Νομίζω αυτή την ερώτηση την έχουν ακούσει οι περισσότεροι γονείς και έχουν βρεθεί σε αμηχανία. Δεν θα σας πω, τι να πείτε στο παιδί σας. Δεν είμαι ειδικός για να ξέρω τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Είμαι όμως μαμά και μπορώ να σας διηγηθώ τι συνέβη με την κόρη μου, όταν ήταν 7 χρονών και στο σχολείο, άρχισε αυτή η συζήτηση μεταξύ συμμαθητών...
Ήταν λοιπόν τέτοιες μέρες, καλή ώρα, που στο σχολείο ετοίμαζαν γιορτή για τα Χριστούγεννα και ένα θεατρικό έργο όπου υπήρχε και ο Αη Βασίλης. Από κει ξεκίνησαν όλα...

Μέχρι τότε η μικρή μου, του έγραφε γράμμα ή προσπαθούσε να με πείσει να τον πάρουμε τηλέφωνο για ν' ακούσει τη φωνή του (παιδί της τεχνολογίας, βλέπετε). Εντέχνως κάθε φορά το τηλέφωνο μιλούσε ασταμάτητα κι έτσι γλιτώναμε την κακοτοπιά. Αμέσως παίρναμε χαρτί και μολύβι και αρχίζαμε το γράμμα για τον Άγιο, ζωγραφίζοντας κιόλας πάνω στο χαρτί και στο φάκελο και βάζοντας ένα χριστουγεννιάτικο αυτοκόλλητο αντί για γραμματόσημο. 

Πάντα υπήρχε η αγωνία στο βλέμμα της... Θα το πάρει το γράμμα, θα μπορεί να το διαβάσει (είναι και γεράκος) θα μπορεί να φέρει το παιχνίδι που του ζήτησε;... Και μετά οι ερωτήσεις: "Θα πάει δώρα σ' όλα τα παιδιά; Και σ' αυτά που έγραψαν και σ' αυτά που δεν έγραψαν γράμμα; Και στα φτωχά και στα πλούσια; Σ' όλη τη γη; Και πώς θα τα καταφέρει, πώς θα προλάβει;"...

Αυτό που πάντα με εντυπωσίαζε, δεν ήταν η ποικιλία των ερωτήσεων και των προβληματισμών, που όσο μεγάλωνε μεγάλωναν μαζί της, αλλά το ότι έδινε μόνη της τις απαντήσεις, περιοριζόμενη μόνο στο "σωστά, μαμά;". Έτσι γινόταν πιο εύκολη η δική μου, δουλειά ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα, μέχρι τη μέρα, που θυμωμένη και στεναχωρημένη ήρθε από το σχολείο...

"Τι έγινε αγάπη μου, γιατί είσαι έτσι;" ρώτησα αφελώς...
"Τσακωθήκαμε με κάποια παιδιά στο σχολείο, την ώρα της πρόβας!" έρχεται η απάντηση
"Γιατί, τι μοιράζατε;" συνεχίζω να ρωτάω αφελώς...
"Γιατί, κάποια παιδιά, είπαν ότι δεν υπάρχει Αη Βασίλης! Υπάρχει μαμά;"... 
Αυτό ήταν! Μετά τα δευτερόλεπτα αμηχανίας κι ενώ περίμενα να δώσει πάλι μόνη της τις απαντήσεις όπως έκανε μέχρι τότε, κατάλαβα πως αυτή τη φορά η απάντηση έπρεπε να είναι δική μου. Σκέφτηκα όμως να απαντήσω με ...ερώτηση. "Εσύ, αγάπη μου τι νομίζεις;" Παύση... η μικρή μου, προβληματισμένη και με ύφος σοβαρό, απαντά κατηγορηματικά: "Εγώ νομίζω ότι υπάρχει, θέλω να υπάρχει!". 

