σου, θα υποφέρεις. Είναι ικανοί να πηδήσουν στην πλάτη σου, να σε τραβολογάνε να χορεύουν πάνω σου, ή να πάρουν την πιο άγρια μορφή τους, προσπαθώντας να σε φοβίσουν.

Μα δεν μπορεί κανένας να προφυλαχτεί απ’ αυτούς; ρωτούσαν αμέσως τα εγγονάκια.

Μα γιατί νομίζετε οι νοικοκυρές σκέπαζαν το χοιρινό τους με σπαράγγια; Για να το γλυτώσουν απ’ αυτούς. Βλέπετε, τα σπαράγγια όταν μαραθούν ξεραίνονται και γίνονται σαν αγκάθια. Έτσι, κανένας καλικάντζαρος δεν τολμά να πλησιάσει το χοιρινό ή τα λουκάνικα. Και δεν σταματούσαν εκεί. Μάζευαν ότι δοχεία άδεια είχαν και τα έβαζαν γύρω από την καπνοδόχο. Όταν οι καλικάντζαροι τα δουν αρχίζουν σα βλάκες που είναι να τα μετρούν. Δεν μπορούν όμως να μετρήσουν πάνω από το δύο, γιατί μπερδεύονται. Έτσι τους παίρνει το ξημέρωμα να μετρούν και να ξαναμετρούν… ένα – δύο, ένα – δύο. Με το πρώτο φως της μέρας πρέπει να εξαφανιστούν κι έτσι γλιτώνει το σπίτι και η ηρεμία του. Άλλοι πάλι, έριχναν αλάτι στη φωτιά. Ο κρότος που κάνει το αλάτι όταν καίγεται, τους φοβίζει και όπου φύγει - φύγει. Εκείνο όμως που τους κρατά σίγουρα μακριά, είναι το λιβάνι. Γι’ αυτό οι νοικοκυρές λιβάνιζαν κάθε απόγευμα όλο το δωδεκαήμερο και κρατούσαν το θυμιατήρι να λιβανίζει συνεχώς, έτσι ώστε να μην πλησιάζει κανείς τους.

Όταν πια οι καλικάντζαροι έφευγαν, την ημέρα των Φώτων, η στάχτη από το τζάκι μαζευόταν και πεταγόταν σε μέρος που δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, όπως καθαριζόταν και το τζάκι καθώς και το εικονοστάσι, το καντήλι και οι ίδιοι οι άνθρωποι, γιατί οι κατρουλήδες, όπως αλλιώς τους έλεγαν, μπορούν να «μαγαρίσουν» τα πάντα.

Έτσι κάπως τέλειωνε η ιστορία των γιαγιάδων αφήνοντας τα εγγονάκια κοιμισμένα κοντά στη ζεστασιά της φωτιάς, δημιουργώντας παιδικές αναμνήσεις, τρυφερές, γεμάτες φαντασία περισσότερο, παρά φόβο…

Ένα εντυπωσιακό Κερκυραϊκό έθιμο

Το Μ. Σάββατο, στις 11 το πρωί στα καντούνια της Παλιάς Πόλης, στην Κέρκυρα γίνεται ένας από τους πιο διάσημους πολέμους, ο "Πόλεμος των Κανατιών". Το σύνθημα δίνεται με το χτύπημα της δεύτερης καμπάνας, που σημάνει την Πρώτη Ανάσταση.
Οι κάτοικοι της Κέρκυρας εκσφενδονίζουν από τα μπαλκόνια τους, πάνω από τα κατακόκκινα λάβαρα, τους "μπότηδες", δηλαδή τα μεγάλα κανάτια με το στενό στόμιο και τη διπλή λαβή.
Μάλιστα, πολλές φορές οι μπότηδες είναι γεμάτοι με νερό, για περισσότερο θόρυβο.


Έτσι δημιουργείται μια συγκλονιστική ατμόσφαιρα, την οποία κάνουν εντονότερη οι κανονιοβολισμοί από το φρούριο την ώρα που σκάνε στα πλακόστρωτα καντούνια οι γεμάτες στάμνες. Παράλληλα, ηχεί μουσική από τα πνευστά των δεκαοχτώ Φιλαρμονικών της πόλης.


Με το σπάσιμο των σταμνών ξεκινούν οι καμπάνες της πόλης να μεταδίδουν το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης. Η μία μετά την άλλη οι καμπάνες φέρνουν το μήνυμα και στο μικρότερο χωριό του νησιού.

Πολλές είναι οι ερμηνείες για τους "μπότηδες" το Πάσχα στην Κέρκυρα.
Μία απ' αυτές θεωρεί τις στάμνες μεσαιωνικό έθιμο, κατάλοιπο της Ενετοκρατίας. Οι Βενετοί ως καθολικοί, έσπαγαν παλιές στάμνες την Πρωτοχρονιά, στη μεγαλύτερη γιορτή τους, για το καλό του νέου χρόνου και για να έχουν καινούργια αγαθά στο σπιτικό τους. Οι Ορθόδοξοι μετακίνησαν το έθιμο χρονικά, στη μεγαλύτερη γιορτή τους (της Ανάστασης του Κυρίου).


Μια άλλη εκδοχή θέλει το έθιμο αυτό ως μια προσπάθεια να εκδιωχθούν τα "μολύσματα", τα κακά πνεύματα που έβαζαν σε πειρασμό τους ανθρώπους.

