Τα τελευταία χρόνια έχει
αυξηθεί η παραγωγή έργων με θέμα τον αυτισμό. Ίσως να έχετε διαβάσει ένα πολύ
πετυχημένο μεταφρασμένο βιβλίο το «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» που έγινε
κινηματογραφική ταινία αλλά και θεατρικό έργο που ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία
στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου. Ή την
επίσης πετυχημένη τηλεοπτική σειρά «Η λέξη που δεν λες». Ο κατάλογος είναι μακρύς και κάθε χρόνο
προστίθενται και καινούριες ταινίες, βιβλία κ.ό.
Ήδη αρκετά- λογοτεχνικά
και εκπαιδευτικά-βιβλία, με θέμα τον αυτισμό μεταφράζονται και κυκλοφορούν και στην
Ελλάδα. Στην παραγωγή τέτοιων βιβλίων προστίθενται και αυτά Ελλήνων συγγραφέων-κυρίως
παιδικής λογοτεχνίας και ειδικών.
Το βιβλίο «Αυτισμός-Οι
άγραφοι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς για παιδιά 4-12 ετών» που κυκλοφόρησε
το Φεβρουάριο του 2017, από τις εκδόσεις Πατάκη, είναι η αφορμή της συνέντευξης
μας, με τους συγγραφείς του, την εκπαιδευτικό –συγγραφέα Παναγιώτα Πλησή και
την ψυχολόγο, Ελένη Λούβρου.
- Μπορείτε να μας δώσετε
κάποιες πληροφορίες για το βιβλίο σας;
Είναι ένα βιβλίο που
αφορά την εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού και
τους γονείς, εκπαιδευτικούς, ειδικούς που ασχολούνται με αυτά, χωρίς αυτό να
αποκλείει και τα παιδιά που δεν ανήκουν στο φάσμα , τα νευροτυπικά όπως λέμε, αλλά και όποιον ενήλικα θέλει να ενημερωθεί. Το βιβλίο
χωρίζεται σε δυο μέρη. Το πρώτο μέρος είναι για παιδιά και το δεύτερο αφορά
τους ενήλικες.
Το μέρος των παιδιών πάλι
χωρίζεται σε δυο κομμάτια. Για παιδιά 4-7 και 8-12 ετών. Στο μέρος των παιδιών
έχουμε σε κάθε σελίδα μία εικόνα που αναφέρεται σε ένα ή περισσότερα
χαρακτηριστικά τους. Κάτω από την εικόνα δίνουμε στο παιδί αναγνώστη μία
συμβουλή σε σχέση με την εικόνα.
Στο μέρος των ενηλίκων
που και αυτό χωρίζεται σε δυο κομμάτια, όπως και των παιδιών, δίνουμε την επεξήγηση του κάθε παραδείγματος και μια πρώτη οδηγία για την αντιμετώπιση μιας
τέτοιας κατάστασης.
Στο βιβλίο επίσης γίνεται
αναφορά στο τι είναι αυτισμός και σε κάποια από τα χαρακτηριστικά του.
Τέλος, κάτι που αφορά την
ευελιξία του στη χρήση, είναι το διπλό εξώφυλλο. Στο τζάκετ, ο τίτλος είναι
διαφορετικός. Όταν βγει το τζάκετ, ο τίτλος του δεύτερου εξώφυλλου είναι
«Μαθαίνοντας τους άγραφους κανόνες της ζωής» και είναι έτσι γραμμένος, ώστε να
είναι κατανοητός από τα παιδιά.
- Το βιβλίο έχει ένα πολύ
εξειδικευμένο θέμα, αυτό του αυτισμού. Πείτε μας γιατί τα τελευταία χρόνια όλο
και περισσότερο ακούμε τη λέξη αυτισμός και γιατί υπάρχει μία σύγχυση γύρω από
αυτό; Επίσης πιστεύετε πώς ένα τόσο εξειδικευμένο βιβλίο θα ενδιέφερε και
ανθρώπους δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το θέμα;
Μπορεί να έχει ένα ειδικευμένο θέμα, όπως είπατε, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι ένα βιβλίο,
για τους λίγους. Ο αυτισμός είναι γύρω μας και πάντα υπήρχε. Απλά δεν γνωρίζαμε
πως αυτός ο διαφορετικός τρόπος σκέψης αρκετών ανθρώπων, ονομάζεται έτσι. Η σύγχυση για τον αυτισμό προέρχεται από το γεγονός της μονοδιάστατης, πολλές
φορές, ερμηνείας της λέξης. Στην πραγματικότητα, εκδηλώνεται σε πολλές μορφές.