Τότε κατάλαβα πως έπρεπε να εξηγήσω κάποια πράγματα, που θα ακροβατούσαν ανάμεσα στην αλήθεια και την φαντασία, αλλά θα την ηρεμούσαν χωρίς να την πικράνουν.
"Ξέρεις, ο Αη Βασίλης είναι Άγιος, είναι πνεύμα. Το πνεύμα της αγάπης και της χαράς και αυτό θέλει να δίνει τα Χριστούγεννα και τη Πρωτοχρονιά στα παιδιά, αλλά και στους μεγάλους. Υπάρχει με πολλούς τρόπους, χωρίς πάντα να τον βλέπουμε. Όταν χαρίζουμε δώρα και κάνουμε χαρούμενους τους ανθρώπους γύρω μας, είναι σε μια μεριά, μας βλέπει και χαίρεται... Όταν προσπαθούμε να κάνουμε χαρούμενα τα παιδάκια που δεν έχουν οικογένεια ή που οι γονείς τους δεν έχουν τη δυνατότητα να τους αγοράσουν δώρα, πάλι είναι εκεί, μας βλέπει και χαίρεται... Όταν αγαπάμε τους ανθρώπους και προσπαθούμε να τους κάνουμε να χαρούν, είναι πάντα εκεί!... Δεν χρειάζεται να τον βλέπουμε για να ξέρουμε ότι υπάρχει. Χρειάζεται να μοιραζόμαστε και να δίνουμε αγάπη." 

Παρόλο το φόβο μου, ότι δεν θα καταλάβει και πολλά απ' όσα της έλεγα, η μικρή μου με αγκάλιασε ευχαριστώντας με, που τις έλυσα τις απορίες της και μου είπε: "Τώρα ξέρω... ο Αη Βασίλης υπάρχει εδώ (δείχνοντας την καρδούλα της), όπως ο Χριστούλης".
Δεν χρειάστηκε να ξανακάνουμε ποτέ αυτή την κουβέντα.
Συνέχισε να γράφει γράμματα στον Αη Βασίλη, για αρκετά χρόνια ακόμα, όμως στα γράμματά της, δεν ζητούσε πια παιχνίδια, αλλά αγάπη, ειρήνη και ευτυχία για όλα τα παιδιά του κόσμου. Ζητούσε τα πιο δύσκολα!...

Η συνταγή αυτή, είναι από το τετράδιο της γιαγιάς. Να φανταστείτε ότι οι δοσολογίες ήταν σε οκάδες...

Κάθε Δεκέμβρη από τα παιδικά χρόνια αυτή η συνταγή έδινε τα πιο λαχταριστά μελομακάρονα, που όλοι περίμεναν με ανυπομονησία.

Η συνταγή είναι φυσικά προσαρμοσμένη εκτός από δοκιμασμένη, εμπιστευθείτε τη!

Θα χρειαστούμε:

• 1 φλιτζάνι λάδι
• 2 1/2 φλ. σιμιγδάλι ψιλό
• 1/4 φλ. ζάχαρη
• 1/2-1 φλ. αλεύρι
• 1/4 φλ. κονιάκ
• 1/4 φλ. χυμό πορτοκαλιού
• 2 κουταλιές σούπας ξύσμα πορτοκαλιού
• 1κουταλάκι γλυκού σόδα

Για το σιρόπι:

• 1 φλιτζάνι μέλι
• 1/2 φλιτζάνι ζάχαρη
• 3/4 φλιτζανιού νερό
• 1 ξυλάκι κανέλα και 2-3 γαρύφαλλα

Πώς θα τα φτιάξουμε:
Χτυπάμε το λάδι με τη ζάχαρη και ρίχνουμε το κονιάκ και το ξύσμα. Στο χυμό πορτοκαλιού ανακατεύουμε τη σόδα και αφού αφρίσει το ρίχνουμε και αυτό στο λάδι. Ρίχνουμε το αλεύρι και το σιμιγδάλι και πλάθουμε μια μαλακιά ζύμη. Δοκιμάζουμε τη ζύμη, να δούμε αν πλάθεται όπως θέλουμε και αν χρειάζεται προσθέτουμε λίγο αλεύρι. Στη συνέχεια κόβουμε μικρές μπαλίτσες και τις πλάθουμε σε οβάλ σχήμα, περνώντας τες πάνω από κάποιο ανάγλυφο σκεύος (η γιαγιά έβαζε ανάποδα ένα ανάγλυφο κρυστάλλινο μπωλ για γλυκό του κουταλιού) φροντίζοντας να έχουν στο κάτω μέρος τους μερικές τρυπούλες που θα εξασφαλίσουν την καλύτερη απορρόφηση του σιροπιού και τα τοποθετούμε σε ταψί στρωμένο με χαρτί ψησίματος. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς Κελσίου για 20 λεπτά ή μέχρι να χρυσίσουν.