Μια τρίτη εκδοχή μιλά για παγανιστική προέλευση που συνδέει την αναγέννηση της φύσης και τη συλλογή των φρέσκων καρπών σε νέα κανάτια και δοχεία (για την αποθήκευσή τους), που φέρνει σαν αποτέλεσμα το σπάσιμο των παλιών με ένα τελετουργικό τρόπο, έτσι ώστε να είναι ακόμα πιο αποδοτική η νέα συγκομιδή.

Σύμφωνα με μια τέταρτη εκδοχή το σπάσιμο των σταμνών, αναπαριστά με τους κρότους, την οργή για την προδοσία του Ιούδα.

Καλή Ανάσταση!!


Πηγή: corfubenitses.gr

Σίγουρα θα γνωρίζετε το συμβολισμό που κρύβεται πίσω από το κόκκινο χρώμα των αυγών στην ορθόδοξη παράδοση. (αν δεν θυμάστε, διαβάστε εδώ)

Γιατί όμως τσουγκρίζουμε τα αυγά;

Το αυγό, έχει ένα συμβολισμό ως προς την Ανάσταση. Με αυτό οι χριστιανοί συμβολίζουν τον τάφο από τον οποίο αναστήθηκε ο Χριστός. Αυτός είναι και ο λόγος που τσουγκρίζουμε και σπάμε τα κόκκινα αυγά την Ανάσταση!

Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο. Το τσούγκρισμα των αυγών για πρώτη φορά καθιερώθηκε στην Βυζαντινή Αυλή από το Μ. Κωνστατνίνο και τη μητέρα του Αγία Ελένη. Μάλιστα γινόταν επίσημη τελετή το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Οι καλεσμένοι τσούγκριζαν με τον αυτοκράτορα και τη μητέρα του τα αυγά και ακολουθούσε το πασχαλινό γεύμα.

Ενδιαφέρον παρουσιάσει το "πρώτο τσούγκρισμα" των κόκκινων αυγών σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπως στον Βαθύλακκο Κοζάνης, όπου γίνεται αμέσως μετά την Ανάσταση, η οποία θεωρείτε ιερή στιγμή. Στο Βελβενδό Κοζάνης τελευταία μέρα όπου μπορεί κάποιος να καταναλώσει κόκκινα αυγά τα οποία βάφτηκαν τη Μ. Πέμπτη θεωρείται η γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής. Αν γίνει διαφορετικά, τότε πρέπει να βαφτούν νέα αυγά την Πέμπτη της Διακαινησίμου.

Στη Χασιά μόλις χτύπαγε η καμπάνα το βράδυ της Ανάστασης, πήγαιναν στην εκκλησία με ένα κόκκινο αυγό στην τσέπη, το οποίο το έσπαγαν στην πόρτα της εκκλησίας με το "Χριστός Ανέστη".
Ανάλογο έθιμο υπάρχει και στο Χιλιόδεντρο Καστοριάς όπου την πρώτη μέρα του Πάσχα, όταν έβγαιναν από την πόρτα της εκκλησίας έσπαγαν ένα αυγό σταυρωτά στην πόρτα.

Σε άλλα μέρη της Μακεδονίας μετά τη λειτουργία της Ανάστασης και αφού ο παπάς διαβάσει όλα τα αυγά, βγαίνουν οι κάτοικοι και πάνε ένας ένας να σπάσει το αυγό του στο ξύλινο σήμαντρο, που είναι κρεμασμένο έξω από την εκκλησία. Ακολουθεί χορός κυρίως από γυναίκες που τραγουδούν.

Με τον όρο Δρίμες ή Δρίμνες, η παράδοση αναφέρει τις ημέρες που είναι κακότυχες, αυτές που ονομάζουμε και αποφράδες. Θεωρείται πως δαιμονικά όντα τριγυρνούν αυτές τις μέρες στον κόσμο, κάνοντας κακό σε όποιο συναντούσαν. Πίστευαν πως τα όντα αυτά ζουν μέσα στα νερά, που τους δίνουν δύναμη.

Πιο αναλυτικά σύμφωνα πάντα με την παράδοση είναι όλο το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι και τον Αγιασμό των Φώτων. Πρόκειται για την περίοδο που αλωνίζουν οι Καλικάντζαροι όπως αναφέρει η λαογραφία.

Δρίμες είναι όλα τα Σάββατα του Μαρτίου, όλες οι Δευτέρες του Αυγούστου, οι έξι πρώτες μέρες του Αυγούστου επίσης, που είναι οι μέρες που κοιτούσαν οι παλιοί (και όσοι ακόμα και σήμερα γνωρίζουν) τα ημερομήνια. Τα ημερομήνια μαρτυρούν τον καιρό που θα κάνει κάθε μήνα για όλο το χρόνο, αν κανείς μπορεί να διαβάσει τα σημάδια στον ουρανό και στα καιρικά φαινόμενα των συγκεκριμένων ημερών.

Δρίμες είναι επίσης οι τρεις πρώτες και οι τρεις τελευταίες μέρες του Μαρτίου οι οποίες λέγονται και μέρες της γριάς. Να σημειώσουμε πως το μόνο που επιτρεπόταν να φυτέψει κανείς την πρώτη μέρα του Μάρτη ήταν ο βασιλικός.

Τις μέρες αυτές οι άνθρωποι προσπαθούσαν να προφυλαχθούν για να μην πάθουν κακό ούτε οι ίδιοι αλλά ούτε και η οικογένεια και η περιουσία τους. Για το λόγο αυτό έμεναν στο σπίτι, δεν πήγαιναν στα χωράφια, αλλά ούτε και έκαναν δουλειά η οποία μπορούσε να αναβληθεί για άλλες μέρες.

