Το χριστουγεννιάτικο στεφάνι, είναι απόλυτα συνδεδεμένο με τη γιορταστική διακόσμηση των γιορτών του Δωδεκαήμερου και η ύπαρξή του ξεκινά από τον 16ο με 17ο αιώνα, τότε που οι χριστιανοί τοποθετούσαν ένα στεφάνι έξω από την πόρτα τους, για να δηλώσουν πως γιορτάζουν τη γέννηση του Θεανθρώπου.

Τα υλικά με τα οποία φτιάχνεται είναι κυρίως έλατο, κουκουνάρια, ρόδια, γκι και ου και το σχήμα του κυκλικό.

Τίποτα όμως από αυτά τα υλικά δεν επιλέχθηκαν τυχαία, ούτε βεβαίως και το σχήμα του.

Είναι κυκλικό, γιατί συμβολίζει την αιωνιότητα, ενώ το αειθαλές έλατο συμβολίζει μαζί με τα κουκουνάρια και τα ρόδια, που πολλοί έβαζαν, την αφθονία και τη γονιμότητα. Μάλιστα χρησιμοποιούσαν κλαδιά έλατου ή άλλου δέντρου, γιατί συμβόλιζε τη δύναμη, αφού το δέντρο μπορεί να αντέξει στο βαρύ χειμώνα.

Η κόκκινη κορδέλα με την οποία το κρεμούσαν συμβολίζει τη χαρά και την ευτυχία για την καινούργια χρονιά.

Το χριστουγεννιάτικο στεφάνι το κρεμούσαν και μέσα στο σπίτι, ενώ σε πολλές περιοχές το τοποθετούσαν στο κέντρο του τραπεζιού στο δείπνο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, για να φέρνει γούρι στην οικογένεια την καινούργια χρονιά, τοποθετώντας πάνω του και κεριά, τα οποία άναβαν καθ' όλη τη διάρκεια του δείπνου.

Στις μέρες μας, το χριστουγεννιάτικο στεφάνι αποτελεί περισσότερο διακοσμητική επιλογή με πολλές ευφάνταστες παραλλαγές τόσο στα υλικά όσο και στα χρώματα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δίνει λιγότερη ζεστασιά στην ατμόσφαιρα και στη ματιά μας.

πηγή: en.wikipedia.org

Πάνε κάποια χρόνια, που δεν λαβαίνω πια καμιά χριστουγεννιάτικη κάρτα!... Σιγά σιγά βέβαια άρχισα να το συνειδητοποιώ, πως αυτή η άλλοτε ευχάριστη και επιβεβλημένη συνήθεια, δεν είναι πια "in" για πολλούς λόγους.

Τώρα, στέλνεις "κάρτα" με e-mail, είναι κινούμενη, εύχεται τραγουδιστά, αγγλιστί ή ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, στέλνεις ευχές στα social media και είναι και φθηνός (ή μάλλον ανέξοδος) τρόπος, αλλά και άμεσος.

Δε λέω κάθε εποχή έχει τις συνήθειες της και την ομορφιά της, αλλά εμένα, πώς μου ήρθε τώρα, μου έλειψαν!

Θυμάμαι παλιότερα πριν 15 χρόνια...
Το πρώτο μέλημα στις αρχές του Δεκέμβρη, ήταν να αγοράσω κάρτες και να τις στείλω νωρίς, για να φτάσουν εγκαίρως, αφού το Ταχυδρομείο χρονιάρες μέρες είχε παραπάνω κίνηση. Και τώρα έχει κίνηση βέβαια, αλλά για να στέλνονται οι λογαριασμοί, που κοντεύουν να ξεχειλίσουν το γραμματοκιβώτιο. Τις κάρτες τις άνοιγα πάντα με ευχαρίστηση. Για τους λογαριασμούς πάλι, δε χρειάζεται να σας πω, καταλαβαίνετε...