Τα βγάζουμε από το φούρνο και τα αφήνουμε να κρυώσουν, ετοιμάζοντας το σιρόπι, ως εξής:

Ρίχνουμε τα υλικά για το σιρόπι σε μια κατσαρόλα και μόλις αρχίσουν να ζεσταίνονται ανακατεύουμε ελαφρά και το αφήνουμε να πάρει βράση, ξαφρίζοντάς το. Κατόπιν βγάζουμε τα κανελλογαρύφαλλα και ρίχνουμε τα μελομακάρονα να απορροφήσουν το σιρόπι, τα τοποθετούμε σε πιατέλα (κατά προτίμηση γιορτινή) και πασπαλίζουμε με τριμμένο καρύδι.

Επειδή οι προετοιμασίες για τα Χριστούγεννα, ξεκινούν από το διάκοσμο, που κάνει το χώρο μας, γιορτινό χαρούμενο και ζεστό, φτιάξτε τα δικά σας στολίδια, από fimo, ένα απλό υλικό που μοιάζει αρκετά με την πλαστελίνη και πουλιέται σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων από όλα τα καταστήματα που πωλούν είδη ζωγραφικής.



Επιστρατεύστε τη φαντασία σας, χρησιμοποιείστε και χρωματιστές κορδέλες, καμπανάκια και ό,τι άλλο θέλετε, ανακατέψτε χρώματα ή χρησιμοποιείστε κουπάτ ζαχαροπλαστικής για να δώσετε το σχήμα που θέλετε. Όταν τελειώσετε τη διαδικασία φροντίστε να κάνετε μια τρύπα με ένα ξυλάκι από σουβλάκι για μπορέσετε να τα κρεμάσετε και ψήστε τα στους 130 βαθμούς Κελσίου. Αν θέλετε αφού ψηθούν, τα ψεκάστε και με ένα βερνίκι για να γυαλίσουν!...

Δείτε πόσο όμορφα γίνονται!!!











Οι φωτογραφίες, οι πληροφορίες για τα υπέροχα αυτά στολίδια καθώς και η κατασκευή, είναι της φίλης μας Ειρήνης Μητούδη Interior Designer - Διακοσμήτρια - Μελέτη - Επίβλεψη (επαγγελματικών χώρων, κατοικιών, καταστημάτων).

Πρωτοχρονιά χωρίς βασιλόπιτα, δεν γίνεται! Το γιορτινό τραπέζι περιέχει οπωσδήποτε το παραδοσιακό αυτό έδεσμα σ’ όλη την Ελλάδα, ανεξάρτητα από τις παραλλαγές στη γεύση της.

Αλλού, τη συναντάμε σαν κέικ, τσουρέκι, πίτα αλμυρή ή γλυκιά με φύλλα, ενώ αλλού είναι σαν ψωμί και θυμίζει το Χριστόψωμο. Διαφορές επίσης συναντάμε και στη διακόσμησή της, ενώ κοινό στοιχείο παντού, είναι η αναγραφή του έτους και το φλουρί που περιέχει. Στα περισσότερα μέρη της πατρίδας μας κόβεται αμέσως μετά τον ερχομό του νέου έτους, ενώ σε κάποιες περιοχές κόβεται ανήμερα του Αγίου Βασιλείου, την πρώτη μέρα του χρόνου, στο μεσημεριανό τραπέζι.

Από πού μας έρχεται όμως το έθιμο αυτό;

Η καταγωγή της βασιλόπιτας, βρίσκεται στην Καισάρεια της Μικράς Ασίας, τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Πρεσβύτερος την εποχή εκείνη των χριστιανών στην περιοχή, ήταν ένας από τους σημαντικότερους πατέρες της εκκλησίας, ο Μέγας Βασίλειος. Αυτοκράτορας του Βυζαντίου την ίδια εποχή ήταν ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, ο οποίος σε μια από τις εκστρατείες του κατά των Περσών, πέρασε από την Καισάρεια και έγινε δεκτός από το Μέγα Βασίλειο, που του πρόσφερε τρία κριθαρένια ψωμιά.