Μάλιστα πίστευαν πως όποιος πήγαινε για δουλειά, πάθαινε ατύχημα. Αν πήγαινε στα χωράφια, θα καταστρεφόταν η σοδειά του. Αν έπλεναν ρούχα, εκείνες τις μέρες, θα καταστρέφονταν γρήγορα, αν έκοβαν ξύλα θα σάπιζαν, ενώ αν έλουζαν τα μαλλιά τους, θα πάθαιναν κακό.

Έτσι απέφευγαν εντελώς να πλύνουν τις μέρες αυτές ρούχα και αν δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς, έριχναν στο νερό ένα πέταλο το οποίο πίστευαν πως ήταν γιατρικό και απέτρεπε τα δαιμόνια.


πηγή: edu.klimaka.gr

Η Καθαρή Δευτέρα είναι η αρχή της Σαρακοστής για την Ορθοδοξία και παράλληλα το τέλος της Αποκριάς. Ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί "καθαρίζονταν" πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας η οποία σηματοδοτεί και την αρχής της μεγάλης νηστείας της Σαρακοστής, συμβολίζοντας τις σαράντα ημέρες νηστείας του Ιησού στην έρημο.

Η λαγάνα που συνηθίζεται να τρώγεται αυτή τη μέρα είναι άζυμο ψωμί και τρώγεται γιατί, τέτοιο ψωμί έτρωγαν οι Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο.
Τη λαγάνα συνοδεύουν νηστίσιμα φαγητά, ελιές, λαχανικά και φασολάδα χωρίς λάδι. 

Το πέταγμα του χαρταετού είναι μια συμβολική συνήθεια, αφού ο άνθρωπος είναι πλασμένος για να πετά ψηλά στον ουρανό, πνευματικά. Μια δεύτερη εκδοχή θέλει το πέταγμά του να συμβολίζει την απομάκρυνση κάθε έγνοιας του χειμώνα, αφού η άνοιξη δεν είναι μακριά και λόγω της ανθοφορίας, ανανεώνει τη διάθεση των ανθρώπων.
Στην Ήπειρο οι νοικοκυρές καθάριζαν τις κατσαρόλες τους και όλα τα χάλκινα σκεύη από τα λίπη, χρησιμοποιώντας ζεστό σταχτόνερο.

Όταν γιορτάζεται η Καθαρή Δευτέρα στην εξοχή λέγεται Κούλουμα. Δύο εκδοχές υπάρχουν για την ετυμολογία της λέξης κούλουμα. Κατά τον Ν. Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει με άλλα λόγια το τέλος της Αποκριάς. Μια δεύτερη εκδοχή θέλει τη λέξη να προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, τη λέξη κόλουμνα, που σημαίνει κολώνα, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαρής Δευτέρας έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

Στην Αθήνα η Καθαρή Δευτέρα γιορτάζεται στο Λόφο του Φιλοππάπου με φασολάδα και νηστίσιμα, γεμίζοντας τον ουρανό από πολύχρωμους χαρταετούς.

Μη νομίζετε όμως πως τα έθιμα της Καθαρής Δευτέρας σταματούν εδώ. 
Στο Γαλαξίδι, γίνεται αλευροπόλεμος. Ένα έθιμο που διατηρείται από το 1801. Τότε το Γαλαξίδι ήταν υπό την τουρκική κατοχή και οι κάτοικοι περίμεναν τις αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν. Μάλιστα χόρευαν σε κύκλους. Ένα κύκλο έκαναν οι γυναίκες και ένα δεύτερο οι άντρες, φορώντας μάσκες ή βάφοντας τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Με τα χρόνια αυτό άλλαξε ή καλύτερα προστέθηκε το αλεύρι, που δεν περιοριζόταν στα πρόσωπα, αλλά κατέληγε να πετάγεται από τον ένα στον άλλο.



Στη Θήβα γίνεται ο βλάχικος γάμος. Ένα έθιμο που υπάρχει μέχρι σήμερα από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Οι Βλάχοι (τσοπάνηδες από την Μακεδονία, τη Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη) εγκατέλειψαν την άγονη γη τους κατεβαίνοντας νοτιότερα. Πρόκειται για ένα ωραίο θέαμα με γαμήλια πομπή, μουσική που συνοδεύει το ζευγάρι και μεγάλο γλέντι.



Στη Μεθώνη της Μεσσηνίας γίνεται του Κουτρούλη ο γάμος. Ένας καρναβαλίστικος γάμος από τον 14ο αιώνα. Σήμερα το έθιμο καλά κρατεί με το ζευγάρι των νεόνυμφων να αποτελείται από δύο άντρες, οι οποίοι μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία για να γίνει ο γάμος με τον παπά και τον κουμπάρο. Εκεί διαβάζεται και το προικοσύμφωνο και ακολουθεί το μεγάλο ξεφάντωμα. 

Στη Μεσσήνη της Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας της γριάς Συκούς, η οποία κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει πως η εκστρατεία του και ο ίδιος θα είχαν κακό τέλος, από τους επαναστατημένους Έλληνες. 



Στον Τύρναβο γίνεται το μπουρανί, το οποίο είναι μια χορτόσουπα χωρίς λάδι. Γύρω από την προετοιμασία της στήνεται ολόκληρο σκηνικό του παιχνιδιού με τα φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους μπουρανίδες.



