 |
| Photo by Paul Schafer on Unsplash |
Έχετε σκεφτεί πως οι δεισιδαιμονίες και οι προλήψεις καθόριζαν και καθορίζουν ακόμα σε ένα μεγάλο βαθμό, τη ζωή και τη διάθεση των ανθρώπων ανά τους αιώνες; Γεγονότα, συνήθειες και τυχαία περιστατικά, περνούν από στόμα σε στόμα και από σπίτι σε σπίτι δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο "φορτίο" φόβου για το μέλλον, σε συνδυασμό με την προσπάθεια να προστατευτούμε από το κακό, είναι δεν είναι αλήθεια αυτό που μαθαίνουμε.
Τι είναι όμως δεισιδαιμονία; Πρώτα πρώτα να πούμε πως είναι σύνθετη λέξη και προέρχεται από την λέξη δείδω (που σημαίνει φοβάμαι) και την λέξη δαίμονας. Είναι ένας παράλογος φόβος, που δεν επιδέχεται λογικές εξηγήσεις, βασίζεται μάλλον στην διαίσθηση απέναντι στις μυστηριώδης υπερφυσικές δυνάμεις, για τις οποίες υπάρχει πίστη ότι ενεργούν κατά του ανθρώπου.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο, που συναντάται σε όλους τους λαούς του κόσμου. Οι άνθρωποι εξαρτούν τη δικής τους τύχη αλλά και των μελών της οικογένειας τους από τα προμηνύματα, που δείχνουν με την εμφάνιση τους διάφορα φυσικά φαινόμενα ή θεωρούν την τύχη αυτή συνδεδεμένη με άσχετα φαινόμενα (π.χ. κίνηση άστρων) πιστεύοντας, πως σε κάποιες περιπτώσεις, ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να αποτρέψει την άσχημη για αυτόν ενέργεια με διάφορες εξίσου παράλογες πράξεις. Μάλιστα αυτές οι πράξεις πιστεύεται ότι έχουν την δύναμη να μεταβάλλουν ακόμα και την δυσάρεστη εξέλιξη διάφορων φυσικών φαινομένων.
Ας μην ξεχνάμε το κλασσικότερο ίσως παράδειγμα, αυτό του χορού της βροχής για πολλούς λαούς που ήθελαν να σταματήσουν το φαινόμενο της ανομβρίας που κατέστρεφε τα σπαρτά ή τις θυσίες που γίνονταν για να σταματήσουν οι θεομηνίες.
Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και οι προλήψεις αφού δεν είναι τίποτα άλλο από την πίστη ή αν θέλετε την αντίληψη, που με ανορθολογικό τρόπο αποδίδει σε τυχαία γεγονότα, πράξεις ή και σε αντικείμενα ακόμα, υπερφυσικές ιδιότητες ανακαλύπτοντας σχέσεις που επηρεάζουν (προς το καλύτερο ή το χειρότερο) την πορεία και την τύχη της ζωής του ανθρώπου.
Γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω ας δούμε κάποιες από τις πιο διαδεδομένες και πώς προέκυψαν.
Ο αριθμός 13
Μια από τις πιο γνωστές είναι η πεποίθηση πως το νούμερο 13 είναι άτυχο και παρά το γεγονός πως είναι τόσο διαδεδομένη, οι ρίζες της είναι ασαφείς. Διαφορετικές θεωρίες τη συνδέουν με τη Χριστιανική παράδοση σχετίζοντας το Μυστικό Δείπνο όπου ο Ιούδας λέγεται πως κάθισε στη δέκατη τρίτη θέση στο τραπέζι. Ο Περσικός ζωδιακός κύκλος στον οποίο υπάρχουν δώδεκα ζώδια, αφήνει το νούμερο δεκατρία να αντιπροσωπεύει το χάος και δίνει τη δική του αιτιολογία στους αραβικούς λαούς να φοβούνται το 13. Ο φόβος της Παρασκευής και 13 κρατάει από τον 19ο αιώνα συνδυάζοντας δύο παλιές προλήψεις: το φόβο του αριθμού 13 και την πεποίθηση πως οι Παρασκευές είναι άτυχες ημέρες. Ο νοσηρός φόβος του αριθμού 13 γνωστός και με τον όρο “triskaidekaphobia”, είναι τόσο διαδεδομένος, που πολλά κτίρια δεν έχουν 13ο όροφο, πηγαίνοντας κατευθείαν από τον 12ο στον 14ο. Ας θυμηθούμε όμως το 13άρι στο ΠΡΟ-ΠΟ που υπήρχε παλαιότερα και θεωρούνταν τυχερό αφού όποιος κέρδιζε γέμιζε χρήματα!