Οι κάτοικοι της περιοχής ήταν στην πλειοψηφία τους φτωχοί και δεν μπορούσαν να προσφέρουν στον Ιουλιανό ούτε χρυσάφι, ούτε πολύτιμα δώρα, όπως εκείνος ζήτησε. Αυτός ήταν ο λόγος, που ο Μέγας Βασίλειος του πρόσφερε τα τρία ψωμιά. Θυμωμένος τότε ο αυτοκράτορας, έστειλε πίσω στους κατοίκους τρεις μπάλες σανό. Έτσι ο Μ. Βασίλειος του απάντησε: «Ζήτησες να σου προσφέρουμε, ό,τι πολύτιμο έχουμε και αυτό κάναμε. Σου δώσαμε αυτό που τρώμε. Το ίδιο πιστεύουμε, έκανες και συ. Σ’ ευχαριστούμε!». Αυτό θύμωσε ακόμα πιο πολύ τον Ιουλιανό, ο οποίος ορκίστηκε να ξαναγυρίσει και να καταστρέψει την Καισάρεια.

Μετά από καιρό φτάνουν τα νέα, ότι ο αυτοκράτορας επιστρέφει και ο Μ.Βασίλειος στην προσπάθειά του να σώσει το ποίμνιό του, κάλεσε τον κόσμο να δώσει ότι πολύτιμο έχει, έτσι ώστε να κατευνάσουν το θυμό του Ιουλιανού και να σωθούν. Ο λαός υπάκουσε και έτσι συγκεντρώθηκαν τα πολύτιμα αντικείμενα. Κατόπιν Μ. Βασίλειος και λαός έκαναν αγρυπνία, προσευχόμενοι για τη σωτηρία τους. Στη διάρκεια της προσευχής, ο Μ. Βασίλειος είδε όραμα ότι η Παναγία έστειλε τον Άγιο Μερκούριο και στρατιά Αγγέλων κατά του Ιουλιανού, για να σωθούν οι πιστοί. Έτσι πέρασε ο κίνδυνος, που απειλούσε το λαό. Τα πολύτιμα αντικείμενα όμως, έπρεπε να ξαναγυρίσουν στους κατόχους τους.

Για να μην μπουν όμως κάποιοι στον πειρασμό να πάρουν κάτι που δεν τους ανήκε, ο Μ. Βασίλειος έδωσε εντολή να φτιάξουν μικρές πίτες και μέσα σ’ αυτές να βάλουν τα αντικείμενα που έπρεπε να μοιραστούν. Όταν μοιράστηκαν στους πιστούς ως εκ θαύματος, ο καθένας πήρε το αντικείμενο που πραγματικά του ανήκε.

Από τότε φτιάχνεται η βασιλόπιτα με το φλουρί, για να θυμίζει στους πιστούς την καλοσύνη και την αγάπη που πρόσφερε στον κόσμο, ο Άγιος.

Αλήθεια, πώς θα ήταν οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, χωρίς τον Αη Βασίλη; Η χαμογελαστή φιγούρα, του καλοσυνάτου γεράκου με τα κόκκινα ρούχα, έχει συνδεθεί με τις γιορτές σε σημείο, που κανείς να μη θέλει γιορτές χωρίς… αυτόν! Ας δούμε όμως, πώς φτάσαμε σ’ αυτή την εικόνα του και γιατί άλλοι τον περιμένουν παραμονή Χριστουγέννων και άλλοι παραμονή Πρωτοχρονιάς!

Ο Μέγας Βασίλειος, είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου από χριστιανούς εύπορους γονείς το 330 μ.Χ. Μεγάλωσε στην Καισάρεια και σπούδασε πρώτα στην πόλη που μεγάλωσε και έπειτα στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα. Επιστρέφοντας στην Καισάρεια, διδάσκει με επιτυχία τη ρητορική και αργότερα, αποφασίζει να ακολουθήσει το μοναχικό βίο. Χειροτονείται διάκονος, πρεσβύτερος και κατόπιν επίσκοπος Καισάρειας. Το 368 στη μεγάλη πείνα, όχι μόνο κινητοποίησε τους πλούσιους, να βοηθήσουν όσους είχαν ανάγκη, αλλά ίδρυσε ολόκληρο συγκρότημα από φιλανθρωπικά ιδρύματα. Μια πραγματική νέα πόλη, που προς τιμήν του ονομάστηκε Βασιλειάδα. Άρρωστος βαριά, θα εγκαταλείψει τα εγκόσμια το 378 στις 31 Δεκεμβρίου. Ο πρωτοχρονιάτικος εορτασμός της μνήμης του, μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά σε όλο τον Ορθόδοξο ελληνισμό και το φιλανθρωπικό του έργο, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πράξεις αγάπης και αλληλεγγύης.