Στην Κάρπαθο γίνεται Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι δηλαδή κάνουν άσεμνες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) και οδηγούνται στο Δικαστήριο, το οποίο το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού. Τα γέλια και τα πειράγματα διαδέχεται τρικούβερτο γλέντι. 

Στη Νάξο, στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο και Λιβάδια οι κάτοικοι ντύνονται Κορδελάτοι ή Λεβέντες. Οι Κορδελάτοι φορούν φουστανέλα και οι Λεβέντες είναι οι πειρατές. Τους ακολουθούν οι ληστές οι Σπαραρατόροι, που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο χορό και το γλέντι, που κρατά ως το πρωί.

Στο Ρέθυμνο και συγκεκριμένα στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια αναβιώνουν τα έθιμα "το κλέψιμο της νύφης", ο "Καντής" και το "μουτζούρωμα", με τη συνοδεία κρασιού και φυσικά της λύρας, ενώ στη Σκύρο οι περισσότεροι κάτοικοι κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν τοπικά τραγούδια.



Στη Χίο (στα Μεστά και στους Ολύμπους) αναβιώνει το έθιμο του Αγά, ο οποίος είναι αυστηρός δικαστής και δικάζει και καταδικάζει με χιούμορ και πειράγματα τους θεατές. 

Στην Αλεξανδρούπολη ένας κάτοικος αναλαμβάνει να ενσαρκώσει το Μπέη και περιδιαβαίνει στην πόλη μοιράζοντας ευχές για το καλό.



Στη Βόνιτσα υπάρχει το έθιμο του Αχυρένιου Γληγοράκη, ενός αχυρένιου ψαρά που δεμένος πάνω σε ένα γάιδαρο, γυρνάει σε όλο το χωριό για να καταλήξει σε μια φλεγόμενη βάρκα ανοιχτά της θάλασσας.



Στην Κέρκυρα και κυρίως σε πολλά χωριά της αναβιώνει ο παραδοσιακός χορός των Παπάδων. Το χορό σέρνουν πρώτοι οι παπάδες και ακολουθούν οι γέροντες του χωριού.



Στη Νέδουσα της Πελοποννήσου αναβιώνει το αγροτικό καρναβάλι, όπου οι επισκέπτες συμμετέχουν ενεργά σε ένα αρχαίο τελετουργικό για ευημερία και γονιμότητα, ενώ σε όλη σχεδόν την Ελλάδα (με διάφορες παραλλαγές) το γαϊτανάκι είναι ένα έθιμο που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας και είναι το πιο γνωστό και ίσως ένα από τα πιο διασκεδαστικά έθιμα της ημέρας!





Πηγή: iefimerida.gr, aftodioikisi.gr, sansimera.gr

Κάθε πρώτη Ιανουαρίου, ευχόμαστε Καλή Χρονιά, χωρίς να σκεφτόμαστε τη στιγμή εκείνη, πως η πρώτη μέρα του νέου έτους δεν είναι χρονικά ίδια για όλο τον κόσμο. Ανάλογα με το θρήσκευμα και τη χώρα, διαφοροποιούνται από τον υπόλοιπο κόσμο.
Λαοί όπως οι Κινέζοι ή οι Ινδοί για παράδειγμα, έχουν διαφορετική ημέρα Πρωτοχρονιά από τον δυτικό κόσμο, γι' αυτό ας τα δούμε αναλυτικά.

Κινέζικη Πρωτοχρονιά
Για τους Κινέζους η πρώτη μέρα του χρόνου, δεν είναι σταθερή και κυμαίνεται μεταξύ τέλους Ιανουαρίου και μέσα Φεβρουαρίου, αφού ακολουθούν το ηλιακό - σεληνιακό ημερολόγιο και όχι το δυτικό Γρηγοριανό. Τη μέρα αυτή οι Κινέζοι γιορτάζουν την επιστροφή της Γης στη ζωή και είναι μια αργία, που διαρκεί τρεις μέρες ενώ οι εορτασμοί για το νέο έτος διαρκούν μέχρι και την δέκατη πέμπτη μέρα του ηλιακού μήνα. Όπως είναι φυσικό, αφού δεν ακολουθούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο, έχουν διαφορά στον τρόπο υπολογισμού του έτους. Ενώ εμείς θα γιορτάσουμε την Πρωτοχρονιά στην 1η Ιανουαρίου, οι Κινέζοι θα τη γιορτάσουν στις 19 Φεβρουαρίου (2015) και η χρονιά τους θα είναι, αν υπολογίσαμε σωστά, 4713...

Ινδουιστική Πρωτοχρονιά
Για τους Ινδούς Πρωτοχρονιά σημαίνει αφύπνιση της γης από τη χειμερινή νάρκη και για το λόγο αυτό συμπίπτει με τους ανοιξιάτικους μήνες. Το ενδιαφέρον είναι πως στην Ινδία η Πρωτοχρονιά γιορτάζεται σε τέσσερις διαφορετικές ημερομηνίες ανάλογα με τις φυλές. Για παράδειγμα για τη φυλή των Μαλαγιάλις η Πρωτοχρονιά είναι στις 14 Απριλίου, ενώ για τους ινδουιστές του Κασμίρ είναι στις 10 Μαρτίου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ινδουιστές δεν ακολουθούν όλοι, το ίδιο ημερολόγιο. 