Στη δεκαετία του 80 που ήμουν μικρή, οι κάρτες αποτελούσαν για μένα, αφορμή για συλλογή. Τις μάζευα όλες σ' ένα κουτί, που είχα ντύσει με εμπριμέ αυτοκόλλητο και τις χάζευα κάθε φορά, που έρχονταν οι καινούργιες να προστεθούν σ' αυτό. Ήταν κανονική ιεροτελεστία.

Τις χώριζα ανά μέγεθος και ανά χρώμα και πάντα είχαν ξεχωριστή θέση εκείνες από το εξωτερικό, από τη θεία και τον συνομήλικό μου ξάδερφο. Για μένα, αυτές ήταν οι πιο όμορφες, όχι μόνο γιατί ήταν πιο μεγάλες και πιο εντυπωσιακές, αλλά γιατί όσες φορές τις διάβαζα, ήταν σαν να τους είχα κοντά μου, όπως εκείνα τα Χριστούγεννα της έκτης δημοτικού, που ήρθαν στην Ελλάδα και τα πέρασα μαζί τους.

Μπορεί τώρα να μπαίνω στο skype και να τους μιλάω με τις ώρες, αλλά πάντα τέτοιες μέρες τους ζητάω να μου στείλουν μια κάρτα, έτσι για να θυμηθούμε τα παλιά κι εκείνοι γελούν, αφού ποτέ δεν πίστεψαν ότι μιλάω σοβαρά...

Έρχεται βλέπετε μια στιγμή, που σα να βρίσκεσαι στη μέση της διαδρομής και κοιτάς και πίσω και βαδίζεις και μπροστά κι αναλογίζεσαι, πόσο άλλαξαν κάποια πράγματα, που ποτέ δεν περίμενες ν' αλλάξουν έτσι.

Ένα πράγμα μόνο παρατηρώ με χαρά μου, πως δεν αλλάζει!

Η ανάγκη των ανθρώπων να μοιραστούν ζεστά συναισθήματα και ευχές με άλλους ανθρώπους. Δεν έχει σημασία ο τρόπος που γίνεται, όσο έχει σημασία ο λόγος!

Όσα χρόνια κι αν περάσουν όσο κι αν η τεχνολογία τρέχει ιλιγγιωδώς οι άνθρωποι, ειδικά τις γιορτινές μέρες, μοιράζονται χαμόγελα, αγάπη και όμορφες ευχές, που είτε είναι γραμμένες σε ilustration χαρτί, είτε στην οθόνη του υπολογιστή, το ίδιο ζεσταίνουν τις καρδιές και με την ίδια ταχύτητα φέρνουν δάκρυα συγκίνησης στα μάτια.

Μην αφήσετε στιγμή να πάει χαμένη. Εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για να πείτε στους γύρω σας ένα καλό λόγο και να μοιραστείτε μαζί τους ένα χαμόγελο. Αυτό έρχονται να μας υπενθυμίσουν οι γιορτές, πέρα απ' όλα τ' άλλα!

Το όμορφο αυτό χριστουγεννιάτικο έθιμο, που κλείνει μέσα του όλη την αγωνία του αγρότη για τη σοδειά του και την επιβίωση της οικογένειάς του, υπήρχε στους Προμάχους και στη Σωσάνδρα της Μακεδονίας. 

Σύμφωνα μ' αυτό η γιαγιά της οικογένειας συνήθιζε το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων να βάζει στο τζάκι πέντε κάρβουνα. Το καθένα απ' αυτά συμβόλιζε και ένα αγροτικό προϊόν. Ένα για το σιτάρι, ένα για το καλαμπόκι, ένα για το κριθάρι κ.ο.κ. 
Περίμεναν να δουν αν μέχρι το πρωί τα κάρβουνα αυτά, θα γίνονταν στάχτη. Αν συνέβαινε αυτό και για τα πέντε κάρβουνα που έβαζε η γιαγιά, τότε η σοδειά θα ήταν καλή τη νέα χρονιά, για όλα τα αγροτικά προϊόντα. Αν κάποιο κάρβουνο δεν καιγόταν, τότε η σοδειά για το προϊόν που αντιστοιχούσε στο συγκεκριμένο κάρβουνο, θα ήταν κακή.