Μαύρες γάτες
Οι μαύρες γάτες θεωρούνταν από παλιά στις Δυτικές κουλτούρες ως σημάδι κακής τύχης, συνδέοντάς τες με μάγισσες, ενώ σε πολλές κουλτούρες πιστεύουν πως όταν μια μαύρη γάτα διασχίζει το δρόμο σου, θα σε βρει κάποια καταστροφή ή ακόμα και θάνατος. Για τους τζογαδόρους είναι φόβος και τρόμος αφού πολλοί πιστεύουν πως αν δουν μαύρη γάτα μόνο άσχημα νέα θα έχουν και για το λόγο αυτό αν τη συναντήσουν καθ' οδόν για το καζίνο ματαιώνουν την επίσκεψή τους εκεί. Όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τη βασική αιτία που είναι ο φόβος για το διαφορετικό μαζί με το μαύρο χρώμα που έκαναν τη φαντασία των ανθρώπων να οργιάζει. Ευτυχώς οι Ιάπωνες, οι Άγγλοι και οι Ιρλανδοί τις θεωρούν τυχερές αποδεικνύοντας την αστειότητα κάθε δοξασίας.
Σπασμένοι καθρέφτες
Είναι μια πολύ συνηθισμένη πρόληψη επίσης. Ένας σπασμένος καθρέφτης θα φέρει επτά χρόνια κακής τύχης. Η πεποίθηση αυτή έχει τη βάση της στην ιδέα πως ένας καθρέφτης μπορεί να «παγιδεύσει» ένα μέρος της ψυχής του ανθρώπου. Όταν λοιπόν σπάει ένας καθρέφτης ένα κομμάτι της ψυχής σπάει κι αυτό. Σε αυτό το λόγο βασίζεται και η συνήθεια που υπάρχει σε πολλές κουλτούρες (και στην Ελληνική) όταν κάποιος πεθαίνει να καλύπτουν όλους τους καθρέφτες στο σπίτι για να μπορεί η ψυχή του να φύγει ελεύθερη και να μην παγιδευτεί μέσα σ' αυτόν.
Σταυρώνοντας τα δάχτυλα
Το να σταυρώνουμε τα δάχτυλα για καλή τύχη συνηθίζεται παγκοσμίως, ωστόσο η καταγωγή αυτής της πρόληψης είναι ασαφής. Μοιάζει να είναι πιο συνήθης στις Χριστιανικές χώρες, κάτι που υποδεικνύει πως σχετίζεται με το Χριστιανικό σήμα του σταυρού. Άλλοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για μια παλιά Παγανιστική ή Σκανδιναβική χειρονομία. Κάποιοι θεωρούν πως πρόκειται για μια πρόληψη για καλή τύχη που προέρχεται από τους τοξότες του Εκατονταετούς Πολέμου μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας. Όποια κι αν είναι η πραγματική εκδοχή σημασία έχει πως για πολλούς ανθρώπους σήμερα αυτή η κίνηση είναι ένα είδος προσευχής για να πάνε όλα καλά.
Ανοιχτή ομπρέλα μέσα στο σπίτι
Η πρόληψη αυτή προέκυψε με το σκεπτικό πως ό,τι σχεδιάστηκε για έξω, πρέπει να παραμένει έξω.
Στο παρελθόν το άνοιγμα της ομπρέλας μέσα στο σπίτι, ήταν οιωνός θανάτου, κάτι που ευτυχώς στις μέρες μας έχει περιοριστεί μόνο στην κακοτυχία. Για τους Κινέζους πάλι θεωρείται σύμβολο καλοτυχίας και προστασίας αφού προστατεύει από τη βροχή.