Εβραϊκή Πρωτοχρονιά
Για τους Εβραίους Πρωτοχρονιά είναι η πρώτη μέρα του μήνα Tishri (συμπίπτει με το μήνα Οκτώβριο στο δυτικό ημερολόγιο) και είναι ο έβδομος μήνας του εβραϊκού ημερολογίου. Οι εορτασμοί κρατούν δέκα μέρες και τη δέκατη μέρα γιορτάζεται το Yom Kippur, η μεγαλύτερη εβραϊκή αργία, όπου το Βιβλίο της Ζωής κλείνει και δίνεται άφεση αμαρτιών σε όλους όσους το ζήτησαν. 
Με την Πρωτοχρονιά οι Εβραίοι δεν γιορτάζουν μόνο τον ερχομό του νέου έτους αλλά είναι μια μέρα κρίσης και περισυλλογής κατά την οποία προσεύχονται για την ευημερία της οικογένειας και των φίλων τους. 

Ιρανική Πρωτοχρονιά
Για τους Ιρανούς (Πέρσες) Πρωτοχρονιά είναι η πρώτη μέρα της Άνοιξης, δηλαδή στις 20 Μαρτίου κάθε χρόνου. Συμβολίζει γι' αυτούς το θάνατο και την αναγέννηση ή το καλό και το κακό. Μάλιστα την τελευταία Παρασκευή του χρόνου που φεύγει, οι Ιρανοί καθαρίζουν το σπίτι τους και διώχνουν το κακό με πυροτεχνήματα και φωτιές. 

Ταοϊστική Πρωτοχρονιά
Οι ταοϊστές που βρίσκονται κυρίως στην Ταϊλάνδη, γιορτάζουν το νέο έτος σύμφωνα με το σεληνιακό ημερολόγιο, στις 13 Απριλίου με το έθιμο του νερού ή αλλιώς τον καθαρισμό των αγαλμάτων του Βούδα, αλλά και των ηλικιωμένων από τους νεότερους. Το έθιμο δείχνει το σεβασμό και την έκκληση για ευλογία. Στην Ταϊλάνδη επίσημη αργία είναι και η παραμονή, αλλά και η επόμενη μέρα (12 & 14 Απριλίου).

Μουσουλμανική Πρωτοχρονιά
Οι μουσουλμάνοι ακολουθούν το ισλαμικό ημερολόγιο, ενώ οι μουσουλμάνοι του Αφγανιστάν και του Ιράν, ένα αρχαίο ηλιακό ημερολόγιο συνδυασμένο με το ισλαμικό σεληνιακό ημερολόγιο. Έτσι η Πρωτοχρονιά στη Σαουδική Αραβία, την Υεμένη, την Αίγυπτο, τη Συρία, την Ιορδανία και το Μαρόκο γίνεται σύμφωνα με το μουσουλμανικό ημερολόγιο, σε αντίθεση με την Τουρκία όπου επίσημο είναι το δυτικό ημερολόγιο και το μουσουλμανικό είναι σε παράλληλη χρήση. Σύμφωνα πάντως με το μουσουλμανικό ημερολόγιο Πρωτοχρονιά είναι η 1η Μαρτίου.


πηγή: 24grammata.com

Ένας καινούργιος χρόνος μπαίνει και κατά την προσμονή του, ο άνθρωπος διαμέσου των αιώνων στηρίζει όλες τις ελπίδες για μια χρονιά καλύτερη, από αυτή που πέρασε, ακόμα και σε πράγματα, που με βάση τη λογική αποτελούν δεισιδαιμονίες. 
Βλέπετε οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να διατηρούν συμβολικά έθιμα προκειμένου να εξασφαλίσουν υγεία και ευημερία στο σπιτικό τους, κατά τη νέα χρονιά.

Το γνωστό μας λοιπόν ποδαρικό, στην Ελλάδα είναι η πρώτη κίνηση, που γίνεται με τον ερχομό κάθε νέου χρόνου. Είναι το πρώτο βήμα ενός επισκέπτη στο σπίτι μας, τα ξημερώματα ή το πρωί της Πρωτοχρονιάς και πρέπει να φέρνει καλή τύχη και ευτυχία για όλη τη χρονιά στο σπίτι που επισκέπτεται. 
Όμως επειδή υπάρχει πάντα η πιθανότητα να φέρει το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα, αυτός που θα κάνει το ποδαρικό θα πρέπει να είναι και καλότυχος και καλόκαρδος, γι' αυτό προτιμούνται τα παιδιά που είναι αθώα και ειλικρινή και φυσικά το πρώτο βήμα, θα πρέπει να γίνει με το δεξί για να έρθουν όλα δεξιά, δηλαδή βολικά (κατ' ευχήν).

Η εθιμική αυτή συνήθεια δεν είναι τίποτα άλλο από μια δοξασία σύμφωνα με την οποία ό,τι συμβαίνει στην αρχή του χρόνου, συμβαίνει ολόκληρη τη χρονιά. Το ίδιο συμβαίνει και για την πρώτη του μήνα ή της εβδομάδας, γι' αυτό και η ευχή για καλό μήνα ή καλή εβδομάδα. Μάλιστα είναι τόσο παλιά που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη στο βιβλίο της Γένεσης (30, 30), ενώ στο καλό ποδαρικό πίστευαν και οι Εβραίοι και οι Ρωμαίοι, όπως αναφέρει ο Κοραής.

Και στα Βυζαντινά χρόνια παρά τις επικρίσεις, που δέχθηκε από τους Πατέρες της Εκκλησίας, η συνήθεια του ποδαρικού επιβίωσε μένοντας αλώβητη ως τις μέρες μας.