Για παράδειγμα, ίσως να
θυμάστε από τα σχολικά σας χρόνια κάποιους συμμαθητές σας, που θα τους
χαρακτηρίζατε παράξενους. Ένα παιδί που δεν είχε φίλους, που θύμωνε εύκολα, που
ήξερε λεπτομέρειες για κάποιο εξειδικευμένο θέμα, αλλά δεν μπορούσε να
καταλάβει κάποια άλλα πράγματα που ήταν αυτονόητα για τα περισσότερα παιδιά της
ηλικίας του. Ένα παιδί που έμοιαζε σαν να είχε έρθει από άλλο πλανήτη. Το ότι
ακούγεται περισσότερο στις μέρες μας, οφείλεται κατά πολύ στο γεγονός, ότι πια
το εντοπίζουμε. Ξέρουμε τι είναι. Γι αυτό το λόγο, είναι σημαντικό να μάθουμε
γι αυτό, μιας και οι πιθανότητες να συναντήσουμε κάποιον στη ζωή μας με
αυτισμό, είναι μεγάλες.
- Μπορείτε να μας περιγράψετε
το προφίλ ενός ανθρώπου που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού;
Όπως αναφέραμε παραπάνω,
ο αυτισμός εκδηλώνεται σε πολλές διαφορετικές μορφές. Γι αυτό το λόγο τα χαρακτηριστικά
που θα σας παρουσιάσουμε παρακάτω, δεν είναι ίδια για όλα τα άτομα. Σε συντομία,
θα λέγαμε πως:
- Δυσκολεύονται στις
σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους.
- Συχνά δεν κατανοούν τους άγραφους κοινωνικούς κανόνες.
- Δυσκολεύονται στην διαχείριση
αισθητηριακών ερεθισμάτων.
- Παρουσιάζουν αυξημένα
επίπεδα άγχους και δυσκολία στη διαχείριση των συναισθημάτων τους και στην
κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.
- Συχνά έχουν κάποιο ειδικό
ενδιαφέρον, που εαν η ενασχόληση τους με αυτό συνεχιστεί μέχρι την ενήλικη ζωή
τους, μπορεί να αποτελέσει την βάση ενός επιτυχημένου επαγγέλματος. Θα μπορούσαμε
εδώ να προσθέσουμε πώς η πιθανή ικανότητα που έχουν στην απομνημόνευση, είναι
ένας βοηθητικός παράγοντας στην επαγγελματική τους αποκατάσταση.
- Εμείς τι θα μπορούσαμε
να κάνουμε ώστε να βοηθήσουμε στην ένταξη και αποδοχή τους στην κοινωνία;
Πρώτα από όλα χρειάζεται
να ενημερωθείτε σχετικά με αυτό, έτσι θα μπορέσετε να καταλάβατε ως ένα βαθμό
τον τρόπο σκέψης ενός αυτιστικού ατόμου. Η γνώση βοηθάει στην αποδοχή και στην
ένταξη τους. Άλλωστε οι αυτιστικοί εκπαιδεύονται στον τρόπο σκέψης των νευροτυπικών ανθρώπων,
επειδή ανήκουν στην ίδια κοινωνία με αυτούς. Δεν θα έπρεπε να γίνεται και το
αντίστροφο;
- Γιατί θα συστήνατε σε
κάποιον να αγοράσει αυτό το βιβλίο;
Έχουμε αναφέρει πόσο
σημαντικό είναι να γνωρίσουμε τον αυτιστικό τρόπο σκέψης. Κάτι ακόμα που αξίζει
να αναφέρουμε είναι πώς το βιβλίο είναι γραμμένο σε γλώσσα απλή, κατανοητή,
έτσι ώστε να μπορεί να διαβαστεί από οποιονδήποτε, είτε είναι μικρός είτε είναι
μεγάλος. Τώρα, όσο αφορά τους «άμεσα» ενδιαφερόμενους, είναι ένα εργαλείο που
μπορεί να βοηθήσει στην εκπαίδευση των παιδιών με αυτισμό και στη αντιμετώπιση
ανάλογων περιστατικών, σε πρώτη φάση. Να υπενθυμίσουμε πώς είναι ένα βιβλίο που
μπορεί στο ένα του μέρος να διαβαστεί από τα ίδια τα παιδιά.
- Ποια είναι τα μελλοντικά
σχέδια σας σχετικά με το βιβλίο αυτό;
Πρώτα από όλα να πούμε
πως αυτό είναι το πρώτο από μια σειρά τριών βιβλίων με την ίδια θεματολογία,
αλλά με αναφορά σε διαφορετικό ηλικιακά κοινό, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις
Πατάκη. Το δεύτερο αναμένεται να κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος του 2018 και θα
αφορά τους εφήβους.