Αυτός είναι ο κύριος λόγος, που στους ορθόδοξους λαούς ο Αη Βασίλης έρχεται παραμονή Πρωτοχρονιάς, ξημερώματα της ημέρας που η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του, θυμίζοντάς μας, πως τα δώρα που ανταλλάσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους αυτή τη μέρα, είναι σύμβολο αγάπης προς τον συνάνθρωπο, όχι μόνο για την συγκεκριμένη μέρα, αλλά και για όλη την χρονιά που ανατέλλει.

Ο Αη Βασίλης της Δυτικής Ευρώπης ή καλύτερα των Καθολικών χριστιανών, δεν είναι άλλος από τον Άγιο Νικόλαο. Σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκεία, γεννήθηκε το 280 μ.Χ. στην Πάταρα της Λυκίας (σημερινή Τουρκία) από ευσεβείς και πλούσιους γονείς, οι οποίοι πέθαναν εξαιτίας ενός λιμού, όταν ο Άγιος Νικόλαος ήταν δεκατριών χρόνων. Έτσι έγινε κληρονόμος, μιας μεγάλης περιουσίας, την οποία διέθεσε για να ανακουφίζει φτωχούς, χήρες, ορφανά και γενικά όσους είχαν ανάγκη. Πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου και η μνήμη του γιορτάζεται την ημέρα αυτή και από τις δύο Εκκλησίες (Ορθόδοξη και Καθολική).

Ο θρύλος του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών και των παιδιών, έγινε αφορμή στη Δυτική Ευρώπη για το έθιμο της ανταλλαγής δώρων ή προσφοράς δώρων στα παιδιά, την 6η Δεκεμβρίου, ημέρα του εορτασμού της μνήμης του. Έτσι, ξεπηδά ο Santa Claus, μια παράφραση του ονόματος του Αγίου Νικολάου, ενώ το έθιμο της ανταλλαγής δώρων συνδέεται σιγά σιγά με τα Χριστούγεννα.

Πώς όμως ο Άγιος Νικόλαος έγινε Santa Claus και συνδέθηκε με το έθιμο αυτό; Ο τάφος του αγίου στη Μύρα της Λυκίας, υπήρξε ανέκαθεν σημείο προσκυνήματος. Όταν το 1087, ναυτικοί από το Μπάρι της Ιταλίας μετέφεραν τα λείψανα του αγίου από τη Μύρα στο Μπάρι, για να τα διαφυλάξουν από τους Σελτζούκους που ήταν αφέντες της περιοχής, μετέφεραν και τους θρύλους που τον συνόδευαν. Ο πιο γνωστός, αφορά έναν έμπορο από τα Πάταρα, ο οποίος είχε χάσει την περιουσία του και δεν μπορούσε να συντηρήσει την οικογένειά του. Έτσι οι κόρες του αποφάσισαν να βάλουν κλήρο για να δουν πια θα γινόταν πόρνη, έτσι ώστε με τα χρήματα που θα κέρδιζε, να μπορέσουν να σωθούν οι υπόλοιπες. Ο Νικόλαος, έμαθε την τραγική κατάσταση της οικογένειας και θέλησε να βοηθήσει. Κατά τη διάρκεια της νύχτας λοιπόν, μπήκε στο σπίτι του εμπόρου, ενώ όλοι κοιμούνταν και άφησε μικρά σακιά με χρυσό για να σώσει την οικογένεια.

Μια άλλη νύχτα, σε άλλη οικογένεια, έριξε από την καμινάδα χρυσό κι εκείνος προσγειώθηκε σε μια κάλτσα που είχαν κρεμάσει στο τζάκι για να στεγνώσει. Έτσι προέκυψε και το έθιμο να μπαίνουν τα δώρα στις κάλτσες που είναι κρεμασμένες στο τζάκι. Γενικότερα επειδή ο άγιος δώριζε στους ανθρώπους αυτό ακριβώς που χρειάζονταν, προέκυψε και η συνήθεια της ανταλλαγής δώρων την παραμονή της ημέρας του θανάτου του.

