Απρίλιος, ο μήνας του Πάσχα

O Απρίλιος, δεύτερος μήνας της Άνοιξης είναι ο Μουνιχιών των αρχαίων προγόνων μας και περιλαμβάνει 30 ημέρες από την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα, αντί 29 που είχε ως τότε. Η λέξη Απρίλιος προέρχεται από το λατινικό Aprillis και το ρήμα aperire, που σημαίνει «ανοίγω». Το όνομά του συνεπώς είναι συνδεδεμένο με τον καιρό που «ανοίγει» αφού μεγαλώνει η μέρα, το κρύο μαλακώνει και η Άνοιξη δείχνει όλο το όμορφό της πρόσωπο.Ο Νέρων σε ανάμνηση της αποτυχημένης απόπειρας δολοφονίας εναντίον του, θέλησε ανεπιτυχώς να τον μετονομάσει σε Νερώνιο.

Οι Ρωμαίοι είχαν πολλές γιορτές αφιερωμένες σε διάφορους θεούς όπως την Αφροδίτη και τον Απόλλωνα (1η Απριλίου) την Κυβέλη (Μεγαλήσια 4 ως και 10 Απριλίου) και στις 22 του μήνα, γιόρταζαν τα Vinalia priora, γιορτές με μεγάλες κρασοκατανύξεις αφού ήταν οι πρώτες γιορτές κρασιού του χρόνου. Τα Ρωμαϊκά Ανθεστήρια γιορτάζονταν στα τέλη του μήνα και ήταν γιορτές αφιερωμένες στη θεά της βλάστησης και της Άνοιξης, τη Flora.

Στην Ελλάδα ο λαός ονομάζει τον Απρίλη και Λαμπριάτη αφού συνήθως γιορτάζει το Πάσχα το μήνα αυτό. Μαζί με το Μάιο είναι οι κατ’ εξοχήν μήνες των λουλουδιών, που τραγουδήθηκαν περισσότερο από όλους τους μήνες και συνδέθηκαν με τον έρωτα, το χαμόγελο και τη χαρά της ζωής.

Σε κάποιες περιοχές ονομάζουν τον Απρίλη και «Γρίλλη» δηλαδή γκρινιάρη, επειδή αυτόν το μήνα συνήθως τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής, αποκαλείται επίσης και «Τιναχτοκοφινίτης» επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν, ενώ αποκαλείται και «Αι - Γεωργίτης» από τη γιορτή του Αγ. Γεωργίου στις 23 του μήνα.

Τα ψέματα της Πρωταπριλιάς είναι έθιμο σε ολόκληρη την Ευρώπη, που ήρθε στην Ελλάδα την εποχή των Σταυροφοριών, έχοντας τις ρίζες του στους αρχαίους Κέλτες. Τον Απρίλιο που μαλάκωνε ο καιρός, συνήθιζαν να πηγαίνουν για ψάρεμα την πρωταπριλιά. Όμως τις περισσότερες φορές γύριζαν πίσω με άδεια χέρια και έτσι επινοούσαν ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια, δημιουργώντας το έθιμο που γνωρίζουμε ως σήμερα.

Ο Απρίλιος είναι ο μήνας που ως επί το πλείστον γιορτάζεται το Πάσχα. Βέβαια υπάρχουν φορές που το Ορθόδοξο Πάσχα μπορεί να γιορταστεί μέχρι και στις 8 Μαΐου (1983). Οι ρίζες της γιορτής του Πάσχα βρίσκονται στην αρχαία Αίγυπτο, όπου γιόρταζαν την εαρινή ισημερία. Από εκεί πέρασε στους Εβραίους ως «Πεσάχ», σε ανάμνηση της Εξόδου τους από την αιχμαλωσία, για να φτάσει στους χριστιανούς ταυτιζόμενο με τον σταυρικό θάνατο Του Ιησού Χριστού την περίοδο του Εβραϊκού Πάσχα, που γιορταζόταν την ημέρα της πρώτης εαρινής πανσέληνου.

Υπήρξαν μεγάλες διαφορές στον εορτασμό του Πάσχα από τις διάφορες εκκλησίες και για το λόγο αυτό η Α’ Οικουμενική Σύνοδος, που συγκαλέστηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο στη Νίκαια της Βιθυνίας, το 325 μ.Χ. θέσπισε τον τρόπο προσδιορισμού της γιορτής του Πάσχα, ώστε να γιορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της Άνοιξης και αν η πανσέληνος συμβεί Κυριακή, τότε να εορτάζεται την επομένη Κυριακή για να μην συμπίπτει με τον εορτασμό του εβραϊκού Πάσχα. Έτσι, ο εορτασμός του Πάσχα συνδέθηκε με την εαρινή ισημερία και την πρώτη πανσέληνο της Άνοιξης.