Μάιος, ο μήνας των λουλουδιών και των αγώνων...

Photo by Boris Smokrovic on Unsplash

Ο χιλιοτραγουδισμένος Μάης είναι ο πέμπτος μήνας του χρόνου κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο όμως ήταν ο ενδέκατος (μήνας Θαργηλιών) και αντιστοιχούσε με το χρονικό διάστημα από 23 Απριλίου ως 23 Μαίου.

Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος η ονομασία του προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας που ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες τις επτά κόρες του Άτλαντα και της Πλειόνης, η οποία ήταν μητέρα του θεού Ερμή. Για το λόγο αυτό, ο μήνας ήταν αφιερωμένος σε κείνον. Άλλοι λένε πως το όνομά του προσδιορίζει την μεγαλύτερη ηλικία του, από το major που σημαίνει μεγαλύτερος.

Στη Ρώμη κατά την αρχαιότητα, το μήνα Μάιο τελούνταν γιορτές προς τιμήν της νύμφης Ηγερίας για να θυμούνται τις συμβουλές που έδωσε στο Νουμά για τις θρησκευτικές αρχές που εισήγαγε στη Ρώμη. Την πρώτη και τη δεύτερη μέρα του μήνα, συνεχίζονταν τα Φλοράλια (ξεκινούσαν από 28 Απριλίου) γιορτές προς τιμήν της θεάς της βλάστησης Χλωρίδας (Flora) και τελούνταν και τα “Lemuria” (Μειλίχια) που ήταν γιορτές για τις ψυχές των νεκρών.

Στη ρωμαϊκή τέχνη παρατηρούμε να παρουσιάζουν τον Μάιο με μορφή μεσήλικα άνδρα με πλατύ χιτώνα. Στο κεφάλι του είχε σκεύος γεμάτο λουλούδια, ενώ στα πόδια του υπήρχε ένα παγώνι με ανοιγμένα φτερά.

Ο μήνας Μάιος έχει συνδεθεί με όλη την πορεία της Κωνσταντινούπολης, της πόλης που ίδρυσε ο Μέγας Κωνσταντίνος. Στις 11 του μήνα γιορταζόταν η ίδρυση ή τα γενέθλια της πόλης και στις 21 γιορτάζουμε τη μνήμη του, ενώ στις 29 θυμόμαστε την άλωσή της από τους Τούρκους, το 1453. Σύμφωνα με την ιστορία ο Μ. Κωνσταντίνος πήρε την απόφαση να μεταφέρει την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου το 324, χαράζοντας ο ίδιος, με ένα ακόντιο, τα σύνορα της πόλης.

Ο Μάιος είναι ο κατ εξοχήν μήνας των λουλουδιών με το μαγιάτικο στεφάνι να πρωτοστατεί! Στην Ελλάδα παραδοσιακά, το στεφάνι φτιαχνόταν την πρωτομαγιά, στόλιζε την πόρτα του σπιτιού και καιγόταν στις 24 Ιουνίου στις φωτιές του Άι – Γιάννη. Όλοι οι λαοί βέβαια γιόρταζαν την πρωτομαγιά την ανθοφορία της φύσης και τον ήπιο καιρό με τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια που εξασφάλιζε την καλή σοδειά, δίνοντας έτσι στο Μάιο το χαρακτήρα ενός λουλουδιασμένου, χαρμόσυνου, με γιορτές, μήνα.

Βέβαια, δεν έλειπαν και οι προλήψεις που ήθελαν το Μάη «μαγεμένο»! Έτσι, απέφευγαν να κάνουν γάμους κατά τη διάρκεια του μήνα αλλά και σοβαρές εργασίες. Ας θυμηθούμε την παροιμία: «Στον καταραμένο τόπο, Μάη μήνα βρέχει»…

Η 1η του Μάη έχει παγκοσμίως συνδεθεί με το εργατικό κίνημα και τις διεκδικήσεις των εργατικών δικαιωμάτων, για καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το 1886 στο Σικάγο έγιναν οι μεγάλες διαδηλώσεις με αίτημα τα τρία οχτάρια (8 ώρες εργασίας, 8 ώρες ψυχαγωγία, 8 ώρες ύπνος) βάζοντας τα θεμέλια για ανθρώπινη αντιμετώπιση των εργαζομένων από τους εργοδότες.

Αξίζει να θυμόμαστε πως κατά την απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη το 1936, ο Τάσος Τούσης έπεσε νεκρός από σφαίρες της αστυνομίας. Στις εφημερίδες της επόμενης μέρας δημοσιεύτηκε η φωτογραφία της μητέρας του να οδύρεται πάνω από τη σωρό του αδικοχαμένου παιδιού της και ήταν αυτή, που ενέπνευσε το Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον Επιτάφιο: "Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω…», καθώς επίσης και τους 200 έλληνες πολιτικούς κρατούμενους, που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τις δυνάμεις κατοχής σαν αντίποινα για την αντιστασιακή δράση του ΕΛΑΣ. Στη μεγαλύτερη πλειοψηφία τους ήταν μέλη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ και παραδόθηκαν στις δυνάμεις κατοχής που τους εκτέλεσαν, από το προηγούμενο καθεστώς.

Στην Ιαπωνία όπου ο Μάιος ονομάζεται Σατσούκι υπάρχει η ονομαζόμενη «ασθένεια του Μάη» όπου οι νέοι σπουδαστές και εργαζόμενοι αρχίζουν να βαριούνται το σπουδές ή την εργασία τους.

Στη Φιλανδία τον ονομάζουν Toukokuu και σημαίνει μήνας της σποράς ενώ στη Σλοβακία ονομάζεται Veliki Traven και σημαίνει ο μήνας της υψηλής χλόης.



Πηγή πληροφοριών: wikipedia.org
Κείμενο: to e-periodiko mas