Αργότερα από τον 12ο αιώνα και μετά, οι Ολλανδοί, ναυτικός λαός, μεταφέρουν τη φήμη του αγίου στο Άμστερνταμ, συγχωνεύοντας τη με ένα δικό τους παγανιστικό τοπικό ήρωα του χειμώνα τον Wooden, γερμανικής προέλευσης. Η νέα μορφή του αγίου όμως έχει πια αλλάξει. Η μαυριδερή ή γκρίζα γενειάδα, είναι τώρα άσπρη και μακριά. Έτσι ταξιδεύει και μέχρι την Αμερική με τους πρώτους ολλανδούς μετανάστες. Το 1773, ένας αμερικανός λαϊκός συγγραφέας, ο Washington Irving, γράφοντας την ιστορία της Νέας Υόρκης για λογαριασμό του Ιστορικού Συλλόγου της πόλης, που θεωρεί τον “Saint Nicholas” προστάτη της, θα δώσει νέες διαστάσεις στο θρύλο. Τώρα πια ο Άγιος Νικόλαος εμφανίζεται ως πολεμικός προστάτης των αμερικανών επαναστατών. Ο συγγραφέας τον περιγράφει να έρχεται πάνω στο άλογό του μοιράζοντας δώρα, δανειζόμενος στοιχεία από την ολλανδική εκδοχή.

Το 1823 ένα χριστουγεννιάτικο ποιηματάκι, έρχεται να τ’ αλλάξει όλα και να γίνει μάλιστα και πολύ δημοφιλές. «Η επίσκεψη του Αγίου Νικολάου» ή καλύτερα «Η νύχτα πριν από τα Χριστούγεννα – The Night before Christmas» όπως είναι γνωστό, του Clement Clark Moore, περιγράφει ένα εντελώς διαφορετικό Αη Βασίλη (Santa Claus), που με τη μορφή ξωτικού μπαίνει στα σπίτια από την καμινάδα για ν’ αφήσει τα δώρα του.

Όποια βραδιά, παρ’ όλα αυτά, κι αν τον περιμένουν οι άνθρωποι απανταχού της γης, ένα είναι βέβαιο: ο Αη Βασίλης συμβολίζει ότι πιο όμορφο κι ευγενικό, περιέχει το μήνυμα των γιορτών.

Την αγάπη και την ελπίδα, πως όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα! Αρκεί να κρατήσουμε το μήνυμα αυτό στη σκέψη μας όλο το χρόνο.









πηγή πληροφοριών: wikipedia.org

Ένα από τα πιο όμορφα έθιμα των Χριστουγέννων, που συναντάμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο, με αρκετές παραλλαγές από περιοχή σε περιοχή, κυρίως ως προς το περιεχόμενο. Είναι ένα ψωμί στρογγυλό, περίτεχνα διακοσμημένο. Σ’ άλλες περιοχές τα υλικά του, είναι τα βασικά υλικά του ψωμιού (αλεύρι, νερό αλάτι και προζύμι), σε άλλες όμως μπορεί να περιέχει μέλι, κανέλα, σουσάμι, ροδόνερο, αμυγδαλόψιχα, μαστίχα ή μαχλέπι.

Αν και το περίτεχνο στόλισμά του διαφέρει στην κάθε περιοχή, ένα είναι σίγουρο: τα υλικά με τα οποία γίνεται το στόλισμα είναι καρύδια και αμύγδαλα με το κέλυφός τους καθώς κι ένας μεγάλος σταυρός από ζυμάρι που το χωρίζει στα τέσσερα.

Σημαντική διαφορά επίσης αποτελεί ο χρόνος που κόβεται το χριστόψωμο στο κάθε σημείο της Ελλάδας. Υπάρχουν δύο κατηγορίες. Η μία αφορά τις περιοχές (π.χ. Επτάνησα) όπου το Χριστόψωμο κόβεται στο δείπνο της Παραμονής των Χριστουγέννων, συνοδευόμενο από εννέα νηστίσιμα φαγητά εκ των οποίων το ένα, είναι οπωσδήποτε ντολμαδάκια που συμβολίζουν το νεογέννητο Χριστό τυλιγμένο στα σπάργανα. Η άλλη κατηγορία αφορά τις περιοχές (π.χ. Στερεά Ελλάδα) όπου το Χριστόψωμο κόβεται ανήμερα των Χριστουγέννων στο μεσημεριανό τραπέζι. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές βάζουν μέσα στο Χριστόψωμο και ένα νόμισμα, που φέρνει τύχη σε όποιον το βρει.

