Πώς γεννήθηκε το έθιμο των ψεμάτων
Το έθιμο του πρωταπριλιάτικου ψέματος μας έρχεται από την Ευρώπη. Διάφορες είναι οι εκδοχές, για το πότε και πώς γεννήθηκε αυτό το έθιμο, αλλά δύο είναι οι πιο διαδεδομένες.
Η πρώτη, θέλει το έθιμο να ξεκινά από τους Κέλτες, λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης και εξαιρετικοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος γι’ αυτούς, ξεκινούσε πάντα την πρώτη Απριλίου. Ήταν δύσκολο όμως, όσο καλοί ψαράδες κι αν ήταν, αυτή την εποχή, να πιάσουν ψάρια. Έτσι κι αυτοί, μη θέλοντας να διακινδυνεύσουν το καλή τους φήμη, έλεγαν ψέματα για την ψαριά τους. Μ’ αυτό αφορμή, η συνήθεια των ψαράδων, κατέληξε να γίνει έθιμο για την πρώτη μέρα του Απρίλη.
Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, το έθιμο αυτό, γεννήθηκε στη Γαλλία τον 16ο αιώνα. Ως το 1564 η Πρωτοχρονιά των Γάλλων, ήταν η 1η Απριλίου. Ο Κάρολος ο 9ος όμως, τη χρονιά αυτή, άλλαξε τον εορτασμό της πρώτης μέρας του χρόνου, από την 1η Απριλίου, στην 1η Ιανουαρίου. Ήταν κάτι που δεν άρεσε από την αρχή σε όλους τους πολίτες. Εκείνοι που διαφωνούσαν, συνέχιζαν να γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά στην 1η Απριλίου και οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα λοιπόν αυτό, κατέληξε να γίνει έθιμο με το πέρασμα του χρόνου.
Όποια κι αν είναι η προέλευσή του βέβαια, το έθιμο έφτασε και στην Ελλάδα όπου διαφοροποιημένο αποκτά ελληνική «ταυτότητα». Στην Ελλάδα δηλαδή, λέμε αθώα ψέματα, αλλά με σκοπό να ξεγελάσουμε τους άλλους. Μάλιστα σε μερικές περιοχές, πιστεύουν πως εκείνος που θα καταφέρει να ξεγελάσει τους άλλους την Πρωταπριλιά, θα έχει τύχη για όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Σε άλλες, πάλι πιστεύουν πως θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειές του, σε αντίθεση με το θύμα, που πιστεύεται πως θα έχει γουρσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο. Στη Θράκη μάλιστα, πιστεύουν πως η βροχή της Πρωταπριλιάς φέρνει τύχη και είναι θεραπευτική, γι’ αυτό μαζεύουν βρόχινο νερό σε ένα μπουκάλι και το φυλάνε να το πιει όποιος είναι άρρωστος. Στην Κομοτηνή, την εποχή που εξέτρεφαν μεταξοσκώληκες, το είχαν σε καλό να γελούν την Πρωταπριλιά για να «γίνουν τα κουκούλια» τους και στην ανατολική Θράκη, για να κάνουν καρπούς τα δέντρα τους. Στην Άνδρο όμως, λένε ψέματα την πρώτη μέρα του Μάρτη.
