Τα έθιμα της Μεγάλης Τετάρτης



Πολλοί από μας πιστεύουν ότι τη Μ. Τετάρτη γίνεται μόνο το ευχέλαιο στην εκκλησία, χωρίς να υπάρχουν ιδιαίτερα έθιμα για τη μέρα αυτή. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας τα έθιμα της Μ. Τετάρτης έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Όπως στο Κορωπί του περασμένου αιώνα, όπου σύμφωνα με τον κ. Δ Κιούση (mesogianews.gr) τη μέρα αυτή, κάθε νοικοκυρά πήγαινε στο σπίτι του παπά της ενορίας της, ένα πιάτο αλεύρι και το έδινε στην παπαδιά.

Εκείνη το άδειαζε σε μια μεγάλη λεκάνη (σκάφη) και το βράδυ, έχοντας μαζευτεί εν τω μεταξύ μαζευτεί μεγάλη ποσότητα, το ζύμωνε χωρίς να ρίξει μέσα μαγιά (προζύμι) και στη συνέχεια το άδειαζε σε μια μεγάλη λεκάνη, το πασπάλιζε με λίγο αλεύρι και τοποθετούσε πάνω του ένα κλωνάρι βασιλικό.

Έπειτα ο παπάς τοποθετούσε επάνω το σταυρό, που χρησιμοποιούσε στα ευχέλαια και διάβαζε μια ευχή. Στη συνέχεια σκέπαζαν το ζυμάρι με ένα πανί και το πρωί της Μ. Πέμπτης, κατά ένα ανεξήγητο τρόπο το έβρισκαν φουσκωμένο. Το πρωί της Μ. Πέμπτης το μετέφεραν στην εκκλησία με κάρο. Το έθιμο αυτό διατηρήθηκε στο Κορωπί μέχρι τον 20ο αιώνα, ενώ στην Παιανία μέχρι το 1920.

Το ευχέλαιο που γίνεται στις εκκλησιές, σε κάποιες περιοχές όπως τον Πόντο, γινόταν και στο σπίτι.

Στα Κοτύωρα (δυτικά της Κερασούντας), ο παπάς γύριζε στα σπίτια για το ευχέλαιο. Σε κάθε σπίτι είχαν έτοιμα αυγά ωμά, αλεύρι και αλάτι. Ο παπάς τους έκανε ευχέλαιο και την επομένη (Μ. Πέμπτη) αφού έβαφαν τα αυγά, τα πήγαιναν μαζί με το "ευχελιασμένο" αλεύρι και το αλάτι στην εκκλησία στον Εσπερινό, μέσα σε καλαθάκια και σκεπασμένα καλά με πανί.

Η ζύμη του ψωμιού που αποτελούσε το προζύμι σε κάθε καινούργιο ζύμωμα μέσα στη διάρκεια του χρόνου, είχε χάσει την αρχική του δύναμη και για το λόγο αυτό, έπρεπε να ανανεωθεί.

Έτσι στην Αθήνα τη Μ. Τετάρτη η εκκλησιάρισσα όπως διαβάζουμε στο madata.gr πήγαινε από σπίτι σε σπίτι και μάζευε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Ο παπάς (όπως και στα Μεσσόγεια) ακουμπούσε πάνω του το Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι φούσκωνε. Αυτό θα αποτελούσε το προζύμι της χρονιάς και για το λόγο αυτό μοιραζόταν ξανά στα σπίτια. Μ' αυτό ζύμωναν και τις κουλούρες της Λαμπρής.

Στην Κεφαλλονιά, οι γυναίκες πηγαίνουν για το ευχέλαιο της Μ. Τετάρτης στην εκκλησία με αλεύρι μέσα σε πορσελάνινη λεκάνη. Εκεί ο παπάς τοποθετεί το καντήλι με το λάδι και 7 κεριά. Κατά την ανάγνωση των 7 ευαγγελίων του Ευχελαίου ανάβει ένα ένα τα κεριά. Στο τέλος μυρώνει τους πιστούς και οι γυναίκες παίρνουν το αλεύρι για να ζυμώσουν μ' αυτό το πρόσφορο που θα λειτουργήσει ο παπάς τη Μ. Πέμπτη.

Όπως διαβάζουμε στο glixouri.blogspot.gr οι παραπάνω ακολουθίες πραγματοποιούνται το πρωί και δύο μαζί στην ιερά μονή Κορωνάτου πολλά χρόνια τώρα, με μεγάλη συμμετοχή πιστών.

Στο Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης οι γυναίκες μάζευαν χόρτα με τα οποία έφτιαχναν τη χορτόπιτα της Μ. Πέμπτης, ημέρα που ήταν η μοναδική σ' όλη τη Σαρακοστή που επιτρεπόταν να φάνε λάδι. Το μάζεμα των χόρτων τη Μ. Τετάρτη συμβόλιζε τη σύλληψη του Χριστού μέσα στον κήπο των Ελαιών.

Στην Κέρκυρα, το μεσημέρι της Μ. Τετάρτης οι πιστοί πηγαίνουν στους ναούς για την Ακολουθία του Μεγάλου Ευχελαίου και το βράδυ συμμετέχουν στο Θείο Δράμα γεμίζοντας το χώρο του Δημοτικού Θεάτρου για τη συναυλία Εκκλησιαστικής Μουσικής και Μεγαλοβδομαδιάτικων Μελωδιών από τη Δημοτική Χορωδία.


to e-periodiko mas
0 Σχόλια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πείτε μου τη γνώμη σας αφού πρώτα διαβάσετε την "Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων" του blog, που θα βρείτε στην κορυφή της πλαϊνής μπάρας, αν μπαίνετε από υπολογιστή ή κάτω από τη φόρμα σχολίων, αν μπαίνετε από smartphone ή tablet. Ευχαριστώ!

find "to e-periodiko mas" on instagram