Ήδη έχουν γίνει αρκετές
παρουσιάσεις και σεμινάρια το σχολικό έτος 2017-18 και τώρα είμαστε σε περίοδο προγραμματισμού, για το 2018-19.
Γίνονται κινήσεις για την
προώθηση του βιβλίου, στο εξωτερικό.
Για ό,τι αφορά το βιβλίο,
και τα βιβλία που θα ακολουθήσουν, μπορείτε συνεχώς να ενημερώνεστε από το
γκρουπ στο Facebook.
- Ευχαριστούμε πολύ για την τόσο ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε και το χρόνο που μας διαθέσατε!
Εμείς, σας ευχαριστούμε
για την ευκαιρία που μας δώσατε να μιλήσουμε για το βιβλίο μας.
Λίγα λόγια για τις συγγραφείς
Η Πλησή Παναγιώτα γεννήθηκε
στην Αθήνα. Εργάστηκε ως δασκάλα στην
Κύπρο και στην Ελλάδα.
Μέχρι τώρα έχουν
κυκλοφορήσει εφτά βιβλία της .
Ασχολείται κυρίως με την
παιδική λογοτεχνία, αλλά και με τη συγγραφή εκπαιδευτικών βιβλίων με θέμα τον
αυτισμό.
Έχει τιμηθεί τρεις φορές
με το Κρατικό Βραβείο Κύπρου, καθώς και με Έπαινο από τον Κύκλο του Ελληνικού
Παιδικού Βιβλίου. Βιβλία της βρέθηκαν και στις βραχείες λίστες του Διαβάζω και
Αναγνώστη.
Το βιβλίο της “Δεν είμαι
τέρας, σου λέω!” κυκλοφορεί και στα ιταλικά από τις εκδόσεις Anicia. (Non sono un mostro ti dico!)
Εργογραφία:
Ο μπαμπάς που αγαπάει η
μαμά μου, 2017 Ψυχογιός
Αυτισμός-Οι άγραφοι
κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς (4-12), 2017 Πατάκης
Τι κρατάει η μαμά; 2016
Ψυχογιός
Μα, μπαμπά είναι χάλια!,
2014 Κέδρος
Δεν είμαι τέρας, σου
λέω!, 2011 Κέδρος
Η τεμπελοπόλη Πόλη- Πόλη,
2006 Κέδρος
Κλέφτης ονείρων, 2004
Κέδρος
-----------------------------------------
Η Ελένη Λούβρου γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Καναδά. Είναι
κάτοχος Πτυχίου Ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο του Glamorgan, Master of Science στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο του Brunel και ενός ακόμα Μεταπτυχιακού στη Ψυχολογία από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της
Αγγλίας.
Η επαγγελματική εμπειρία στο χώρο του αυτισμού ξεκίνησε
το 2000 στο Λονδίνο. Από τότε εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχολόγος με παιδιά,
εφήβους και ενήλικες με αυτισμό αλλά και τυπικής ανάπτυξης. Εχει συνεργαστεί με
διάφορα κέντρα, συλλόγους και φορείς και είναι εισηγήτρια σε σεμινάρια και
εκπαιδεύσεις με θέμα τον αυτισμό.
Με την ιδιότητα της πιστοποιημένης εκπαιδεύτριας της Gordon Hellas οργανώνει/διεξάγει ομάδες γονέων που βασίζονται στο διεθνώς αναγνωρισμένο
σεμινάριο ‘Το Εργαστήριο του Αποτελεσματικού Γονέα’.
Έχει μεταφράσει το βιβλίο "Εκπαιδεύοντας τα παιδιά
με αυτισμό στην Ανάγνωση του Νου" από τις εκδόσεις ‘Γλαύκη’ ( Αγγλικός
τίτλος: Teaching Children with Autism to Mind Read. P. Howlin, S. Baron-Cohen & J. Hadwin).
Με την δασκάλα Παναγιώτα Πλησή έχουν συγγράψει το παιδικό
βιβλίο : "Αυτισμός: Οι άγραφοι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς για παιδιά 4-12
ετών" που είναι το πρώτο βιβλίο μίας σειράς, που αφορούν τις κοινωνικές
δεξιότητες των ατόμων στο φάσμα του αυτισμό.
Διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στην Αθήνα όπου κατοικεί με την
οικογένεια της. Είναι μητέρα τριών παιδιών.