Δεν είναι λίγες οι περιοχές της πατρίδας μας όπου το ποδαρικό γίνεται από τον ίδιο τον νοικοκύρη ή από τον πρωτότοκο γιό του. Ο Γεώργιος Μέγας αναφέρει, πως το ποδαρικό στην Αμοργό γινόταν από ένα άνθρωπο του σπιτιού όπως γύριζε από την εκκλησία με ένα εικονισματάκι στο χέρι. Κάνοντας δύο βήματα μέσα στο σπίτι έλεγε: Μέσα καλό". Κατόπιν γύριζε δύο τρία βήματα πίσω και ξανάλεγε: "Κι έξω κακό". Οι κινήσεις αυτές επαναλαμβάνονταν τρεις φορές. Την τρίτη φορά έριχνε και το ρόδι, να σπάσει μέσα στο σπίτι, για να είναι το σπίτι γεμάτο από καλά, όπως γεμάτο είναι το ρόδι. Στη συνέχεια όλη η οικογένεια έτρωγε μια "δαχτυλιά" μέλι, για να είναι γλυκιά η ζωή όλο το χρόνο. 

Στην Κάρπαθο έβαζαν πρωί πρωί στο σπίτι ένα άσπρο σκύλο, για το καλό και του έδιναν να φάει μπακλαβά, για να "σκυλιάσει" το σπίτι και να θεριέψουν οι άνθρωποί του.
Να σημειώσουμε πως σε όλες τις περιπτώσεις το πρόσωπο που έκανε ποδαρικό λάβεναι και χρηματικό δώρο. 

Στις αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας το ποδαρικό συνδέθηκε με την καλή σοδειά που θα εξασφάλιζε και την ευημερία της οικογένειας. Σε μερικά χωριά της Ρούμελης αυτός που έκανε το ποδαρικό σκόρπιζε και μια χούφτα ρύζι, για να ριζώσει το καλό. 

Στην Κρήτη το πρωί της Πρωτοχρονιάς κάθε μέλος της οικογένειας βγαίνει έξω από το σπίτι παίρνει μια πέτρα τη βάζει μέσα στο σπίτι και αφού καθίσει πάνω της κάνει το σταυρό του και λέει: "Κλου κλου στα ορνίθια μας, καλοχρονιά στο σπίτι μας, αρνιά και ρίφια θηλυκά και κοπέλια αρσενικά". Στη συνέχεια οι γονείς παίρνουν με το καλό χέρι (το δεξί) τα παιδιά κάνοντας το ίδιο και κάθε επισκέπτης και λένε: "Καλημέρα στην αφεντιά σας, καλή Αγία Αρχιμηνιά. Όσο βάρος έχει τούτη δω η πέτρα, τόσο χρυσάφι να μπαίνει στο σπιτικό σας".

Στην Καστοριά φωνάζουν ένα παιδί, που έχει καλό ποδαρικό και το βάζουνε με την "τσουμάγια", που είναι ένα ξύλο που στο κάτω μέρος του έχει ένα κόμπο, να ανακατέψει τη φωτιά και να πει: "Αρσενικά παιδιά, θηλυκά αρνιά".

Στη Λήμνο βάζουν στο τραπέζι ένα ρόδι για να είναι το σπίτι όπως το ρόδι γεμάτο και γλυκά, μέλι και τηγανόπιτες και το αφήνουν στολισμένο έτσι, όλη τη μέρα.

Στην Κορώνη την Πρωτοχρονιά δεν σφάζουν κότα, γιατί η κότα καθώς σκάβει ρίχνει τα χώματα πίσω της, άρα και τα καλά μακριά από το σπίτι. Σφάζουν γουρούνι που τα σπρώχνει μπροστά του και κατσίκι που τρώει ό,τι του ρίχνουν. 

Σε πολλές περιοχές της Λέσβου, το ποδαρικό γίνεται από το νοικοκύρη του σπιτιού ο οποίος ρίχνει μια κανάτα νερό, (κουμάρι) στο κατώφλι του σπιτιού λέγοντας: "Όπως τρέχει το νερό, έτσι να τρέχουν τα καλά στο σπίτι". Την κανάτα αυτή την είχε από πριν γεμίσει στη βρύση του χωριού, χωρίς να μιλήσει σε κανένα από όσους συναντούσε (αμίλητο νερό) αφήνοντας (στη βρύση) μελομακάρονα (φινίκια) και κουραμπιέδες. Κρατά στο χέρι του και μια μαυρόπετρα (πέτρα γερή από γρανίτη), πάνω στην οποία σπάει, μέσα στο σπίτι, το ρόδι και λέει: "Όπως είναι το ρόδι γεμάτο, να είναι γεμάτο το σπίτι μας" και με ένα κλαδί ελιάς (που είναι αιωνόβια) χτυπά στο κεφάλι κάθε μέλος της οικογένειας και των καλεσμένων και του εύχεται καλή χρονιά και υγεία.


πηγές: 24grammata.com, valentine.gr

Κένυα
Στην Κένυα, τα Χριστούγεννα είναι τελείως διαφορετικά σε σχέση με τις υπόλοιπες Δυτικές χώρες, αφού εκεί τις μέρες των Χριστουγέννων έχουν καλοκαίρι.
Έτσι αντί για χριστουγεννιάτικο τραπέζι, ψήνουν στις αυλές των σπιτιών κάνοντας barbeque ενώ οι εκκλησίες στολίζονται με πολύχρωμα μπαλόνια.

Κίνα
Οι χριστιανοί Κινέζοι στολίζουν χριστουγεννιάτικο δέντρο με στολίδια από χαρτί τα οποία είναι συνήθως λουλούδια, φαναράκια και γιρλάντες. Τα παιδιά περιμένουν τον Λαμ Κουνγκ Κουνγκ τον καλό γέρο πατέρα δηλαδή, που φέρνει γλυκά και δώρα.