Διαφορές συναντάμε ακόμα και στην ονομασία του. Έτσι εκτός από Χριστόψωμο, λέγεται και ψωμί του Χριστού, Σταυροψώμι, Χριστοκουλούρα, Κουλούρα, Βλάχες ή Σταυροί.

Σε πολλές περιοχές της Στερεάς Ελλάδας, ο ιερέας το πρωί των Χριστουγέννων, μετά τη Θεία Λειτουργία, περνάει από τα σπίτια των πιστών και ευλογεί το Χριστόψωμο. Αυτό το έθιμο ονομάζεται « Ύψωμα του ψωμιού».

Όποιες κι αν είναι οι διαφορές του το έθιμο του Χριστόψωμου διατηρείται στα περισσότερα μέρη της πατρίδας μας ακόμη και στο εξωτερικό που ζουν Έλληνες και διατηρούν τα έθιμα του τόπου μας.

Αν αποφασίσετε φέτος να τηρήσετε το έθιμο, παραδοσιακή συνταγή θα βρείτε στο kopiaste.info

Tο στολισμένο με πολύχρωμα παιχνίδια και φωτάκια έλατο, κλείνει μέσα του όλη την ουσία των Χριστουγέννων. Όλοι μας, όταν ανατρέξουμε στη μνήμη μας, θα βρούμε αναμνήσεις κάποιου δέντρου στολισμένου τις Άγιες αυτές Μέρες, σε όποια ηλικία κι αν βρισκόμαστε σήμερα. Μπορεί τα χριστουγεννιάτικα δέντρα των παιδικών μας χρόνων, να μη μοιάζουν με τα σημερινά, ήταν όμως στολισμένα με κάποιο τρόπο. Ας δούμε όμως, πώς έφτασε αυτό το έθιμο στη σημερινή του έκταση.

Μια παράδοση θέλει τον Μαρτίνο Λούθηρο, ως εκείνον που καθιέρωσε τον στολισμό του δέντρου. Ο Μ. Λούθηρος περπατώντας τη νύχτα στο δάσος και βλέποντας τα αστέρια να λάμπουν μέσα από τα κλαδιά των δέντρων, συνέλαβε την ιδέα να τοποθετήσει ένα φωτεινό δέντρο στο σπίτι του, το οποίο θα απεικόνιζε τον έναστρο ουρανό, τη βραδιά που γεννήθηκε ο Χριστός. Έτσι τοποθετήθηκε και το Αστέρι στην κορυφή, συμβολίζοντας το άστρο της Βηθλεέμ.

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Χριστιανικής Αρχαιολογίας κ. Κώστα Καλογύρη, ένα συριακό κείμενο, που υπάρχει σε χειρόγραφο στο Βρετανικό Μουσείο, δηλώνει την ανατολίτικη προέλευση του εθίμου. Το κείμενο αναφέρεται στο ναό, που έχτισε το 1512 ο Αναστάσιος ο Α΄, στα βόρεια της Συρίας και στον οποίο υπήρχαν δύο μεγάλα ορειχάλκινα δέντρα.