Ένα άλλο έθιμο, θέλει την παραμονή το βράδυ, να βγάζει η οικογένεια τρία κάρβουνα από τη φωτιά του τζακιού. Το ένα ήταν για την προστασία της οικογένειας από το Θεό, το δεύτερο για την πρόοδό της και το τρίτο για τα ζωντανά. 
Ο παππούς της οικογένειας έκοβε μάλιστα ένα ξύλο από ροδιά ή τζιτζιφιά και το έβαζε στη φωτιά στο τζάκι. Το ξύλο καιγόταν σιγά σιγά κατά τη διάρκεια του βραδινού φαγητού. Αυτό γινόταν κάθε βράδυ από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Φώτα. Στη συνέχεια ο παππούς έκοβε ένα κομμάτι από το ξύλο που δεν είχε καεί και το έδενε στο αλέτρι για να είναι γερό και να έχουν πλούσια σοδειά, ενώ το καμένο ξύλο το έκρυβαν σε κάποιο σημείο του χωραφιού. 


πηγή: 7dim-ampel.thess.sch.gr
Κείμενο: "to e-periodiko mas"

Οι μεγάλοι και οι πραγματικά σπουδαίοι δεν έχουν ανάγκη από λόγια. Μιλά γι' αυτούς το έργο τους, που τους κρατά αθάνατους! 
Αφορμή από την πρόσφατη συμπλήρωση 40 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου μας ποιητή Κώστα Βάρναλη, να σας θυμίσουμε ένα από τα ομορφότερα ποιήματά του, το οποίο μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη και τραγουδήθηκε από τον αξεπέραστο Γρηγόρη Μπιθικώτση.



Οι μοιραίοι
Mες την υπόγεια την ταβέρνα,
μες σε καπνούς και σε βρισές
(απάνω στρίγγλιζε η λατέρνα)
όλ’ η παρέα πίναμ’ εψές·
εψές, σαν όλα τα βραδάκια,
να πάνε κάτου τα φαρμάκια.

Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο
και κάπου εφτυούσε καταγής.
Ω! πόσο βάσανο μεγάλο
το βάσανο είναι της ζωής!
Όσο κι ο νους να τυραννιέται,
άσπρην ημέρα δε θυμιέται.

Ήλιε και θάλασσα γαλάζα
και βάθος τ’ άσωτ’ ουρανού!
Ω! της αβγής κροκάτη γάζα,
γαρούφαλα του δειλινού,
λάμπετε, σβήνετε μακριά μας,
χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!

Tου ενού ο πατέρας χρόνια δέκα
παράλυτος, ίδιο στοιχειό·
τ’ άλλου κοντόημερ’ η γυναίκα
στο σπίτι λυώνει από χτικιό·
στο Παλαμήδι ο γιος του Mάζη
κι η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι.

― Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
― Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
― Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
― Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!
Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Kανένα στόμα
δεν το βρε και δεν το πε ακόμα.

Έτσι στη σκοτεινή ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα
όπου μας έβρει μας πατεί.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

Πολλοί από μας νομίζουν πως το γκι και το ου, είναι δύο ονομασίες του ίδιου φυτού. Άλλοι πάλι όταν λένε "γκι", εννοούν το "ου". Μπερδευτήκατε;... Ας τα ξεχωρίσουμε λοιπόν. 