Νορβηγία
Ο Νορβηγός Άγιος Βασίλης ονομάζεται Julenissen και μαζί με τους βοηθούς του φέρνει δώρα και τύχη στο σπίτι. Τη νύχτα των Χριστουγέννων τα παιδιά βάζουν ένα μπολ με κουρκούτι από αλεύρι για να το προσφέρουν στον Julenissen που τα επισκέπτεται με το έλκηθρο του που το σέρνουν τάρανδοι, από τη Λαπωνία όπου κατοικεί.
Την ημέρα των Χριστουγέννων (Julbrod) τα παλιά χρόνια ετοίμαζαν μέχρι και 60 διαφορετικά φαγητά για το τραπέζι των φίλων των συγγενών και της οικογένειας.

Ολλανδία
Η χριστουγεννιάτικη περίοδος ξεκινά με μια παράδοση που αρχικά δεν είχε καμία σχέση με τα Χριστούγεννα και κορυφωνόταν την ημέρα της γιορτής του Αγίου Νικολάου, όπου σύμφωνα με το θρύλο, ο Sinterklaas καταφθάνει στην Ολλανδία τρεις εβδομάδες πριν τα γενέθλιά του με ένα πλοίο φορτωμένο με δώρα. Στο λιμάνι τον υποδέχεται η βασίλισσα Βεατρίκη και πολύς κόσμος. Το έθιμο ανάγεται στην εποχή που η Ολλανδία ήταν αποικιοκρατική και έρχονταν τα χριστουγεννιάτικα προϊόντα από τις αποικίες της.
Τις επόμενες μέρες που ακολουθούν ο Sinterklaas με το βοηθό του Zwarten Piet (Μαύρο Πητ) γυρίζει όλη τη χώρα. Τα παιδιά παίρνουν τα δώρα τους στις 5 Δεκεμβρίου και το χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίζεται αφού φύγει από τη χώρα ο Sinterklaas.

Πολωνία
Η περίοδος που προηγείται των Χριστουγέννων είναι για την Πολωνία, ιδιαίτερα σημαντική για νέους και μεγαλύτερους καθώς προσπαθούν να απέχουν από πειρασμούς γευστικούς κυρίως γλυκών (κάτι σαν τη δική μας νηστεία) έτσι ώστε να πετύχουν εσωτερική γαλήνη και αρμονία.
Παραδοσιακή διακόσμηση στην Πολωνία χωρίς αλεξανδρινό, δεν γίνεται.
Τα σπίτια στολίζονται σε όλα τους τα δωμάτια πλούσια και την παραμονή των Χριστουγέννων η οικογένεια που έχει όλη νηστέψει (ακόμα και τα παιδιά) συγκεντρώνεται γύρω από το γιορτινό τραπέζι που είναι περίτεχνα στολισμένο.

Όταν εμφανιστεί στον ουρανό το πρώτο αστέρι, ξεκινά η γιορτή με το μοίρασμα του χριστουγεννιάτικου μπισκότου σε ένδειξη συμφιλίωσης και αγάπης, ενώ πάντα υπάρχει στο τραπέζι ένα άδειο πιάτο, σε περίπτωση που έρθει κάποιος ξαφνικά. Τα δώρα τοποθετούνται κάτω από το δέντρο και τα μοιράζει μετά το φαγητό ο μικρότερος σε ηλικία.

Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι τα δώρα δεν απευθύνονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά τυχαία και για το λόγο αυτό είναι πάντα γενικού περιεχομένου και ενδιαφέροντος έτσι ώστε να καλύπτουν άντρες και γυναίκες και όλες τις ηλικίες.

Ρωσία
Στη Ρωσία, έχουν το χριστουγεννιάτικο έθιμο, να ντύνουν μία νεαρή κοπέλα στα λευκά για να παραστήσει την Παναγία. Στις 6 Ιανουαρίου, πολλές περιοχές της Ρωσίας με ορθόδοξους χριστιανούς, βασισμένοι στο Ιουλιανό ημερολόγιο, γιορτάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων, γνωστή και ως «Σοτσέλνικ». Ο Αγ. Νικόλαος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Ρωσία.

Σύμφωνα με το μύθο, κατά τον 11ο αιώνα ο Πρίγκιπας Βλάντιμιρ ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να βαπτιστεί και επέστρεψε στη Ρωσία με ιστορίες για τα θαύματα του Αγ. Νικολάου, που ήταν επίσκοπος της πόλης Μύρας στην Τουρκία. Από τότε πολλές ήταν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες που πήραν το όνομά του και μέχρι και τη σημερινή ημέρα το όνομα Νικόλαος είναι από τα περισσότερο διαδεδομένα στη Ρωσία. Η ημέρα του Αγ. Νικολάου (6 Δεκεμβρίου) γιορταζόταν για αιώνες, ωστόσο μετά την κομμουνιστική επανάσταση οι θρησκευτικές γιορτές απαγορεύτηκαν μέχρι την πτώση του Κομμουνισμού. Κατά τη διάρκεια του Κομμουνισμού, ο Αγ. Νικόλαος αντικαταστάθηκε από τον «Ντιέντ Μορόζ» (Ded Moroz), όπως είναι γνωστός στη Ρωσία ο Άη Βασίλης.