Στα χρόνια του Βυζαντίου, ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Γ΄, μια παραμονή Χριστουγέννων, διέταξε τους ανθρώπους του να τοποθετήσουν ένα μεγάλο έλατο στην πλατεία των ανακτόρων. Στη συνέχεια ο ίδιος κρέμασε στα κλαδιά του μεγάλα κεριά, πολύ χοντρά, σε διάφορα χρώματα (κόκκινα, κίτρινα, άσπρα), τα οποία τα άναψε τη στιγμή, που οι καμπάνες καλούσαν τους πιστούς στην εκκλησία. Το δέντρο με τα αναμμένα κεριά, αποτέλεσε ένα εξαιρετικό θέαμα, για όσους περνούσαν από το σημείο εκεί, ενθουσιάζοντας τόσο πολύ τον κόσμο, που την επόμενη χρονιά, αρκετοί άρχοντες του Βυζαντίου, επανέλαβαν το σκηνικό αυτό, όχι όμως στις αυλές τους αλλά, μέσα στα σπίτια τους. Με τα χρόνια, γενικεύτηκε στη συνείδηση του λαού και έμεινε ως έθιμο. Αυτό (το έθιμο) το πήραν μαζί τους, οι Σταυροφόροι που κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, μαζί με το θρησκευτικό πλούτο που άρπαξαν από την Αγιά Σοφιά, μεταφέροντάς το έτσι στις πατρίδες τους. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης έκανε τους έλληνες να ξεχάσουν τη συνήθεια αυτή, σ’ όλη τη διάρκεια της τουρκικής τυραννίας. Όχι όμως και η υπόλοιπη Ευρώπη, που τη συνέχισε χωρίς να θυμάται την προέλευσή της.

Στη νεώτερη Ελλάδα το χριστουγεννιάτικο δέντρο κάνει την εμφάνισή του την εποχή του Όθωνα, όταν οι ακόλουθοί του έφεραν μαζί τους και το έθιμο, αγνοώντας ότι μάλλον το επιστρέφουν στον τόπο καταγωγής του, αφού η Αθήνα ήταν επαρχία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Έτσι «ξαναμπαίνει» στη ζωή των ελλήνων το χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Πρόδρομος του μπορεί να χαρακτηριστεί η συνήθεια πολλών ανθρώπων στην ελληνική ύπαιθρο, που τις ημέρες αυτές στόλιζε με καρπούς, κυρίως ρόδια για ευημερία και καλοτυχία, κλαδιά δέντρων αειθαλών και τα τοποθετούσε στις πόρτες των σπιτιών.

Η νησιωτική Ελλάδα παρ’ όλα αυτά είχε το έθιμο του στολισμένου καραβιού, σαν σύμβολο της θάλασσας που «έτρεφε» τους νησιώτες. Μ’ αυτό στα χέρια τους (το στολισμένο καράβι) τα παιδιά στα νησιά και τις παραθαλάσσιες περιοχές της πατρίδας μας, έλεγαν τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Έθιμο πανάρχαιο κι αυτό, που μαζί με τα γλυκίσματα, τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια και τη θεία λειτουργία σηματοδοτούσαν τις γιορτές των Αγίων αυτών Ημερών.

Ο δημιουργικός νους των παιδιών, «γέννησε» το καραβάκι που αρχικά τα συντρόφευε στα παιχνίδια τους και αργότερα στα κάλαντα των γιορτών του δωδεκαήμερου, αποτελώντας και ένα είδος τιμής και καλωσορίσματος στους ναυτικούς που επέστρεφαν αυτές τις μέρες στην πατρίδα τους. Το συναντούσαμε μάλιστα μέχρι και πριν από πενήντα χρόνια σε πολλά σπίτια, αλλά και χέρια παιδιών που λέγανε τα κάλαντα σε πολλά νησιά του τόπου μας.

Η Χίος που είναι ένα κατεξοχήν ναυτικό νησί, διατηρεί αυτό το έθιμο μέχρι σήμερα. Μάλιστα ομάδες ατόμων που εκπροσωπούν τις συνοικίες της πρωτεύουσας του νησιού, κατασκευάζουν απομιμήσεις εμπορικών και πολεμικών πλοίων τα οποία φτιάχνονται με ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα την Πρωτοχρονιά. Το μέγεθος των πλοίων μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 5,5 μέτρα και παρ’ όλο που δίνεται χρηματικό έπαθλο στο καλύτερο, αυτό που έχει σημασία για όσους λαμβάνουν μέρος σ’ αυτό τον διαγωνισμό, είναι η διατήρηση των εθίμων και της ελληνικότητάς τους.

Όποια λοιπόν κι αν είναι η παράδοση που θέλει ο καθένας από μας να ακολουθήσει, εκείνο που χρειάζεται να θυμόμαστε είναι η σημασία και ο συμβολισμός του εθίμου που διατηρούμε και να τη μεταφέρουμε και στις νεώτερες γενιές.




πηγή πληροφοριών: wikipedia.org