Χυμένο αλάτι
Από τα βάθη των αιώνων όταν χυνόταν κατά λάθος το αλάτι ήταν κακό σημάδι. Πολλοί πιστεύουν πως προέρχεται από την χριστιανική παράδοση, αφού λέγεται πως ο Ιούδας ο Ισκαριώτης είχε ρίξει αλάτι επίτηδες στο Μυστικό Δείπνο λίγο πριν την προδοσία του. Όμως στην ουσία οι ρίζες αυτής της δεισιδαιμονίας βασίζονται στα χρήματα. Βλέπετε το αλάτι ήταν ιδιαίτερα ακριβό και έτσι το να χύνεται αποτελούσε γρουσουζιά, αφού έπρεπε να αντικατασταθεί με υψηλό κόστος, ειδικά αν έχυνες το αλάτι που σου πρόσφερε ο οικοδεσπότης. Για πολλούς όμως θεωρούνταν τύχη, όταν έχυνε κανείς αλάτι πίσω από τον αριστερό του ώμο, αφού κρατούσε, κατά την αντίληψη αυτή, το διάβολο μακριά.
Πέρασμα κάτω από σκάλα
Για αιώνες το να περάσει κανείς κάτω από σκάλα θεωρούνταν μεγάλη γρουσουζιά. Πολλοί πίστευαν πως αντιπροσωπεύει την Αγία Τριάδα επειδή σκάλα και τοίχος σχηματίζουν τρίγωνο. Αυτό που έχει όμως σημασία είναι πως το πέρασμα κάτω από σκάλα είναι επικίνδυνο για την ασφάλεια τόσο αυτού που περνά από κάτω όσο και εκείνου που βρίσκεται πάνω σ' αυτή την ώρα που κάποιος περνά. Είναι ίσως η πιο αστεία πρόληψη.
Ο αριθμός 666
Ο αριθμός αυτός αναφέρεται στο Βιβλίο της Αποκάλυψης και αφορά τον εκπρόσωπο του Σατανά. Έγινε ευρύτερα γνωστός από την αναφορά του σε κινηματογραφικές ταινίες όπως την "Προφητεία". Μάλιστα ο πρώην Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ρόναλντ Ρήγκαν όταν μετακόμισε σε σπίτι στο τέλος της θητείας του, ζήτησε να αλλάξουν τον αριθμό του δρόμου από 666 που ήταν σε 668. Ειρωνεία αποτελεί το γεγονός πως όλα αυτά τα χρόνια υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχει γίνει λάθος, σύμφωνα με μια ομάδα σπουδαστών που το 2005 ανακάλυψε πως ο αρχικός αριθμός ήταν το 616 και όχι το 666.
Γράμματα αλυσίδας
Τα γράμματα αλυσίδας (chain letters) είναι πολύ παλιό φαινόμενο, που φαίνεται να ξεκινά το 1888. Είναι τα γράμματα που ζητούν από τον αποδέκτη τους να τα αντιγράψει και να τα μεταβιβάσει. Πολλές φορές μάλιστα προειδοποιούν τους προληπτικούς, πως αν δεν το κάνουν κάποια κακή μοίρα τους περιμένει, ενώ συχνά προτρέπουν τη διάδοσή τους λέγοντας στους παραλήπτες πως όσοι το κάνουν θα έχουν εύνοια σε οικονομικά και υγεία.
Με τη χρήση των email και των social media, έγινε ακόμα ευκολότερη η μεταβίβαση αυτή, παρά το γεγονός πως πολλά από αυτά κρύβουν απάτες, ενώ άλλα βασίζονται στην επιθυμία του αποστολέα να δει πόσο μπορεί να εξαπλωθεί κάτι βασιζόμενο στο φόβο των ανθρώπων ή στην προσδοκία τους για κάτι καλύτερο.
Αυτό που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι πως οι άνθρωποι έχουν την τάση να συνδέουν ό,τι άσχημο τους έχει συμβεί με ημερομηνίες ή φαινόμενα επειδή το μυαλό, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, θα καταγράψει αυτή τη μέρα ως κακή!
Να έχετε μια όμορφη εβδομάδα, μακριά από κάθε κακό!
Πηγή πληροφοριών:
evia365.gr,
dinfo.gr,
newsbomb.gr
Κείμενο: to e-periodiko mas