Το φυτό με τα αγκαθωτά φύλλα και τους κόκκινους καρπούς, είναι το ου (επιστημονική ονομασία Ilex aquifolius) του οποίου η ιστορία συνδέεται με ένα παλιό μύθο, σύμφωνα με τον οποίο, το φυτό φύτρωσε στις πατημασιές του Χριστού όταν βάδιζε στη γη. 
Οι κόκκινοι καρποί του, συμβολίζουν το αίμα Του και τα αγκαθωτά του φύλλα, συμβολίζουν τα μαρτύριά Του. Έτσι, πήρε και την ονομασία "αγκάθι του Χριστού", μια ονομασία που συνηθίζουν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. 

Στην Ελλάδα ονομάζεται αρκουδοπούρναρο. Πρόκειται για ένα αρχαίο είδος πουρναριού, με καταγωγή από τη Δυτική και Νότια Ευρώπη, ΒΔ Αφρική και ΝΔ Ασία. Ο Πλίνιος περιγράφει το ου ως δέντρο, που έχει ακανθώδη φύλλα, αναφέροντας πως αν το φυτέψει κάποιος κοντά στο σπίτι του, μπορεί να προστατευτεί από το κακό, τη μαγεία και τους κεραυνούς, αναφέροντας επίσης πως τα λουλούδια του, κάνουν το νερό να παγώνει. Λέγεται μάλιστα πως το ξύλο του έχει την ιδιότητα να ηρεμεί τα ζώα.


Το γκι (επιστημονική ονομασία Viscum album) που στην Ελλάδα είναι γνωστό ως ιξός, είναι φυτό με σαρκώδη φύλλα και διαφανείς λευκούς καρπούς, το οποίο φυτρώνει και ζει πάνω σε έλατα, πεύκα, βαλανιδιές και άλλα δέντρα του δάσους. 

Οι παλιότεροι έπαιρναν από αυτό (από τους καρπούς του) μια κολλώδη ουσία την οποία ανακάτευαν με μέλι και την τοποθετούσαν πάνω σε κλαδιά, που ονομάζονταν ξόβεργες (ιξός + βέργες) τις οποίες χρησιμοποιούσαν για να πιάνουν μικρά ωδικά πουλιά. 



Η μυθολογία το αναφέρει σαν το μαγικό φυτό με το οποίο η Περσεφόνη άνοιξε τις πύλες του Κάτω Κόσμου. Όσοι αγαπάτε τον Αστερίξ, σίγουρα θα γνωρίζετε πως ήταν το μαγικό βότανο των Γαλατών Δρυίδων. 
Είναι επίσης το αγαπημένο βότανο των μαγισσών του μεσαίωνα και το μαγικό κλωνάρι των ερωτευμένων, ενώ αναφέρεται σε κείμενα ιατρών και βοτανολόγων της αρχαιότητας όπως ο Γαληνός, ο Διοσκουρίδης, ο Θεόφραστος, ο Παράκελσος και ο Πλίνιος ως φάρμακο κατά της επιληψίας, σαν αγγειοδιασταλτικό, σαν υποτασικό και για τη θεραπεία αποστημάτων. 

Και τα δύο χρησιμοποιούνται σαν διακοσμητικά φυτά, την εποχή των Χριστουγέννων. Λέγεται μάλιστα πως οι Δρυίδες τα χρησιμοποιούσαν για να διακοσμήσουν τις καλύβες τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα (επειδή ήταν αειθαλή) και να μπορούν τα πνεύματα του δάσους να κατοικούν σ' αυτά. Αναφορικά με τις παραδόσεις, που σχετίζονται με το φιλί κάτω από το γκι ή το ου, αυτές προέρχονται από τον ρωμαϊκό εορτασμό της Saturnalia, οπότε και οι άνθρωποι πίστευαν ότι το φιλί κάτω από αυτά, προήγε τη γονιμότητα. 

Για πολλούς συγκαταλέγονται και τα δύο στην κατηγορία "γκι διακοσμητικά φυτά", αλλά καλό είναι να ξέρουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους, δε νομίζετε;...


πηγές: valentine.gr, panosz.wordpress.com
Κείμενο: "to e-periodiko mas"