Οι περισσότεροι χριστιανοί της Ρωσίας ανήκουν στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και συνηθίζεται να νηστεύουν μέχρι την πρώτη λειτουργία την Παραμονή των Χριστουγέννων. Το δείπνο την Παραμονή των Χριστουγέννων δεν περιέχει κρέας, ωστόσο είναι γιορτινό. Το πιο σημαντικό έδεσμα είναι ένας ειδικός χυλός που λέγεται «κούτια» (kutya) και αποτελείται από σιτάρι και άλλα δημητριακά που συμβολίζουν την ελπίδα και την αθανασία καθώς και μέλι και σπόρους από παπαρούνα που εξασφαλίζουν ευτυχία, επιτυχία και ξεγνοιασιά. Συχνά τελείται ένα έθιμο, που εγγυάται την ευλογία του σπιτιού. Ένας παπάς επισκέπτεται το σπίτι μαζί με τα παιδιά, που κουβαλούν δοχεία με αγιασμό και ραντίζει όλα τα δωμάτια. Η κούτια τρώγεται από ένα κοινό για όλους πιάτο για να συμβολιστεί η ενότητα.

Σουηδία
Στις 13 Δεκεμβρίου ξεκινούν οι γιορτές στη Σουηδία την ημέρα της Lucia (βασίλισσα του Φωτός) που σύμφωνα με το θρύλο είναι η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου.
Η Lucia αντιπροσωπεύεται από τη μεγαλύτερη κόρη κάθε οικογένειας και φορώντας ένα άσπρο φόρεμα και έχοντας ένα στέμμα με κεριά στο κεφάλι της ξυπνά τους γονείς τραγουδώντας ένα τραγούδι ιταλικό (το Santa Lucia) και τους προσφέρει καφέ κουλουράκια και glogg δηλαδή ζεστό κρασί με μπαχαρικά. Αξίζει να αναφέρουμε πως οργανώνονται εκλογές για την επιλογή της Lucia που θα ηγηθεί στη μεγάλη παρέλαση στη Στοκχόλμη.

Στο παραδοσιακό τραπέζι της παραμονής των Χριστουγέννων βρίσκεται όλη η οικογένεια και τα φαγητά είναι κυρίως χοιρομέρι, ζελέ από γουρουνοπόδαρα, lutfisk (λιαστός μπακαλιάρος που σερβίρεται σε κρεμώδη σάλτσα) και χυλός ρυζιού.

Το έθιμο του doppa i grytan (βούτηγμα στην κατσαρόλα) έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Σύμφωνα μ' αυτό, όλη η οικογένεια βουτάει μαύρο ψωμί σε μια κατσαρόλα που περιέχει ζωμό από χοιρινό, λουκάνικο και μοσχάρι, για να μην ξεχνούν όσους βρίσκονται σε ανέχεια και πεινάνε.

Μετά το φαγητό σειρά έχουν τα δώρα που είναι τοποθετημένα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και τα φέρνει ο Jultomten ένα ξωτικό που μένει στη σοφίτα (για όσους διαθέτουν φυσικά) και είναι αυτός που προστατεύει την οικογένεια και την περιουσία της.

Οι Σουηδοί συνηθίζουν να μένουν στην εκκλησία μέχρι τα ξημερώματα, ενώ τα παλιά χρόνια υπήρχε η συνήθεια να γίνεται αγώνας δρόμου προς την εκκλησία και ο νικητής να θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς.

Η εορταστική περίοδος στη Σουηδία κρατά μέχρι τις 13 Ιανουαρίου μετά από απόφαση του βασιλιά της χώρα Κνούτου (περίπου 1000 χρόνια πριν). Αυτός αποφάσισε πως τα Χριστούγεννα πρέπει να διαρκούν αντί δώδεκα, είκοσι μέρες.

Τσεχία
Στην Τσεχία στις 4 Δεκεμβρίου ημέρα της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας που είναι αφιερωμένη στη μάρτυρα της περιόδου των πρώτων διωγμών των Χριστιανών σε ολόκληρη τη χώρα κόβονται κλαδιά κερασιάς και διατηρούνται στο νερό. Αν μέχρι τα Χριστούγεννα ανθίσουν, φέρνουν τύχη για την επόμενη χρονιά. Τα κλαδιά αυτά μαζί με αλεξανδρινά και άλλα στολίδια μπαίνουν σε καλάθια και διακοσμούν το γιορτινό χριστουγεννιάτικο τραπέζι με τις περίτεχνες συνθέσεις τους.

Φινλανδία
Παραδοσιακά στην Φινλανδία η παραμονή των Χριστουγέννων είναι αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών και μια επίσκεψη στο νεκροταφείο αποτελεί πατροπαράδοτο έθιμο. Εντυπωσιακές εικόνες δημιουργούνται από τα αναμμένα κεράκια στα καλυμμένα με χιόνι νεκροταφεία.
Οι Φινλανδοί περνούν κι αυτοί τα Χριστούγεννα με την οικογένεια και τους συγγενείς τους και την εορταστική ατμόσφαιρα στολίζουν τα κεριά και τα αλεξανδρινά.

Χαβάη
Στην Χαβάη, ο Άγιος Βασίλης, δεν έρχεται με έλκηθρο πάνω στα χιόνια αλλά με κανό. Εκεί αφού φάνε, σολομό και χοιρινό, γλεντούν με γιουκαλίλι τραγουδώντας χριστουγεννιάτικες μελωδίες τροποποιημένες όμως με χαβανέζικο ρυθμό.





πηγή: wikipedia.org

κείμενο: "to e-periodiko mas"

μέρος 1ο